Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Z debaty dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego wynika potrzeba ustanowienia organu koordynującego prace, inicjatywy i działania dotyczące poprawy systemu ochrony zdrowia psychicznego.
• RPO Marcin Wiącek zwrócił się do premiera Donalda Tuska o rozważenie możliwości powołania przy Radzie Ministrów pełnomocnika, który koordynowałby działania w tym zakresie 

Podczas prac działającej przy Biurze RPO Komisji Ekspertów ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego zwrócono uwagę na potrzebę koordynacji działań organów władzy publicznej w obszarze ochrony zdrowia psychicznego. 

Z jednej strony wskazano m.in. na niezbędne współdziałanie licznych instytucji i organizacji, na poziomie m.in. gminy i powiatu. Wątek ten rozwinięto 12 czerwca 2025 r. podczas seminarium w BRPO pt. „Koordynacja usług społecznych dla osób starszych na terenach wiejskich. Dobre praktyki. Bariery. Rekomendacje”. 

Z drugiej zaś strony w trakcie obu spotkań zwracano uwagę na potrzebę stworzenia na poziomie władzy państwowej podmiotu, który koordynowałby nie tylko doraźnie reformy psychiatrii, ale szeroko skupiałby wszelkie inicjatywy związane z ochroną zdrowia psychicznego.

Toczą się dyskusje dotyczące szeroko pojętej kondycji psychicznej Polek i Polaków. Warto zwrócić uwagę m.in. na:

• wystąpienia dotyczące koniecznego wyższego poziomu ochrony dzieci przed kryzysem psychicznym; pojawiają się tu propozycje zmian co do  korzystania przez dzieci z samodzielnego wsparcia ekspertów,
• dyskusję związaną z reformą psychiatrii środowiskowej i działaniem Centrów Zdrowia Psychicznego,
• debatę ws. uchwalenia nowej ustawy o zawodzie psychologa, a także ustawowym uregulowaniem zawodu psychoterapeuty,kolejne propozycje dotyczące nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego,
• uwagi odnoszące się do potrzeby zwiększenia dostępu do ekspertów i biegłych wspierających wymiar sprawiedliwości.

Te i inne problemy znajdują się w obszarze zainteresowania  nie tylko Ministerstwa Zdrowia, ale także ministerstw: Edukacji Narodowej, Sprawiedliwości oraz Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Śledząc debatę społeczną. Mogą one też zaciekawić Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zainteresowane kondycją psychiczną studentek i studentów oraz Ministerstwo Obrony Narodowej, które szczególnie dziś analizuje stan zdrowia, także psychicznego, żołnierzy.

Tym samym nieadekwatny do obecnych potrzeb staje się par. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 października 2023 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2023-2030). Zgodnie z nim „Minister właściwy do spraw zdrowia kieruje realizacją Programu oraz koordynuje wykonanie zadań wynikających z realizacji Programu".

Z analizy dyskusji dotyczących ochrony zdrowia psychicznego wynika potrzeba ustanowienia - jeśli to możliwe, na poziomie Rady Ministrów - oddzielnego organu koordynującego prace, inicjatywy i działania dotyczące poprawy systemu ochrony zdrowia psychicznego. 

Podejmowanie tych aktywności z poziomu jednego z resortów jest dziś nieefektywne. Problem szeroko pojętej psychiatrii i wsparcia obywateli wobec doświadczanego kryzysu psychicznego wymaga działania na poziomie centralnym, co w sposób szybki, dynamiczny i efektywny doprowadziłoby do modyfikacji np. niewłaściwych praktyk.

Dlatego Marcin Wiącek zwrócił się do premiera Donalda Tuska o rozważenie możliwości powołania przy Radzie Ministrów pełnomocnika, który koordynowałby ogólnokrajowe działania związane z ochroną zdrowia psychicznego obywateli.

Pismo KPRM do MZ

Zastępca Szefa KPRM Grzegorz Karpiński 1 lipca 2025 r. przekazał pismo RPO według kompetencji Minister Zdrowia, z prośbą o udzielenie odpowiedzi.  

V.7016.76.2025