Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Przy granicy polsko - białoruskiej, w pobliżu miejscowości Usnarz Górny, przebywa obecnie grupa ok. 50 osób pochodzących z Afganistanu i Iraku, w tym osoby małoletnie, które mogą poszukiwać ochrony międzynarodowej na terytorium RP
• RPO prosi o wskazanie dokładnego miejsca pobytu cudzoziemców i wyjaśnienie, czy pozostają oni pod władztwem Rzeczypospolitej Polskiej, w jurysdykcji polskiej Straży Granicznej i czy Straż Graniczna podejmuje wobec nich jakiekolwiek czynności.
• Czy ktokolwiek z nich deklaruje lub deklarował zamiar przekroczenia granicy z Polską i czy pośrednio bądź bezpośrednio wskazuje lub wskazywał przy tym na chęć poszukiwania w Polsce ochrony międzynarodowej.

Z informacji uzyskanych przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że przy granicy polsko - białoruskiej, w pobliżu miejscowości Usnarz Górny, przebywa obecnie grupa ok. 50 osób pochodzących z Afganistanu i Iraku, w tym osoby małoletnie, które mogą poszukiwać ochrony międzynarodowej na terytorium RP.

RPO prosi Komendanta Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej o wskazanie dokładnego miejsca pobytu cudzoziemców i wyjaśnienie czy pozostają oni pod władztwem Rzeczypospolitej Polskiej, w jurysdykcji polskiej Straży Granicznej i czy Straż Graniczna podejmuje wobec nich jakiekolwiek czynności. Jeżeli cudzoziemcy przebywają po białoruskiej stronie granicy to czy ktokolwiek z nich deklaruje lub deklarował zamiar przekroczenia granicy z Polską i czy pośrednio bądź bezpośrednio wskazuje lub wskazywał przy tym na chęć poszukiwania w Polsce ochrony międzynarodowej. Prosi również o informację, czy rozmowy prowadzone przez funkcjonariuszy SG z ww. cudzoziemcami są w jakikolwiek sposób dokumentowane (w formie notatek, nagrań itp.) a jeśli tak, to o udostępnienie stosownych dokumentów lub plików audiowizualnych. 

Ponadto Rzecznik byłby zobowiązany za udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

• Ile osób znajduje się obecnie przy granicy polsko-białoruskiej w okolicach Ursnarza Górnego? Ile spośród nich stanowią osoby małoletnie, w tym małoletni bez opieki?
• Czy na miejscu jest dostępny tłumacz, który uczestniczy w podejmowanych przez SG czynnościach w stosunku do cudzoziemców?
• Czy cudzoziemcom została zapewniona podstawowa pomoc w postaci np. wody, żywności czy środków higieny osobistej? Jeśli tak, to kto i w jaki sposób pomoc taką zapewnia?
• Która z Placówek SG jest właściwa miejscowo do zabezpieczenia granicy w miejscu pobytu cudzoziemców.

RPO zwraca także uwagę na film zamieszczony na serwisie społecznościowym Twitter i prosi o analizę nagrania i ustalenie, czy osoby kierujące wobec cudzoziemców wulgarne w treści wypowiedzi to funkcjonariusze polskiej Straży Granicznej. W takim przypadku wskazuje na potrzebę oceny ww. materiału pod kątem ewentualnej odpowiedzialności służbowej funkcjonariuszy.

Na podstawie art. 17 ust. 2 ww. ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich prosi o udzielenie odpowiedzi na niniejsze wystąpienie, ewentualnie poza wątkiem dotyczącym analizy nagrania, jeszcze dzisiaj, czyli 18 sierpnia do godz. 17:00.

Odpowiedź Komendanta Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej z 18 sierpnia 2021 r.

Komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej potwierdza, że w ostatnim czasie na terenie służbowej odpowiedzialności Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej ujawniono osoby, które nielegalnie przekroczyły granicę państwową. Wobec tych osób, zgodnie z obowiązującym przepisami, są podejmowane dalsze czynności. Cudzoziemcy pochodzący z Afganistanu i Iraku i w zdecydowanej większości są to rodziny z dziećmi.

Liczba osób, która znajduje się w bliskiej odległości od granicy państwa, na terytorium Republiki Białorusi nie jest w tym momencie znana. Jest to rejon służbowej odpowiedzialności Placówki Straży Granicznej w Szudziałowie.

Kmendant zapoznał się z nagraniem ale obecnnie nie może ustalić osoby prowadzącej rozmowę w języku polskim. Funkcjonariusze Straży Granicznej pełniący służbę w ochronie granicy państwowej nie są wyposażeni w sprzęt służbowy, pozwalający na rejestrację dźwięku lub obrazu. Funkcjonariusze Straży Granicznej dokumentują w formie pisemnej czynności oraz uzyskane informacje, które mają znaczenie w ochronie granicy państwowej lub są wymagane przepisami prawa. We wskazanym rejonie nie odnotowano prowadzenia rozmów, w których jedną ze stron byliby funkcjonariusze Straży Granicznej.

Ile osób znajduje się obecnie przy granicy polsko-białoruskiej w okolicach Usnarza Górnego? Ile spośród nich stanowią osoby małoletnie, w tym małoletni bez opieki?

Na terytorium Polski nie ma żadnych osób.

Czy na miejscu jest dostępny tłumacz, który uczestniczy w podejmowanych przez SG czynnościach w stosunku do cudzoziemców?

Straż Graniczna korzysta z pomocy tłumaczy przy osobach znajdujących się na terytorium RP.

Czy cudzoziemcom została zapewniona podstawowa pomoc w postaci np. wody, żywności czy środków higieny osobistej? Jeśli tak, to kto i w jaki sposób pomoc taką zapewnia?

Cudzoziemcom będącym na terytorium RP zapewniona jest kompleksowa pomoc socjalna i lekarska.

Która z Placówek SG jest właściwa miejscowo do zabezpieczenia granicy w miejscu pobytu cudzoziemców?

Placówka Straży Granicznej w Szudziałowie

XI.543.29.2021