Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do młodzieżowych ośrodków wychowawczych nie stawia się ponad 50 proc. nieletnich tam skierowanych – wynika z danych Ośrodka Rozwoju Edukacji 
• Skutkiem jest niemożność rozpoczęcia przez nich terapii i innych oddziaływań, wstrzymanie resocjalizacji oraz pogłębienie demoralizacji 
• Trzeba zadbać, aby prawomocne postanowienia sądów o skierowaniu do MOW były faktycznie realizowane
• AKTUALIZACJA: Projektowane regulacje będą mieć bezpośredni wpływ na skrócenie czasu pomiędzy wskazaniem dla nieletniego odpowiedniego MOW a doprowadzeniem go do ośrodka - odpowiada MEiN

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek prosi o stanowisko ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka oraz komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka. Pyta ich też o główne przyczyny dużej liczby nieletnich, którzy nie zostali w stosownym czasie umieszczeni w ośrodkach.

Prezes Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Resocjalizacji zwrócił RPO uwagę na zjawisko niestawiania się w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych nieletnich, wobec których sądy wydały stosowne orzeczenia. Jak wynika z danych Ośrodka Rozwoju Edukacji problem dotyczy ponad 50 proc. kierowanych do MOW.

Postanowienie o umieszczeniu nieletniego w MOW wydaje sąd. Właściwy starosta wydaje zaś skierowanie do konkretnego ośrodka wskazanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Mimo pełnej dokumentacji niezbędnej do umieszczenia nieletniego młodzi ludzie nie są tam doprowadzani - podkreśla Stowarzyszenie.

Dyrektorzy ośrodków wskazują na negatywne tego konsekwencje, jak brak możliwości rozpoczęcia terapii i oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych, wstrzymanie resocjalizacji oraz pogłębianie się procesu demoralizacji na skutek pozostawania dzieci i młodzieży w niesprzyjającym środowisku. Zapewniają, że są gotowi do udzielania wsparcia wszystkim młodym osobom, które tego potrzebują.

Zdaniem Rzecznika konieczne jest podjęcie przez właściwe organy starań, aby prawomocne postanowienia sądowe były faktycznie realizowane. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze powinny mieć zapewnione odpowiednie warunki do wykonywania powierzonych im zadań w zakresie edukacji i resocjalizacji dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie

Z preambuły ustawy z 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich wynika cel w postaci „wzmacniania świadomości odpowiedzialności za własne czyny, przeciwdziałania demoralizacji nieletnich i dopuszczaniu się przez nich czynów karalnych oraz stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem lub z zasadami współżycia społecznego". Zamierzenia te nie mogą zostać spełnione, gdy środki wychowawcze orzeczone przez sądy nie są w pełni wykonywane - podsumowuje RPO.

Odpowiedź Marzeny Machałek, sekretarz stanu w MEiN

Celem wdrażanych obecnie zmian w przepisach prawa, wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich  jest m.in. przyspieszenie procesu realizacji postanowień sądów rodzinnych o zastosowaniu środka wychowawczego.  

Zamienia się sposób kierowania nieletnich do MOW. W projektowanych przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości  w sprawie komisji do spraw kierowania nieletnich do młodzieżowego ośrodka wychowawczego oraz trybu kierowania, przenoszenia  i zwalniania nieletnich z młodzieżowych ośrodków wychowawczych wskazano, że niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o skierowaniu nieletniego do MOW, sędzia będzie zwracał się do rodziców albo opiekuna nieletniego lub do Policji o doprowadzenie nieletniego do ośrodka. Ponadto, w wyjątkowych przypadkach sędzia może zezwolić nieletniemu na udanie się do ośrodka bez udziału rodziców albo opiekuna lub Policji.

W ocenie Ministerstwa Edukacji i Nauki projektowane regulacje będą mieć bezpośredni wpływ na skrócenie czasu pomiędzy wskazaniem dla nieletniego odpowiedniego MOW a doprowadzeniem go do ośrodka.  

VII.7037.140.2022