Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Poczta Polska S.A. zwróciła się do Ministerstwa Cyfryzacji o przekazanie danych z rejestru PESEL 20 kwietnia 2020 r.
• Otrzymała je za zgodą ministra Marka Zagórskiego dwa dni później na podstawie ustawy o tarczy antykryzysowej z 16 kwietnia
• W ocenie MC przekazanie danych było możliwe, bo Poczta ma możliwość sprawdzenia ich za pomocą urządzeń teletransmisji danych do realizacji zadań ustawowych

RPO z zaniepokojeniem przyjął informację, że Poczta Polska 22 kwietnia otrzymała za zgodą Ministra Cyfryzacji dane obywateli z rejestru PESEL. Poprosił MC o dokumenty w tej sprawie. W opinii Rzecznika brakuje bowiem przepisów uchwalonych zgodnie z zasadami prawidłowej legislacji, a dotyczących głosowania korespondencyjnego, które umożliwiałyby taki ruch z zachowaniem konstytucyjnej zasady praworządności (art. 7 Konstytucji) oraz zasad ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki (art. 47 i art. 51 Konstytucji). 

W odpowiedzi do RPO minister wskazał, że podjął decyzję o przekazaniu danych Poczcie Polskiej S.A. na mocy ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która weszła w życie 18 kwietnia 2020 r.

Według przyjętej przez MC interpretacji ustawodawca zobligował Ministra do przekazania danych w terminie 2 dni od dnia złożenia wniosku przez operatora pocztowego danych z rejestru PESEL, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten – zdaniem Ministerstwa Cyfryzacji - nie uzależnia przekazania danych od wejścia w życie ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., która procedowana jest obecnie w Senacie.

Minister podkreśla, że dane zapisane zostały na płycie DVD i zabezpieczone hasłem, zaś sama płyta została przekazana osobie reprezentującej Pocztę Polską, po uprzednim zweryfikowaniu jej tożsamości. Przesyłka była konwojowana przez Pocztę Polską, a hasło do danych zapisanych na płycie nie zostało przekazane razem z płytą lecz osobnym kanałem komunikacyjnym.

Minister wskazał również, że istotną podstawą dla udostępnienia danych była decyzja premiera polecająca Poczcie Polskiej S.A. przygotowanie przeprowadzenia wyborów. Przywołał także – wydane 2 dni po przekazaniu przez MC danych - oświadczenie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przywołujące stanowisko Państwowej Komisji Wyborczej, z którego wynika że „w obrocie prawnym istnieje rozstrzygnięcie organu administracji rządowej, którego kopia w ocenie PKW powinna być dołączona do wniosku operatora wyznaczonego (operator w treści wniosków powołał się na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r.), nakładające obowiązek, o którym mowa w art. 99 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, dla realizacji którego potrzebne jest pozyskanie danych osobowych przez operatora pocztowego”.

Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do przetwarzania przez Pocztę danych z rejestru PESEL, minister Marek Zagórski wskazał, że w związku z zadaniami dotyczącymi opłat abonamentowych Poczta już wcześniej miała możliwość sprawdzenia udostępnionych im danych.

Dostęp, jaki posiadała dotychczas Poczta Polską S.A był jednak realizowany poprzez aplikację dostępową, która nie daje możliwości masowego pobierania (przetwarzania) danych. I tu z pomocą przyszło Ministerstwo podejmując decyzję o sporządzeniu odrębnego zestawienia.

W ocenie Ministra Cyfryzacji takie przekazanie danych było możliwe, ponieważ zostały spełnione przesłanki wskazane w RODO, zgodnie z którymi przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, jeśli jest ono niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze lub gdy jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

W piśmie do RPO Minister podkreślił również, że Ministerstwo zachowało zasadę adekwatności i minimalizmu przekazywanych danych udostępniając dane wyłącznie żyjących obywateli polskich, którzy uzyskają pełnoletność 10 maja 2020 r. i których krajem zamieszkania jest Polska. Przekazane dane obejmowały: numer PESEL, imię (imiona), nazwisko oraz w zależności od tego jakie dane osoba posiada zarejestrowane w rejestrze PESEL – aktualny adres zameldowania na pobyt stały, a w przypadku jego braku ostatni adres zameldowania na pobyt stały, a także adres zameldowania na pobyt czasowy. Ponadto przekazano informacje o tym czy osoba posiada aktualnie zarejestrowany wyjazd czasowy poza granice kraju (bez wskazywania kraju wyjazdu).

Nie przekazano natomiast informacji o datach zameldowania i wymeldowania natomiast w przypadku adresu zameldowania na pobyt czasowy udostępniono informację o przewidywanej dacie pobytu pod adresem czasowym

VII.501.119.2020