Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Stowarzyszenie może poszczycić się prowadzeniem kilku niecodziennych projektów. Ich wyjątkowość polega w dużej mierze na pracy bezpośrednio na rzecz i z osobami po kryzysach psychicznych, które - tak jak herbertowski Pan Cogito - chcą "stanąć na wysokości zadania, to znaczy spojrzeć losowi prosto w oczy". Rzecznik praw obywatelskich stale podkreśla, jak ważne są takie działania dla ochrony i wspierania praw człowieka.

Problemy zgłoszone na spotkaniu

Problemem jest orzecznictwo o stopniu niepełnosprawności. Lekarze-orzecznicy mogą nie widzieć, że dana osoba nie jest zdolna do samodzielnego funkcjonowania. Owszem, daje sobie radę, ale dzięki wsparciu rodziny i dzięki pracy w pensjonacie, która jest tak naprawdę aktywizacją zawodową i terapią. Lekarz zaś widzi tylko umowę o pracę i stwierdza „zdolność do pracy”. Tymczasem taka zmiana kwalifikacji stopnia niepełnosprawności oznacza automatyczną utratę pracy w pensjonacie i koniec terapii – mówiła Agnieszka Lewonowska-Banach ze Stowarzyszenia.

Ten sam problem zgłoszony był w czasie przedpołudniowego spotkania w Kluczach.

Drugi problem zgłoszony w Krakowie – to mieszkania. Z jednej strony za mało jest mieszkań chronionych (będących własnością gminy) na potrzeby osób chorujących psychicznie lub z niepełnosprawnością intelektualną. Z drugiej - rodzice nie mają jak zabezpieczyć mieszkaniowo swoich dzieci. Bo jak doprowadzić do tego, by rodzice mogli przekazać swoje mieszkanie na mieszkanie chronione lub wspierane dla dorosłego dziecka chorującego lub z niepełnosprawnością. Czy można znaleźć podstawę prawną, bo przecież zapis testamentowy tu nie wystarczy, bo dziecko nie będzie w stanie utrzymać takiego mieszkania?

Potrzebne jest najwyraźniej rozwiązanie ustawowe. Ale Rzecznik może też sprawdzić, jak władze samorządowe Krakowa realizują swoją uchwałę o przygotowywaniu jednego mieszkania chronionego rocznie.
Brakuje narzędzi wspierania decyzji osób z niepełnosprawnością psychiczną. Ubezwłasnowolnienie nie jest rozwiązaniem, pozbawia człowieka praw. Jak więc starzejący się rodzic ma przygotować swoje dziecko do życia pod opieką obcych ludzi? 

Osoby chorujące psychicznie mają problem z ubezpieczeniem zdrowotnym. Leczenie psychiatryczne w szpitalu jest finansowane na podstawie ustawy o zdrowiu psychiatrycznym, poza NFZ, więc osoba chorująca ma w szpitalu psychiatrycznym pomoc (np. zapewnione leki), ale jeśli np. zachoruje na grypę, to prawa do leczenia bezpłatnego w szpitalu ogòlnym już nie ma (no chyba, że zarejestruje się w urzędzie pracy, choć przecież pracy nie szuka).

Czym zajmuje się Stowarzyszenie?

Prowadzi:

• Zakład Aktywności Zawodowej "U Pana Cogito" Pensjonat i Restauracja – działa od 2003 roku. To miejsce pracy i aktywizacji zawodowej dla osób chorujących psychicznie. "U Pana Cogito" pracują obecnie 24 osoby (70 proc. pracowników) po kryzysach psychicznych. Wszystkie zyski przekazywane są na rehabilitację społeczno-zawodową zatrudnionych "U Pana Cogito" osób z niepełnosprawnością.

Pensjonat ma swoich stałych klientów, którzy doceniają jego kameralną atmosferę. Większość gości jest zorientowanych w specyfice tego miejsca. To nie tylko normalny hotel, ale miejsce z wielką misją społeczną. 

• Mieszkanie chronione – to doskonała forma treningu samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego, trening umiejętności gospodarowania budżetem, odpowiedzialności za siebie i swoje leczenie, dbania o czystość, przyrządzania posiłków, a także nabycia umiejętności dbania o drugiego człowieka i budowania prawidłowych relacji międzyludzkich.

Mieszkanie chronione jest formą rehabilitacji i usamodzielnienia dla ośmiu osób po kryzysie psychicznym. Prowadzone jest w nowym lokalu przekazanym przez gminę przy ul. Borkowskiej w Krakowie. Zostało utworzone przy współpracy gminy Kraków i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w oparciu o istniejący wcześniej hostel.