Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Studenci uczelni "Varsovia” (b. Collegium Humanum) skarżą się, że dokonuje ona wpisów do Krajowego Rejestru Długów z informacją o zaległym czesnym za okres, gdy uczelnia nie wywiązywała się z warunków umowy
• Ponadto studenci, którzy wobec braku działań uczelni wypowiadali umowy o świadczenie usług edukacyjnych, dostawali monity o rozliczenia z tego tytułu
• Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do ministra finansów i gospodarki Andrzeja Domańskiego, ministra nauki i szkolnictwa wyższego Marcina Kulaska oraz prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasza Chróstnego  

Do Biura RPO wpływają kolejne wnioski studentów Uczelni Biznesu i Nauk Stosowanych "Varsovia". Piszą, że "[uczelnia dokonuje] do KRD wpisów byłych jak i obecnych studentów z informacją o zaległym w zapłacie czesnym za okres, w którym uczelnia nie wywiązywała się z warunków umowy, a wobec którego Prezes UOKiK prowadzi postępowanie wyjaśniające". 

Na tym tle aktualizuje się pytanie o stan postępowania wyjaśniającego UOKiK. Ma ono na celu ustalenie, czy w związku z działalnością uczelni nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów lub czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów. 

Działania te miały polegać na:

• nakładaniu i domaganiu się od studentów opłaty administracyjnej z tytułu rezygnacji ze studiów w wysokości miesięcznego czesnego, niezależnie od przyczyn, dla których doszło do rezygnacji;
• domaganiu się od studentów  uiszczenia czesnego za okres, w którym doszło do rezygnacji ze studiów, z konkretnych wskazanych przez studentów przyczyn mających swoje źródło w sytuacji faktycznej i prawnej uczelni, włącznie do dnia złożenia rezygnacji, z uwzględnieniem pełnego miesiąca kalendarzowego.

Teraz studenci piszą, że „uczelnia bezpodstawnie przekazała [ich] dane osobowe do Krajowego Rejestru Długów (KRD), nie przedstawiając żadnego tytułu prawnego ani dokumentu potwierdzającego istnienie zobowiązania (…) bezpodstawne przekazanie (…) danych do KRD spowodowało (…) poważne szkody: straty finansowe, w tym brak możliwości ubiegania się o stypendium na obecnej uczelni” . Ponadto wskazują, że ze strony uczelni miało dojść m.in. do:

• „zmiany zasad realizacji zajęć w toku realizacji studiów on line;
• braku realizacji zajęć zgodnie z programem studiów;
• braku wpisów w dzienniku elektronicznym studenta;
• braku rozliczenia poszczególnych semestrów;
• braku zaliczenia praktyk pomimo złożenia dzienników praktyk;
• braku komunikacji, odpowiedzi na wiadomości ze strony studenta;
• braku możliwości podejścia do egzaminu dyplomowego;
• niewydania dyplomów po złożonym egzaminie dyplomowym;
• braku wydania karty przebiegu studiów;
• bezpodstawnego wypowiadania umów z uwagi na braki zaliczeń w dzienniku elektronicznym (bez winy studenta);
• braku komunikacji i lekceważeniu potrzeb studentów”.

W efekcie studenci wypowiadali umowy o świadczenie usług edukacyjnych, a następnie dostali monity o rozliczenia z ich tytułu. W dalszej kolejności informacja o spornym zobowiązaniu ze stosunku prawnego, który miał zostać skutecznie wypowiedziany, miała być przekazana do biura informacji gospodarczych jako informacja o zobowiązaniu nieuregulowanym. Potęguje to obawy RPO z pisma do UOKiK z 10 października 2024 r., dotyczące m.in. art. 76 Konstytucji RP.

W ocenie Rzecznika obecna sytuacja może prowadzić do naruszenia prawa do ochrony życia prywatnego oraz decydowania o nim, w tym dobrego imienia osób objętych przekazaniem w okolicznościach sprawy informacji gospodarczych w rozumieniu art. 47 Konstytucji RP. Jakkolwiek w takiej sytuacji skuteczne może okazać się powództwo o naruszenie dóbr osobistych z żądaniem usunięcia z rejestru stosownych informacji, to skutkiem niekoniecznie będzie uwzględnienie roszczenia o zadośćuczynienie, pomijając już czas, zanim do tego by doszło.

Trudno też nie dostrzegać skutków, jakie w życiu prywatnym studentów może spowodować ograniczenie możliwości skorzystania z kredytu, np. na zakup mieszkania. We wnioskach do RPO już w 2024 r. część studentów wskazywała, że straciła pracę z powodu przerwania kształcenia i utraty możliwości zdobycia wymaganych do kontunuowania pracy kwalifikacji zawodowych. 

Marcin Wiącek pisze do MFiG o rozważenie podjęcia działań nadzorczych i kontrolnych w celu zminimalizowania dostrzeżonych ryzyk i zwiększenia pewności obrotu, w tym pewności, że w sprawach z informacji gospodarczych przekazywanych przez uczelnię zakres danych wykorzystanych do analizy płatniczej będzie prawidłowy, a działania biura zgodne z ustawą i regulaminem.

Do MNiSzW Rzecznik zwraca się o rozważenie podjęcia działań kontrolnych i nadzorczych wobec uczelni i jej władz w rozumieniu działu XIII ustawy PSWiN. Przedstawione działania mogą bowiem stanowić przejaw uporczywego naruszania prawa. Pyta też, na jakim etapie jest weryfikacja ocen studentów, ilu z nich na nią czeka i czy planuje się działania dla jej przyspieszenia.

Prezesa UOKiK Rzecznik prosi o rozważenie, czy w postępowaniach, których stroną jest uczelnia, nie zaistniały przesłanki do nadania ewentualnym decyzjom w sprawie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Rzecznik podkreśla, że 27 listopada 2025 r. prokurator sporządził akt oskarżenia, co stanowi częściowe zakończenie postępowania przygotowawczego CBA, prowadzonego pod nadzorem Śląskiego Wydziału Zamiejscowego Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w Katowicach ws. Collegium Humanum. Zasadne może być wykorzystanie materiałów zgromadzonych w aktach tej sprawy w dalszych czynnościach.

VII.7033.54.2024