Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• 17 sierpnia na sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego procedowany ma być wniosek o uchylenie uchwały przeciwko tzw. „ideologii LGBT”
• Rzecznik ponownie zwraca uwagę radnym na dyskryminujący charakter takich uchwał i przypomina apel o ich uchylenie
• Wcześniej Komisja Europejska zagroziła Małopolsce utratą środków z funduszu React-EU przeznaczonych na uzdrowienie gospodarki po pandemii

17 sierpnia na sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego procedowany ma być wniosek o cofnięcie przyjętej w kwietniu 2019 r. przez Sejmik uchwały „w sprawie sprzeciwu wobec wprowadzenia ideologii LGBT do wspólnot samorządowych”.

Wniosek o jej uchylenie związany jest z kontrowersjami wokół uchwały przeciwko tzw. „ideologii LGBT”, podejmowanych przez część jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Obecnie uchwały takie obowiązują wciąż w 52 polskich samorządach.

W ostatnich tygodniach Komisja Europejska podjęła zdecydowane działania zmierzające do wyciągnięcia konsekwencji prawnych przyjęcia uchwał, jako aktów dyskryminujących społeczność LGBTI we wspólnotach samorządowych. 13 sierpnia Komisja zawiadomiła zarząd województwa małopolskiego, że jeśli nie wycofa się z uchwały, może stracić środki z unijnego funduszu React-EU. W jego ramach regiony mają otrzymać pieniądze na odbudowę gospodarki po pandemii COVID-19 – chodzi o 2,5 mld euro.

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich zaapelował do radnych o uchylenie przedmiotowej uchwały przeciwko „ideologii LGBT”. Przypomniał radnym Sejmiku Województwa Małopolskiego wystąpienie z 5 czerwca 2020 r., które zostało skierowane przez Rzecznika Adama Bodnara do Marszałka Województwa Małopolskiego. Rzecznik wskazywał w nim na dyskryminujący charakter uchwał, stygmatyzujący i wykluczający osoby  nieheteronormatywne i transpłciowe z życia samorządowego.

Do tej pory cztery Wojewódzkie Sądy Administracyjne podzieliły argumentację Rzecznika i stwierdziły, że uchwały „przeciwko ideologii LGBT” naruszają prawo, w tym Konstytucję RP. (chodzi wyrok WSA w Gliwicach z dnia 14 lipca 2020 r., sygn. akt III SA/Gl 15/20, wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 lipca 2020 r., sygn. VIII SA/Wa 42/20, wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2020 r., sygn. akt III SA/Lu 7/20, wyrok WSA w Kielcach z dnia 11 września 2020 r., sygn. II SA/Ke 382/20).

Z kolei, postanowieniami z 2 lipca 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną Rzecznika w sprawach, gdzie sądy I instancji odrzuciły jego skargi na analogiczne uchwały. NSA uznał, że uchwały przeciwko „ideologii LGBT” przyjęte przez Radę Gminy Lipinki i w Radę Powiatu Tarnowskiego podlegają kontroli sądowej - nie można więc odczytywać ich wyłącznie jako czystych deklaracji.

XI.505.10.2020