Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Na spotkanie regionalne w Kaliszu w Centrum Kultury i Sztuki przy ul. Łaziennej 6 przyszło dziesięć osób.

Zaczęło się od problemu współpracy organizacji pozarządowych z samorządem Kalisza. Samorząd chce współpracować, udaje się uchwalać plany, przyjmowane są ustalenia. Ale potem one nie są realizowane. I nie wiadomo, co z tym zrobić.

Sposób wydawania pieniędzy publicznych na inwestycje

Stowarzyszenie Rowerem do Nowoczesności doprowadziło do przyjęcia w Kaliszu – zarządzeniem prezydenta - standardów budowy dróg, po to by promować zrównoważony transport w mieście. Niestety, te standardy, choć obowiązują, nie są brane pod uwagę przy projektowaniu dróg i zamówieniach publicznych. Władze miasta ich nie egzekwują.

Adam Bodnar: to prawdopodobnie nie jest sprawa dla Rzecznika Praw Obywatelskich, ale trzeba się jej przyjrzeć. Warto odwołać się też do raportu NIK w sprawie inwestycji rowerowych i rozważyć drogę prawną.

Przy okazji RPO opowiedział o tym, jak reaguje na niewłaściwe rozwiązania w aktach prawa miejscowego (można o tym przeczytać tu).

Budżet obywatelski

Najwięcej poparcia obywateli zyskały w głosowaniu dwie inwestycje rowerowe – od trzech lat nie są realizowane. Oferent, który chciał wykonać te prace, chciał więcej, niż przewidywał projekt. Zarząd Dróg Miejskich twierdzi więc, że żadnych ofert nie było.

- A czy skorzystaliście Państwo z prawa dostępu do informacji publicznej? Przecież to prawo dotyczy nie tylko faktów ale także planów. To bardzo ważne narzędzie kontroli obywatelskiej – zauważył Adam Bodnar. Przypomniał też o prawie petycji. Petycja może być narzędziem nacisku i doskonale nadaje się do tego, by obywatele kontrolowali realizację budżetu obywatelskiego. Bo petycje muszą być publikowane i wiadomo, że i odpowiedzi muszą być publiczne i na czas.

- Jeśli budżet obywatelski w Kaliszu nie działa, to to jest bardzo poważny problem. Trzeba koniecznie przyjrzeć się całej procedurze, sprawdzić, co szwankuje. Konieczna jest współpraca z miastem, by to ustalić - dodała dyr. Barbara Imiołczyk z Biura RPO. Dlatego RPO może się sprawie przyjrzeć i pomóc szukać rozwiązania, jeśli tylko dostanie więcej szczegółowych informacji.

Prawa ojców w konfliktach o dzieci, nieorzekanie opieki naprzemiennej

Czy nieuznawanie wniosków o opiekę naprzemienną przez sądy nie jest objawem dyskryminacji mężczyzn? Może winne jest prawo, które decyzję o opiece naprzemiennej uzależnia od porozumienia rodziców, którzy – w trakcie rozwodu są w konflikcie? Może opieka naprzemienna powinna być rozwiązaniem wyjściowym, od którego odstępowałoby się w sytuacjach, gdy zagrażałoby to dobru dziecka?

Ta sprawa jest dla rzecznika praw obywatelskich pretekstem do wyjaśnienia, jak trudne jest wdrożenie w życie nowych instytucji i rozwiązań, a także jaka jest mechanika konfliktów rozwodowych i jak się ona przekłada na ostateczne decyzje sądów. Ponieważ dziecko w tych konfliktach staje się kartą przetargową, RPO stale naciska na stworzenie instytucji adwokata dziecka. To może zmienić zachowania w sądach – i rozstrzygnięcia. Nad innymi rozwiązaniami w tej dziedzinie pracują też organizacje pozarządowe, w tym m.in. Ordo Iuris. Sprawą mają się też zająć sędziowie rodzinni na swoim zjeździe, który odbędzie się niebawem.

- To bardzo poważny problem społeczny, bo na przestrzeni lat zmieniła się rola ojca. Nauczyliśmy się wymagać od ojców zaangażowania, dzielenia się rolami rodzinnymi z matkami. Ale w sądach ciągle trwa tradycyjne wyobrażenie o rolach rodzicielskich – podkreślił Adam Bodnar.

Prawa osób z niepełnosprawnościami w państwie, które nie realizuje postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.

Mimo międzynarodowych zobowiązań Polska nie dba o to np., by budynki publiczne były dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Co powinniśmy robić?

- Zgłaszać to Rzecznikowi Praw Obywatelskich, składać petycje do władz. Jest też droga sądowa – problemy same się nie rozwiążą, jeśli zainteresowani nawet maila do RPO nie napiszą – przekonywał Adam Bodnar.

Narzędziem kontrolowania władz jest też ankieta.pelnoprawni.gov.pl - serwis, w którym można sprawdzić, jak władze lokalne wywiązują się z zobowiązań wobec osób z niepełnosprawnościami.

Działania organizacji pozarządowych, 1 procent

- Zajmujemy się działalnością hospicyjną. Naszym ważnym źródłem wsparcia jest 1 procent z podatków.  Niestety, w mediach przeważają apele na rzecz fundacji tworzonych przez media i na rzecz dzieci. A co z geriatrią, z prawami osób starszych? - padło pytanie z sali

- RPO tego tematu nie odpuszcza.

Nie działa pomoc dla młodych osób z niepełnosprawnościami – za mało jest w Kaliszu warsztatów terapii zajęciowej, nie ma zakładu aktywizacji zawodowej. Spółdzielnia socjalna upadła, bo nie miała zleceń.