Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Coraz więcej cudzoziemców w nieuprawniony sposób przekracza  granicę polsko-białoruską
• Media wiążą to z celowymi działaniami Aleksandra Łukaszenki w odwecie za sankcje UE
• Najwięcej osób zatrzymanych pochodzi z Afganistanu. Część z nich może ubiegać się w Polsce o status uchodźcy
• Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się w tej sprawie do komendanta głównego Straży Granicznej
• AKTUALIZACJA: Komendant Główny Straży Granicznej odpowiada 

Jak wynika z doniesień medialnych i informacji Straży Granicznej, w ostatnich miesiącach wzrosła liczba cudzoziemców, którzy przekroczyli granicę polsko-białoruską wbrew przepisom. Tylko w tym roku Podlaski Odział Straży Granicznej zatrzymał 871 osób.

Według informacji mediów zwiększenie liczby cudzoziemców na granicy polsko-białoruskiej jest konsekwencją celowych działań Aleksandra Łukaszenki w związku z sankcjami nałożonymi przez UE.

Większość zatrzymanych pochodzi z Afganistanu. A według Urzędu ds. Cudzoziemców w pierwszej połowie 2021 r. to właśnie obywatele Afganistanu (zaraz za obywatelami Białorusi i Rosji) składali najwięcej wniosków o przyznanie ochrony międzynarodowej w Polsce. Wydaje się zatem prawdopodobne, że część zatrzymanych może ubiegać się o status uchodźcy.

Zastępczyni RPO Hanna Machińska zwraca się do komendanta SG gen. dyw. SG Tomasza Pragi o poinformowanie, jakie działania podejmuje wobec zwiększonej liczby cudzoziemców przekraczających w sposób nieuregulowany granicę z Białorusia.

Prosi o odpowiedzi na pytania:

1. Gdzie umieszczane są osoby tuż po zatrzymaniu i do których ośrodków strzeżonych są następnie kierowane (proszę o wskazanie liczby osób przebywających obecnie w każdej z takich placówek, z podaniem krajów ich pochodzenia).

2. Jaką liczbą wolnych miejsc obecnie dysponują strzeżone ośrodki? Czy SG przewiduje umieszczanie zatrzymanych w otwartych ośrodkach dla cudzoziemców ubiegających o ochronę międzynarodową? Jeśli tak, które ośrodki otwarte zostaną do tego celu przystosowane i na czym, również od strony infrastrukturalnej i logistycznej, to przystosowanie będzie polegać.

3. Ile osób zatrzymanych po nieuprawnionym przekroczeniu granicy polsko-białoruskiej w ciągu ostatnich dwóch miesięcy stanowiły osoby małoletnie, w tym bez opieki?

4. Ile zostało przyjętych wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej od osób zatrzymanych po nieuprawnionym przekroczeniu granicy polsko-białoruskiej w ostatnich dwóch miesiącach?

5. Czy osoby zatrzymywane otrzymują pełną informację o prawie do ubiegania się w Polsce o ochronę międzynarodową w języku dla nich zrozumiałym? Proszę o wskazanie formy informowania cudzoziemców o tym uprawnieniu i etapu postępowania po zatrzymaniu, na którym informacja ta jest im przekazywana.

Odpowiedź Komendanta Głównego Straży Granicznej

W piśmie z 17 sierpnia 2021 roku, Komendant Główny Straży Granicznej odpowiada na pytania zadane przez Zastępczynię RPO Hannę Machińską.

W związku ze wzmożoną migracją na polsko-białoruskim odcinku granicy, SG podjęła działania w celu zwiększenia ilości miejsc w strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców. Uruchomiono nowe ośrodki w Białej Podlaskiej i Czerwonym Borze. Obecnie prowadzone są uzgodnienia w celu pozyskania dodatkowych miejsc, które będzie można przeznaczyć na kolejne ośrodki. Jako, że konieczna jest obsługa administracyjna zatrzymanych osób, powstały centra rejestracji cudzoziemców w Połowcach i Dubiczach Cerkiewnych.  Nowo otwarte miejsca otrzymały odpowiednie wsparcie kadrowe, czasowo delegowano tam funkcjonariuszy z innych oddziałów SG.

1-2. Pierwsze czynności administracyjne po zatrzymaniu cudzoziemców wykonywane są na ternie placówek SG odpowiadających miejscu zatrzymania lub w nowych centrach rejestracji w Połowcach i Dubiczach Cerkiewnych. Następnie, po orzeczeniu sądu cudzoziemcy są przewożeni do strzeżonych ośrodków.

3. W okresie 7 czerwca – 7 sierpnia 2021 roku Straż Graniczna zatrzymała 625 cudzoziemców. W tym  183 małoletnich do 17 lat i 23 w wieku 18 lat. Nie odnotowano osób małoletnich bez opieki.

4. W okresie 7 czerwca – 7 sierpnia 2021 roku 933 cudzoziemców objęto 607 wnioskami o udzielenie ochrony międzynarodowej na terytorium RP. Większość cudzoziemców składa wniosek o ochronę nie bezpośrednio po zatrzymaniu, dlatego na późniejszym etapie, w trakcie pobytu w ośrodku nie ma możliwości wykonania zestawień łączących zatrzymanie cudzoziemca ze złożeniem przez niego wniosku o udzielenie ochrony.

5. Zatrzymani, wobec których wszczynane jest postępowanie w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu, otrzymują „Pouczenie o zasadach i trybie postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu”. Pouczenie mówi, że wszczęcie postępowania nie powoduje braku możliwości wnioskowania o ochronę międzynarodową na terytorium RP. W takiej sytuacji postępowanie zostaje zawieszone na czas rozstrzygnięcia sprawy. Pouczenie jest wręczane podczas pierwszych czynności administracyjnych. Zapoznanie się z jego treścią cudzoziemiec potwierdza podpisem.

XI.541.88.2021