Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• MEN odpisało RPO, jakie działania podejmuje, aby dbać o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
• Konieczne jest dostosowanie tych narzędzi do sytuacji epidemii
• Młodzi ludzie mają teraz więcej stresu niż normalnie i są odseparowani od innych ludzi: są bardziej narażeni na kryzysy psychiczne i przemoc domową - ostrzega RPO

W marcu do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło pismo Fundacji na rzecz Praw Ucznia do Ministra Edukacji Narodowej. Zawierało apel o wprowadzenie obowiązku zatrudniania psychologa w każdej szkole, przeprowadzenia wśród uczniów badania dotyczącego zaufania do szkolnych psychologów, zorganizowania szkoleń dla nauczycieli w zakresie udzielania uczniom wymaganego wsparcia.

RPO zdaje sobie sprawę, że wiele problemów ze zdrowiem psychicznym objawia w okresie dojrzewania lub wcześniej. Jednym ze wskaźników kondycji psychicznej dzieci i młodzieży jest niestety liczba prób samobójczych. W Polsce utrzymuje się na wysokim poziomie. Dlatego zwrócił się do MEN o informacje co do postępu prac nad wyższą jakością oddziaływań placówek systemu oświaty w kwestii opieki zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

Odpowiedź MEN

Resort edukacji poinformował, że dane Systemu Informacji Oświatowej wskazują na systematyczne zwiększanie się liczby nauczycieli specjalistów w szkołach (doradców zawodowych, logopedów, pedagogów, psychologów i terapeutów).

W październiku 2017 r. minister powołał zespół do opracowania modelu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Jako rezultat prac zespołu powstał dokument „Model Edukacji dla wszystkich” oparty na założeniach edukacji włączającej, rozumianej jako edukacja o wysokiej jakości dla wszystkich dzieci i uczniów. W modelu ujęto m.in. rozwiązania w zakresie dokonywania wczesnej diagnozy potrzeb ucznia na poziomie przedszkola i szkoły oraz zapewnienia na tej podstawie odpowiednich działań wspierających, skierowanych zarówno do samego ucznia, jak i jego środowiska rówieśniczego i rodziny.

Przewidziano również rozwiązania w zakresie zapewniania specjalistycznej diagnozy i wsparcia w ujęciu międzysektorowym na poziomie powiatu.

Opracowany przez ekspertów dokument został wstępnie skonsultowany z resortami i aktualnie podlega pracom wewnętrznym w MEN. Jedną z kwestii, które zostaną poddane konsultacjom są propozycje dotyczące minimalnych standardów zatrudnienia specjalistów w przedszkolach i szkołach.

Ministerstwo pracuje też nad działaniami promującymi mediację w środowisku szkolnym.

RPO apeluje o podjęcie dodatkowych starań w odpowiedzi na wybuch pandemii koronawirusa

W najnowszym piśmie do ministerstwa RPO zaznaczył, że w związku z zamknięciem szkół z powodu epidemii uczniowie zostali w wielu przypadkach odcięci od pomocy psychologiczno-pedagogicznej, która może być im w obecnych warunkach szczególnie potrzebna. Wiele młodych osób doświadcza negatywnych emocji: lęku o przyszłość, strachu przed zachorowaniem, niezadowolenia z powodu zakazu samotnego opuszczania domu i spotykania się z rówieśnikami.

Niektórzy odczuwają frustrację z powodu braku możliwości sprostania oczekiwaniom szkoły, realizującej zdalne nauczanie. Nie zawsze mogą liczyć na właściwą opiekę i wsparcie ze strony rodziny, a część doświadcza przemocy domowej. Wzrasta stres z powodu niepewności związanej z przyszłymi egzaminami ósmoklasisty i egzaminami maturalnymi oraz przebiegiem rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i wyższych.

Szczególne obawy dotyczą sytuacji dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu i z trudnościami w rozwoju społeczno-emocjonalnym, które mogły utracić bezpośredni kontakt ze swoimi terapeutami.

Rzecznik poprosił o informacje, czy do Ministerstwa Edukacji Narodowej wpływają sygnały o zwiększonej liczbie interwencji w związku z pogarszającym się stanem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz o przedstawienie oceny jakości opieki psychologiczno-pedagogicznej, realizowanej w warunkach pandemii COVID-19, na podstawie której można będzie opracować dalsze rekomendacje.

Znalazłeś się w trudnej sytuacji z powodu epidemii?

Jeśli doświadczasz przemocy domowej lub wiesz, że ktoś znalazł się w takiej sytuacji, pod artykułem znajdziesz Osobisty plan awaryjny: zbiór wskazówek, które można stosować w trakcie epidemii. Są tam także wymienione numery telefonów, pod którymi znajdziesz wsparcie.

Jeśli czujesz, że chciałbyś z kimś porozmawiać, bo przeżywasz trudny moment skontaktuj się z infolinią Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży nr 116 111, czynny 24/7) lub Centrum Wsparcia dla osób  w stanie kryzysu psychicznego (pomoc dla dorosłych nr 800 70 2222, Centrum Wsparcia jest prowadzone przez Fundację Itaka).

VII.7037.18.2020