Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Na trudności niezaszczepionych przeciw COVID-19 studentów medycyny w Łodzi o profilu wojskowym wskazuje skarga złożona do RPO
• Wynika z niej, że niezaszczepieni podchorążowie nie mogą korzystać ze stołówki tak jak inni – muszą zaś spożywać posiłki w swych pokojach
• Nie wyrażono też zgody na ich udział w niedzielnej mszy; wstrzymano im również przepustki stałe
• AKTUALIZACJA: Działania dla przeciwdziałania epidemii miały charakter prewencyjny i dotyczyły kilku dni z października 2021 r.; sprawa została wyjaśniona u wyższych przełożonych i "nie miała miejsca ani formy, w jakiej została przedstawiona" - odpisał RPO komendant Wojskowego Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 

Chodzi o ograniczenia epidemiczne przyjęte przez Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi (nie przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi). Studenci UM w ramach limitu MON podlegają służbowo Akademii Wojsk Lądowych we Wrocławiu. Jako kandydaci na żołnierzy zawodowych są skoszarowani w WCKM.

Dlatego zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk prosi o stanowisko komendanta WCKM.płk. lek. Zbigniewa Aszkielańca.

Zarzuty skargi skierowanej do RPO

Ze skargi wynika, że odmiennie traktuje się osoby niezaszczepione. Miało to polegać zwłaszcza na:

• oddzielaniu podczas apeli zaszczepionych podchorążych od tych, którzy nie poddali się szczepieniom,
• organizowaniu wielokrotnych, długotrwałych spotkań dyscyplinujących z  niezaszczepionymi,
• uniemożliwianiu im korzystania ze stołówki na zasadach obowiązujących osoby zaszczepione (zobligowano ich do spożywania posiłków we własnych pokojach), 
• ograniczeniu praktyk religijnych poprzez niezgodę na udział niezaszczepionych w niedzielnej mszy świętej w kościele,
• zatrzymaniu niezaszczepionym podchorążym przepustek stałych. 

Ponadto podchorążowie mieli być wielokrotnie proszeni o podawanie przyczyn niezaszczepienia. Jednemu z nich odmówiono możliwości wyboru miejsca zaszczepienia się przeciw COVID-19 i zobligowano do poddania się szczepieniu w podmiocie wskazanym przez komendanta Centrum.

Ze skargi wynika, że wszystko to spowodowało i nadal powoduje coraz większą niechęć zaszczepionych podchorążych wobec niezaszczepionych. Sprzyja to powstawaniu sytuacji konfliktowych.

Rzecznik wielokrotnie interweniował w sprawach ograniczania prawa osób niezaszczepionych przeciw COVID- 19, w tym prawa do ochrony prywatności, prawa do nauki czy praw żołnierzy zawodowych. Informacje o tych wystąpieniach znajdują się na stronie internetowej RPO.

Wiele razy RPO podkreślał, że ograniczenia praw osób niezaszczepionych musiałyby wynikać z ustawy.

Odpowiedź komendanta WCKM płk. lek. Zbigniewa Aszkielańca

Odpowiadając na pismo sygn. VII.7033.87.2021.AMB w sprawie skargi dotyczącej trudności, z jakimi mieli spotkać się niezaszczepieni przeciwko COVID-19 podchorążowie - studenci Kolegium Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, uprzejmie informuję, że sprawa dotyczyła kilku dni i miała miejsce w październiku 2021 r., ponadto została wyjaśniona u wyższych przełożonych (Ministra Obrony Narodowej, Dowódcy Generalnego RSZ) i nie miała miejsca ani formy, w jakiej została przedstawione w w/w piśmie. 

W ówczesnym okresie w związku z rozwojem 4 fali, nagłym wzrostem zachorowań i zgonów, a także występowania zakażeń nawet wśród osób zaszczepionych, podjęto szereg przedsięwzięć w celu zapobieżenia rozprzestrzeniania się zakażenia wśród podchorążych, kadry i pracowników wojska, ze szczególnym uwzględnieniem osób niezaszczepionych (dobrowolnie lub niezakwalifikowanych ze względów zdrowotnych) oraz osób z ich najbliższego otoczenia. 

Przeprowadzono akcję informacyjną i ankietę odnośnie deklaracji szczepień wśród podchorążych 1. rocznika, którzy przebywali w Centrum dopiero od kilku tygodni. Zorganizowano spotkanie na temat bieżącej sytuacji epidemicznej w kraju, możliwości przeciwdziałania zakażeniom, medycznym aspektom szczepień oraz zachorowania na Covid-19 i możliwym powikłaniom. Z niezaszczepionymi podchorążymi spotkali się dowódca kompanii, dowódca batalionu oraz Komendant Centrum. Spotkania te  miały charakter profilaktyczno-informacyjny. 

Odnosząc się do zarzutu uniemożliwienia zaszczepienia się podchorążym w wybranym przez nich miejscu informuję, że zgodnie z decyzją wyższych przełożonych żołnierze SZ RP są szczepieni w zakładach opieki zdrowotnej nadzorowanych przez MON. 

Jeśli chodzi o uczestnictwo w niedzielnej mszy, to decyzję co do miejsca i formy (msza polowa dla podchorążych, czy zorganizowana w kościele) pozostawiono kapelanowi wojskowemu i podchorążowie wzięli w niej udział. 

Spożywanie posiłków przez niezaszczepionych podchorążych w innych godzinach lub w formie kateringu było podyktowane ograniczonymi możliwościami stołówki oraz koniecznością przecięcia dróg szerzenia się zakażenia SARS Cov-2, gdyż w owym okresie (25.10.2021 r) wykryto początkowo dwa, a następnie kolejne dwa przypadki zakażenia wśród podchorążych. 

W konsekwencji podjętych czynności poddano wymazom prawie 200 podchorążych i dzięki temu uniknięto powstania większego ogniska. 

Wszystkie działania miały charakter prewencyjny i miały za zadanie przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się epidemii wśród podchorążych skierowanych do Wojskowego Centrum Kształcenia Medycznego na 6 lat w celu pobierania nauki w warunkach zbiorowego żywienia w stołówce żołnierskiej oraz zbiorowego zakwaterowania w budynkach internatowych. 

VII.7033.87.2021