Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jak traktować podmiotowo osoby z niepełnosprawnością? Jak zapewniać im samodzielność i włączać w życie społeczne - a nie tylko opiekować się nimi? Jak słuchać i uczyć się od nich - o tym rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar rozmawiał z mieszkańcami i pracownikami  DPS, przedstawicielami władz samorządowych i rodziców osób z niepełnosprawnościami.

Debata "Czy osoby niepełnosprawne mają takie same prawa jak wszyscy obywatele?" odbyła się w Domu Pomocy Społecznej w Nowym Czarnowie. -  Jest to szczególny DPS, bo jest placówką także dla młodzieży. Jest tu Zespół Szkół Specjalnych, jest warsztat terapii zajęciowej (WTZ). Powiat gryfiński, który prowadzi ten DPS, jest też udziałowcem spółdzielni pracy, trwa organizacja zakładu aktywizacji zawodowej (ZAZ) -  mówił na spotkaniu starosta gryfiński Wojciech Konarski. - Dom pomaga 120 osobom z różnymi niepełnosprawnościami. Najmłodszy mieszkaniec ma 9 lat, a najstarszy - 87 - dodała dyrektorka DPS Julia Porwit.

- Rzecznik Praw Obywatelskich zajmuje się prawami mieszkańców DPS. Sprawdzamy regularnie, czy te prawa są respektowane. Zbieramy też jeżdżąc po kraju informacje o dobrych pomysłach, by dzielić się nimi z innymi. Sprawdzamy też, jak w praktyce działają nowe przepisy i decyzje władz – mówił do zebranych Adam Bodnar.  – Jednym z naszych ważniejszych zadań jest też praca na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami. Wiem, jak to jest ważne, dlatego mówiłem o tym tydzień temu w Sejmie.

Debatę w Nowym Czarnowie poprzedził fragment spektaklu Teatru Bomba Bomba "Wiosna cudów”. Aktorzy teatru są osobami z niepełnosprawnościami.

Razem z nimi cała sala klaskała do słów piosenki:

Wszędzie można tańczyć, uczyć się i śmiać, lecz nie wszędzie tak jak tu mamy własny świat

Wszędzie można kochać i naprawiać zło, lecz nie wszędzie – przyznaj sam  - znajdziesz taki dom

Potem aktorzy odegrali scenkę "Szukam jakiejkolwiek pracy", w której pokazali, że osoby z niepełnosprawnościami praktycznie nie mogą znaleźć zatrudnienia, niezależnie od swoich talentów i umiejętności.

I to był wstęp do debaty, w której poruszone zostały najważniejsze problemy osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin: kwestie prawa do pracy, dostępu do edukacji, decydowania o sobie, miłości, związku, seksu, bycia artystą, rozwoju, niezależnego dokonywania wyborów, szacunku.

Moderatorzy - Violina Janiszewska, opiekunka, reżyserka Teatru Bomba Bomba i Janusz Janiszewski, instruktor teatralny w Gryfińskim Domu Kultury - Pałacyk pod Lwami - zapisywali wnioski z debaty na tablicy.

W debacie uczestniczyli m.in. 

• Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich         
• Barbara Imiołczyk, dyrektorka Centrum Projektów Społecznych Biura RPO
• Agata Czajka-Stankiewicz, kierowniczka WTZ Gryfino
• Magda Kumor, Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Dzieci z Zespołem Downa „Iskierka”
• Dorota Rybarska–Jarosz, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej UM WZ
• Wojciech Retz, członek Zespołu „Na górze”

Teatr Bomba Bomba

działa w Gryfinie od marca 2014 roku. Początkiem istnienia zespołu były warsztaty arteterapeutyczne i wspólne ćwiczenia. Aktorami teatru są osoby z niepełnosprawnością. Opiekunką i  reżyserem jest Violina Janiszewska. W spektaklach mówi się o sprawach ważnych dla ludzi, dla społeczeństwa, dla osób z niepełnosprawnością. Tu sięga się dalej i widzi więcej. Tu są ludzie, którzy zacierają granice, albo ich po prostu nie tworzą, gdzie zabawa przeplata się ze wzruszeniem a komedia prowadzi do słów o najwyższym znaczeniu.