Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jak wspólnie zadbać o godne życie osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami? RPO o prawach osób najsłabszych – mieszkańców domów opieki

Data:
Tagi: kalendarium

Jak wygląda sytuacja w domach pomocy społecznej? Jak można pomóc mieszkańcom nie tylko samorządowych, ale i prywatnych placówek opiekuńczych?

- Przedstawiamy państwu pierwszy kompleksowy raport dotyczący przestrzegania praw mieszkańców domów pomocy społecznej. Jest on szczególny dlatego, że odnosi się także do sytuacji w innych typach placówek opiekuńczych – podkreślił Adam Bodnar na konferencji prasowej poświęconej sytuacji w DPSach. – Często oczekujemy, że w tego typu raportach są informacje o drastycznych naruszeniach (tak się zdarza -  przypomnijmy chociażby raport RPO o przypadkach tortur na policji). Ale na co dzień zajmowanie się prawami człowieka to żmudna, organiczna praca. Zauważanie szczegółów, napominanie w sprawach pozornie drobnych – ale takich, które naprawdę mogą prowadzić do krzywdy.

- Monitorowanie, jak funkcjonują wszystkie miejsca pozbawienia wolności to jeden z fundamentów działań RPO. Jest zobowiązany nie tylko na podstawie Konstytucji ale także z powodu ratyfikowania przez Polskę protokołu dodatkowego do Konwencji ONZ o zakazie tortur. Wiemy, że im więcej wizytacji, im więcej mówimy o tych kwestach, tym większa szansa, że nie dojdzie do nadużyć - wyjaśnił. 

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar przedstawił na konferencji prasowej 4 lipca raport z sytuacji w domach pomocy społecznej. Raport przygotowali eksperci Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT), zespołu ekspertów Biura RPO zajmującego się zapobieganiem torturom, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu.

W konferencji wziął udział:  Krzysztof Olkowicz, zastępca RPO nadzorujący pracę KMPT, Przemysław Kazimirski, wicedyrektor KMPT i ekspertka KMPT (współautorka raportu) dr Aleksandra Iwanowska, która jest jednocześnie współprzewodniczącą Zespołu Ekspertów KPMT, którzy wspierają pracę RPO.

Raport odwołuje się do standardów międzynarodowych. Podpowiada rozwiązania, odpowiedzialnym za polityki publiczne wskazuje, jak poprawić regulacje. Może się przydać każdemu, kto szuka pomocy dla osoby bliskiej i nie wie, na co zwracać uwagę przy wyborze placówki opiekuńczej – o co się pytać pracowników i mieszkańców.

- Raport jest czymś w rodzaju poradnika. Poradnika dla wszystkich - bo każdy może kiedyś korzystać z pomocy domów pomocy społecznej. Chcemy, byście Państwo wiedzieli, na co się nie godzić, jak rozwiązywać trudne sytuacje i konflikty, naturalne, tak by nie naruszać praw człowieka i godności – podkreślił dyr. Przemysław Kazimirski.

- Wizytując dom sprawdzamy, czy jest to dom tylko z nazwy, czy prawdziwy dom – w którym my, czy nasi bliscy moglibyśmy zamieszkać – podkreśliła dr Iwanowska. - Pamiętajmy, że tak naprawdę dyrektor i personel DPS-ów to pierwsi obrońcy praw człowieka - dodała.

Raport powstał w wyniku wizytacji w 141 DPS w całej Polsce, prowadzonych od 2009 r. (patrz tabela i mapa na końcu komunikatu): w tym m.in.

  • 7 w województwie zachodniopomorskim
  • 7 w województwie pomorskim
  • 11 w województwie warmińsko-mazurskim
  • 5 w województwie lubuskim
  • 6 w województwie wielkopolskim
  • 10 w województwie kujawsko-pomorskim
  • 25 w województwie mazowieckim
  • 7 w województwie łódzkim
  • 10 w województwie dolnośląskim
  • 1 w województwie opolskim
  • 8 w województwie świętokrzyskim
  • 17 w województwie śląskim
  • 9 w województwie małopolskim
  • 3 w województwie lubelskim
  • 4 w województwie podkarpackim
  • 5 w województwie podlaskim

Raport zawiera zalecenia i wskazówki, które są istotne dla wszystkich domów pomocy społecznej w kraju. Co istotne, od 2017 r., dzięki dodatkowemu wysiłkowi KMPT, wizytacjami objęte są także placówki opieki działające na zasadach komercyjnych i do tej pory kierujące się wyłącznie zaleceniami w zezwoleniach wojewodów.

Teraz placówki te zostały objęte eksperckim wsparciem KMPT. Jak mówią eksperci KMPT, w placówkach tych ich wizytacje są przyjmowane z otwartością i zainteresowaniem.

RPO robi tak dlatego, że ujawnione w zeszłym roku przypadki niewłaściwego traktowania osób starszych, schorowanych i z niepełnosprawnościami, dotyczy właśnie takich placówek.

Dobre praktyki z całego kraju

Podczas wizytacji prewencyjnych w miejscach opieki w całym kraju przedstawiciele KMPT stwierdzili nieprawidłowości, jednak zadaniem pracowników Biura RPO nie jest tylko zwracanie uwagi na błędy, ale też dostrzeganie dobrych praktyk, z których mogłyby skorzystać placówki w innych częściach kraju. Takie miejsca, z których warto czerpać inspirację znaleźliśmy w: Krakowie, Machowinku, Elblągu, Otwocku, Ełku, Chorzowie, Moryniu, Górnej, Białymstoku, Gryficach, Szczebrzeszynie, Wrocławiu, czy Płocku.

Problemy do rozwiązania

Raport RPO na temat domów pomocy społecznej ma służyć zarówno ujawnieniu zaistniałych w poszczególnych placówkach nieprawidłowości, jak i sygnalizować pewne obszary problemowe, w których może dojść do naruszenia praw mieszkańców.

Najczęstsze problemy (wynikające także z tego, że nie mamy jasnych reguł prawnych pomagających rozwiązywać trudne sytuacje) to:

  • zakazy wyjścia poza teren (albo inne ograniczanie wolności). To trudne zagadnienie, bo w wielu wypadkach dobro mieszkańca uzasadnia wprowadzenie pewnych ograniczeń.
  • karcenie a nawet bicie, kary – nakazy prac (w tym nakaz wykonywania czynności higienicznych wobec innych)
  • infantylizacja, niewłaściwe zwracanie się do mieszkańców (jeśli w domu panuje rodzinna atmosfera, to zrozumiałe jest, że ludzie zwracają się do siebie po imieniu. Przechodzenie na „ty” nie może być jednak automatyczne. Opiekun musi mieć na to zgodę mieszkańca)
  • nieszanowanie prywatności (np. wchodzenie bez pukania do pokoju)

Bardzo poważnym – i nieuregulowanym problemem – jest problem nadużywania alkoholu przez niektórych mieszkańców.  Prawo nie nadąża za potrzebami DPS także nie dając podstaw do zatrudnienia tam lekarza i pielęgniarek – owszem, DPSy radzą sobie zatrudniając konieczną przecież pomoc ale na etatach pozamedycznych, a to wiąże się z ograniczeniami np. pielęgniarki nie mogą wówczas podawać kroplówek, a za przekroczenie uprawnień grozi im nawet utrata prawa do wykonywania zawodu.

Na koniec RPO Adam Bodnar przypomniał działania Rzecznika Praw Obywatelskich na rzecz poprawy opieki nad osobami niesamodzielnymi: DPSy są potrzebne, ale powinniśmy o nich myśleć jako o ostateczności. Dziś zgadzamy się, że tak jak domy dziecka trzeba zastępować domami rodzinnymi i rodzinnymi zastępczymi, a osób w kryzysie choroby psychicznej nie izolować automatycznie w szpitalu psychiatrycznym (bo są inne, bardziej nowoczesne formy pomocy i terapii), tak w przypadku pomocy osobom starszym i niesamodzielnym trzeba myśleć o dezyinstytucjonalizacji.

Odpowiedzią – i wyzwaniem dla wspólnot samorządowych – jest takie organizowanie pomocy, by osoba starsza nie musiała wyprowadzać się do domu opieki. By mogła jak najdłużej mieszkać w swoim domu, w śród sąsiadów, w znajomych okolicach – by nie musiała rozstawać się z ukochanymi zwierzętami itd. itp.

Jak to robić? Zespół ekspertów pracujących dla RPO przygotował dla samorządowców specjalną publikację – Model wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Wyjaśnia ona krok po kroku, co trzeba robić i na co zwracać uwagę, by starość – wasza i nasza – miała coraz bardziej ludzki wymiar.

- Jeżdżąc po Polsce spotykam się z samorządowcami i widzę, że to myślenie już się przebija – podkreślił Adam Bodnar.

 

 

ZAŁĄCZNIK - WIZYTACJE KRAJOWEGO MECHANIZMU PREWENCJI W DOMACH POMOCY SPOŁECZNEJ (do 30.09.2016 r.)

 

L.p

 

Nazwa jednostki

 

Miejscowość

 

Data

1

Dom Pomocy Społecznej

Szczytna

12.05.2009

2

3 Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Paradna  36)

Łódź

18-19.01.2010

3

Dom Pomocy Społecznej im. Waleriana Łukasińskiego

Góra Kalwaria

 

22-23.02.2010

4

Dom Pomocy Społecznej „Leśny”

Warszawa

24-25.02.2010

5

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Rodziny Ziętalów 13)

Radom

24-25.05.2010

6

Dom Pomocy Społecznej

Jedlanka

25-26.05.2010

7

Dom Pomocy Społecznej Caritas

(ul. Dworcowa 7)

Bytom

13-15.10.2010

8

Dom Pomocy Społecznej

Zakrzewo

19-21.01.2011

9

Dom Pomocy Społecznej

Gołuszyce

02-04.02.2011

10

Dom Pomocy Społecznej Nr 1

(ul. Parkowa 12)

Grudziądz

07-09.03.2012

11

Dom Pomocy Społecznej „Serce”

Łódź

28-29.03.2012

12

Dom Pomocy Społecznej im. Ojca Pio

Mogilno

26.04.2012

13

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza

Ruda Śląska

22-24.05.2012

14

Dom Pomocy Społecznej

Psary

04-06.07.2012

15

Dom Pomocy Społecznej "Dom św. Notburgi"

Racibórz

07-08.08.2012

16

Dom Pomocy Społecznej "Trzy Dęby"

Choroszcz

04-05.09.2012

17

Dom Pomocy Społecznej "Spokojna Przystań"

Koronowo

11-12.09.2012

18

 

Dom Pomocy Społecznej "Republika"

Chorzów

25-26.09.2012

19

Zespół Domów Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi

Wieleń n/Notecią

09-11.10.2012

20

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Jana Kantego 4)

Olkusz

16-17.10.2012

21

Dom Pomocy Społecznej - Caritas Archidiecezji Krakowskiej

Zator

17-18.10.2012

22

Dom Pomocy Społecznej

Pleszew

14-16.11.2012

23

Dom Pomocy Społecznej " Pogodna Jesień"

Łódź

05.12.2012

24

Dom Pomocy Społecznej

Kożuchów

12-13.12.2012

25

Dom Pomocy Społecznej „Pod Topolami”

Lesznowola

13-14.12.2012

26

Dom Pomocy Społecznej "Zacisze"

Kowale Oleckie   

18.12.2012

27

Dom Pomocy Społecznej im. Waleriana Łukasińskiego  -rekontrola

Góra Kalwaria

23-25.01.2013

28

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Serafitek "Serafitki" 

Poznań 

07-08.02.2013

29

Dom Pomocy Społecznej " Nad Potokiem"

Radom  

27-28.02.2013

30

Dom Pomocy Społecznej

Grajewo

26-27.03.2013

31

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Ruda 1)

Przasnysz

04-05.04.2013

32

Dom Pomocy Społecznej

Mysłowice

06-07.05.2013

33

Dom Pomocy Społecznej

Jaworzno

07-08.05.2013

34

Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów

Biłgoraj

27,29.05.2013

35

Dom Pomocy Społecznej

Legnickie Pole

04-05.06.2013

36

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Polanki 121)

Gdańsk  

11-12.06.2013

37

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Łanowa 43)

Kraków  

18-19.06.2013

38

Dom Pomocy Społecznej "Seniora Naftowca"

Kraków 

20-21.06.2013

39

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Iławska 42)

Susz

25-26.07.2013

40

Dom Pomocy Społecznej

Machowinko k/Ustki

20-21.08.2013

41

Dom Pomocy Społecznej "Laurentius"

Olsztyn

12-13.09.2013

42

Dom Pomocy Społecznej

Przemyśl-Lipowica

01-02.10.2013

43

Dom Pomocy Społecznej

Węgorzewo

10-11.10.2013

44

Dom Pomocy Społecznej "Kombatant"

Bytom

07-08.11.2013

45

Dom Pomocy Społecznej "Leśny"

Warszawa

18-20.11.2013

46

Dom Pomocy Społecznej "Tęczowy Dom"  - ad hoc

Ełk

28-29.11.2013

47

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Rudzka 56)

Łódź

16-17.01.2014

48

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Sporna 6)

Skarżysko-Kamienna 

10-11.02.2014

49

Dom Pomocy Społecznej "Etola"

Ruda Pilczycka  

24-25.02.2014

50

Dom Pomocy Społecznej "Cichy Zakątek"

Końskie

26-27.02.2014

51

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Konarskiego 11/13)

Poznań

06-07.03.2014

52

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Wesoła 5)

Pińczów 

11-12.03.2014

53

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Albertynek

Słupia Pacanowska

13-14.03.2014

54

Dom Pomocy Społecznej "Pod Brzozami"

Warszawa

10.04.2014

55

Dom Pomocy Społecznej

Pęcławice Górne

15.04.2014

56

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Żdanowska 3, filia ul. Radziecka 7)

Zamość 

20-21,23.05.2014

57

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Załęska7 a)

Rzeszów   

29-30.05.2014

58

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Farna 3)

Wrocław

05-06.06.2014

59

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Fromborska 24)

Gdańsk

11-12.06.2014

60

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Baranowicka 203)

Białystok  

01-02.07.2014

61

Dom Pomocy Społecznej im. św. O. Rafała Kalinowskiego

Wadowice  

15-16.07.2014

62

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Wiosny Ludów 4)

Płaz

17-18.07.2014

63

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Sielska 13, ul. Mińska 14))

Poznań 

24-25.07.2014

64

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Żeromskiego 17)

Maków Podhalański

29-30.07.2014

65

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Łanowa 43) - rekontrola

Kraków

31.07-01.08.2014

66

Dom Pomocy Społecznej

Gościeradów

19-20.08.2014

67

Dom Pomocy Społecznej "Leśna Oaza"

Słupsk

26-27.08.2014

68

Dom Pomocy Społecznej Nr 2 

(ul. I Armii WP 43)

Lębork

27-28.08.2014

69

Dom Pomocy Społecznej

Bartoszyce

02.09.2014

70

Dom Pomocy Społecznej

Jarosław

09-10.09.2014

71

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Kontkiewicza 2)

Częstochowa

16-17.09.2014

72

Dom Pomocy Społecznej "Dom Nauczyciela"

Bielsko-Biała 

07-08.10.2014

73

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Wojska Polskiego 125)

Świecie

21-22.10.2014

74

Dom Pomocy Społecznej "Jesień Życia"

Bydgoszcz

23-24.10.2014

75

Dom Pomocy Społecznej "Przyjaznych Serc"

Płock 

28-29.10.2014

76

Dom Pomocy Społecznej "Nad Jarem"

Nowe Miszewo 

30-31.10.2014

77

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Św. Marcina 10)

Wrocław

19.11.2014

78

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Kaletnicza 8)

Wrocław

19-21.11.2014

79

Dom Pomocy Społecznej(ul. Poniatowskiego 32)

Siedlce   

26-27.11.2014

80

Dom Pomocy Społecznej „Anielin”

Anielin

01.12.2014

81

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Sosabowskiego 23)

Żyrardów 

02.12.2014

82

Dom Pomocy Społecznej im. Św. Kazimierza 

Radom

04-05.12.2014

83

Parafialny Dom Pomocy Społecznej im. ks. P. Skargi

Grójec  

20-21.01.2015

84

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Parkowa 7)

Warszawa 

26-27.01.2015

85

Dom Pomocy Społecznej 'Słoneczko"

(ul. Gałczyńskiego 2)

Bydgoszcz

02-03.02.2015

86

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Parkowa 8)

Nakło n/Notecią 

05-06.02.2015

87

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Mączna 3)

Wrocław 

12-13.02.2015

88

Dom Pomocy Społecznej "Kombatant"

(ul. Sternicza 125)

Warszawa

16-17.02.2015

89

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Sienkiewicza 27)

Wierzbica  

26-27.02.2015

90

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Grabowiecka 7)

Ostrowiec Świętokrzyski

04-06.03.2015

91

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Rolna 27)

Ostrołęka 

11-12.03.2015

92

Dom Pomocy Społecznej

(ul. I Armii Wojska Polskiego 32)

Ostrołęka  

13.03.2015

93

Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów

(ul. Lubuska 11)

Zielona Góra 

17-18.03.2015

94

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Owocowa 8)

Psarskie

23-24.03.2015

95

Dom Pomocy Społecznej

 – wizytacja tematyczna dostosowanie jednostki do potrzeb osób z niepełnosprawnościami

Jarogniewice

25-26.03.2015

96

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Farna 16)

Śrem

26-27.03.2015

97

Dom Pomocy Społecznej Fundacji im. Brata Alberta (ul. Helenówek 7)

Łódź

30.03.2015

98

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Sierakowskiego 65)

Łódź

31.03.2015

99

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Szpitalna 2)

Pelplin  

14-15.04.2015

100

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Górna 23)

Bystrzyca Kłodzka

23.04.2015

101

Dom Pomocy Społecznej "Pod Modrzewiami"

Szczebrzeszyn

29-30.04.2015

102

Dom Pomocy Społecznej

Września

06.05.2015

103

Dom Pomocy Społecznej "Przytulisko"

Białogard

12-13.05.2015

104

Dom Pomocy Społecznej

Darskowo

14.05.2015

105

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Świerkowa 9)

Białystok  

18-19.05.2015

106

Dom Pomocy Społecznej

Jaromin k/Trzebiatowa

26-27.05.2015

107

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Kościuszki 35, filia ul. Kościuszki 71)

Gryfice

28-29.05.2015

108

Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów

(ul. Chmielowicka 6)

Opole

11-12.06.2015

109

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Królewiecka 35)

Braniewo 

16-17.06.2015

110

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Przemysłowa 42)

Skwierzyna  

09.07.2015

111

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Warszawska 31)

Giżycko   

15.07.2015

112

Dom Pomocy Społecznej

(ul. 11 Listopada 12) - rekontrola 

Węgorzewo   

16.07.2015

113

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Szpitalna 2)

Tolkmicko  

18-19.08.2015

114

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Maciejkowicka 8)

Siemianowice  

15.09.2015

115

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. św. Barbary 5)

Siemianowice Śląskie

17.09.2015

116

Dom Pomocy Społecznej 

(ul. Powstańców Śląskich 4)

Rzeszów  

29-30.09.2015

117

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Samarytanek

Bielawki 47 k/Pelplina

14-15.10.2015

118

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Szpitalna 3)

Ząbkowice Śląskie  (ul. Szpitalna 3)

17.11.2015

119

Dom Pomocy Społecznej

Gródek n/ Dunajcem  (Zbyszyce)

24-25.11.2015

120

Dom Rehabilitacyjno-Opiekuńczy Katolickiego Stowarzyszenia Niepełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej

Milanówek

01-02.12.2015

121

Dom Pomocy Społecznej   (ul. Żeromskiego 28 a)

– wizytacja tematyczna dostosowanie jednostki do potrzeb osób z niepełnosprawnościami

Włocławek

25.01.2016

122

Dom Pomocy Społecznej "Na Skarpie"

Włocławek 

26-27.01.2016

123

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Nowomiejska 19)

Włocławek

27-28.01.2016

124

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Sobieskiego 30)

Kielce

16.02.2016

125

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Tarnowska 10)

Kielce

17-18.02.2016

126

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Rędzińska 60/68)

Wrocław 

29.02-01.03.2016

127

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Łowińska 9)

Pruszcz Pomorski 

21-22.03.2016

128

Dom Pomocy Społecznej

Moryń

18-19.04.2016

129

Dom Pomocy Społecznej

Nowe Czarnowo

20-21.04.2016

130

Dom Pomocy Społecznej "Kalina"

Suwałki

27-28.04.2016

131

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Marii Konopnickiej 17)

Otwock

11.05.2016

132

Dom Pomocy Społecznej "Niezapominajka"

Elbląg

20-21.06.2016

133

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Rzeszowska 7)

Górno 

29-30.06.2016

134

Dom Pomocy Społecznej Hostel im. Jana Pawła II

Otwock 

04-05.07.2016

135

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi

(ul. Studzieniczna 2)

Augustów

18-19.07.2016

136

Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi

(ul. 3 Maja 57)

Augustów

20-21.07.2016

137

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Karlińska 1)

Gościno 

10-11.08.2016

138

Dom Pomocy Społecznej im. Stanisława Broniewskiego „Orszy”

Warszawa-Wesoła 

18-19.08.2016

139

Dom Pomocy Społecznej

(ul. Wiejska 55/61, filia ul. Łaska 68)

Pabianice

23-25.08.2016

140

Dom Pomocy Społecznej " Zacisze"

Katowice

29-30.08.2016

141

Dom Pomocy Społecznej Nr 1

(ul. Matejki 62)

Zabrze

31.08-01.09.2016

 

 

Załączniki:

Autor informacji: Agnieszka Jędrzejczyk
Data publikacji:
Osoba udostępniająca: Agnieszka Jędrzejczyk