Art. 61 - Prawo dostępu do informacji publicznej
- Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
- Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
- Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
- Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.
CO TO ZNACZY?
Ust. 1
Prawo dostępu do informacji publicznej, czyli prawo do informacji o działalności organów władzy publicznej, a także osób pełniących funkcje publiczne, zagwarantowane jest jedynie obywatelom, co jest związane z politycznym charakterem tego prawa. Warto wskazać, ze konstytucyjne prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska jest zagwarantowane każdemu, także osobom nieposiadającym obywatelstwa (art. 74 ust. 3).
Prawo do informacji publicznej przysługuje bez względu na ewentualny interes prawny w dostępie do danej informacji, dlatego nie jest konieczne podawanie powodu ubiegania się o informację. Może być też realizowane w różnych formach.
Prawo obywateli nie jest ograniczone tylko do organów przedstawicielskich. Z treści art. 61 ust. 1 wynika, że obejmuje ono także uzyskiwanie informacji o działalności samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych jednostek organizacyjnych, jeśli wykonują one zadania władzy publicznej, a także jeśli gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
Ust. 2-4
Prawo do informacji może być realizowane w różnych formach. Konstytucja wymienia tylko najważniejsze z nich, co nie wyczerpuje pełnego katalogu. Z tych najważniejszych form wymienia się dostęp do dokumentów, a także wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów (posiedzenia Sejmu, Senatu, organów stanowiących samorządu terytorialnego), z prawem rejestracji dźwięku lub zapisu.
Ograniczenia tego prawa, o których wspomina ustęp 3, nie są liczne i zostały uzasadnione potrzebą ochrony wolności i praw innych osób, ochrony porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
![widok na pałac kultury i nauki w Warszawie](/sites/default/files/styles/large/public/2023-12/Pa%C5%82ac%20Kultury%20i%20Nauki%20w%20Warszawie%20%20Fot.%20Sheviakova%20-%20stock.adobe_.com__0.jpeg?itok=y9SfU7rw)
![trzej ścigający się kolarze widziani od przodu](/sites/default/files/styles/large/public/2023-11/Kolarze%20Fot.%20Pexels.jpg?itok=5oEjy98Z)
![zdjęcie ekranu komputera z informacją o braku dostępu do danej strony w sieci](/sites/default/files/styles/large/public/2023-02/Brak%20dost%C4%99pu.jpg?itok=Y-VLGprf)
![zdjęcie: napis na gmachu TK: Trybunał Konstytucyjny](/sites/default/files/styles/large/public/trybunal.jpg?itok=DLwp7_S1)