Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Przepisy, na które powołał się Minister Cyfyzacji, wydając Poczcie Polskiej dane obywateli z rejestru PESEL, są niekompletne – więc nie działają
• Odwołują się bowiem do przepisów dotyczących wyborów – a tych nie ma (jedne uchylono, innych jeszcze nie przyjęto)
• To bardzo może być poważne naruszenie zasady praworządności i konstytucyjnego prawa obywateli do prywatności, które ograniczać można tylko ustawą

RPO z zaniepokojeniem przyjął informację, że Poczta Polska 22 kwietnia otrzymała za zgodą Pana Ministra dane obywateli z rejestru PESEL. Jako podstawę prawną przekazania danych wskazano Tarczę Antykryzysową 2.0 (art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 Dz. U. z 695): „Operator wyznaczony w rozumieniu [Prawa pocztowego] po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Dane, o których mowa w zdaniu pierwszym, przekazywane są operatorowi wyznaczonemu, w formie elektronicznej, w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania wniosku. Operator wyznaczony uprawniony jest do przetwarzania danych wyłącznie w celu, w jakim otrzymał te dane”.

Ten przepis jest napisany tak – pisze RPO – że nie da się go wykonać bez odwołania do innych norm ustawowych odnoszących się do organizacji wyborów. Takich przepisów dziś nie ma – jedne zostały uchylone, inne nie są jeszcze przyjęte.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich brak systemu norm prawa materialnego i proceduralnego dotyczących głosowania korespondencyjnego, uchwalonych zgodnie z zasadami prawidłowej legislacji mających źródło w art. 2 Konstytucji RP powoduje, że przekazanie danych Poczcie Polskiej powoduje naruszenie konstytucyjnej zasady praworządności (art. 7 Konstytucji RP) oraz zasad ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki (art. 47 i art. 51 Konstytucji RP). Analogiczne poglądy przedstawicieli doktryny zostały wyrażone w opinii dotyczącej udostępnienia danych ze spisu wyborców, ale w ocenie Rzecznika mają również zastosowanie do udostępniania danych na podstawie tego samego przepisu ze zbioru PESEL.

Jak już wielokrotnie miałem okazję wspominać przy okazji działań władzy publicznej związanych z epidemią koronawirusa, prywatność jednostki jest wartością chronioną konstytucyjnie. Artykuł 47 Konstytucji RP zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a art. 51 Konstytucji RP odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce.

RPO prosi o przesłanie do 4 maja kopii wszelkiej korespondencji prowadzonej z Pocztą Polską S.A. w sprawie przekazania danych, a także kopii wszystkich innych istotnych w tej sprawie dokumentów.

VII.501.119.2020