Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Narodowy Fundusz Zdrowia odpowiedział Rzecznikowi Praw Obywatelskich, jakie działania podejmuje wobec epidemii koronawirusa
• Zdarzają się sytuacje trudne i frustrujące, a nawet mogące stanowić zagrożenie zdrowia i życia pacjenta - przyznał Filip Nowak, p.o. prezes NFZ
• Zarazem wskazuje na rosnącą liczbę punktów pobrań na obecność wirusa oraz dobową liczbę testów
• Wypracowano też sposób przekazywania dodatkowych środków finansowych dla personelu medycznego „na pierwszej linii frontu”

15 października 2020 r. RPO spytał Ministra Zdrowia i prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia o planowane i podjęte działania dla poprawy funkcjonowania systemu ochrony zdrowia.

Wskazywał m,in. na

• brak wolnych miejsc w szpitalach dla pacjentów z koronawirusem oraz tych cierpiących na inne choroby
• niedostatki sprzętu medycznego, zwłaszcza respiratorów oraz niewystarczająca liczba stanowisk intensywnej terapii wraz z personelem  
• doniesienia o kolejkach karetek przed szpitalami i o zgonach pacjentów w karetkach
• informacje, że gdy ktoś z personelu medycznego ma dodatni wynik testu, to pozostali nie są wysyłani na kwarantannę, a testy przechodzą, gdy mają objawy

- Takie sygnały świadczą o niewystarczającym przygotowaniu systemu ochrony zdrowia na pogłębiającą się pandemię – pisał Rzecznik. Z narastającym niepokojem odbiera bowiem sygnały napływające w skargach obywateli, z doniesień medialnych, jak i portali społecznościowych o dramatycznej sytuacji w publicznej służbie zdrowia, zwłaszcza w szpitalach w czasie pandemii COVID -19.

Odpowiedź Filipa Nowaka, p.o. prezesa NFZ

W chwili obecnej, jak zgodnie oceniają specjaliści z dziedziny epidemiologii oraz zdrowia publicznego, Polska znajduje się w szczycie epidemii wirusa SARS-CoV-2. Pomimo heroicznych starań personelu medycznego, zarówno w szpitalach, jak i w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej, pomimo zaangażowania urzędników, w tym również pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia, zdarzają się sytuacje trudne i frustrujące, a nawet mogące stanowić zagrożenie zdrowia i życia pacjenta.

Narodowy Fundusz Zdrowia stale monitoruje sytuację dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej dla pacjentów, a na wszelkie przejawy istnienia nieprawidłowości czy ograniczenia tej dostępności, stara się reagować bez zbędnej zwłoki.

Ponadto Narodowy Fundusz Zdrowia dokłada wszelkich starań, by liczbę takich sytuacji zredukować do minimum. W tym celu dyrektorzy oddziałów wojewódzkich NFZ stale monitorują sytuację na swoim terenie, będąc w stałym kontakcie z Urzędami Wojewódzkimi, Wojewódzkimi Inspektorami Sanitarnymi oraz dyrektorami szpitali. Codziennie zbierają informacje dotyczącą dostępności łóżek oraz respiratorów w szpitalach dedykowanych pacjentom zakażonym wirusem SARS-CoV-2.

W Narodowym Funduszu Zdrowia, zarządzeniem Nr 28/2020/GPF Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 1 marca 2020 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw monitorowania prawidłowości postępowania w przypadkach podejrzenia lub zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (z późn. zm.) powołano zespół celem którego jest m,in. monitorowanie i reagowanie na obecną sytuację w systemie ochrony zdrowia. Zespół prowadzi prace 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu w formie dyżurów.

Celem zespołu było i jest m.in.:

1. monitorowanie spraw związanych z postępowaniem świadczeniodawców w przypadkach podejrzenia lub zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2.

Zarządzający podmiotami leczniczymi w obecnej sytuacji epidemiologicznej, podejmują decyzje dotyczące udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w oparciu o wydawane akty prawne, zalecenia Ministerstwa Zdrowia i Konsultantów w danych dziedzinach medycyny oraz Głównego Inspektora Sanitarnego. Oddziały Wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia na bieżąco monitorują sytuację i reagują w przypadku jakichkolwiek trudności z dostępem pacjentów do świadczeń medycznych. W sytuacji rażącego naruszenia warunków realizacji umów, w szczególności związanego z nieuzasadnionym ograniczeniem dostępu do świadczeń dla pacjentów pilnie potrzebujących pomocy, Dyrektorzy Oddziałów Wojewódzkich oraz pracownicy Terenowych Oddziałów Kontroli niezwłocznie reagują zgodnie z dostępnymi procedurami.

2. wypracowanie i wdrażanie rozwiązań o charakterze organizacyjno - prawnym i operacyjnym.

Centrala NFZ zarządzeniem Prezesa NFZ z 8 marca 2020 r. w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19  na bieżąco reagowała na zmiany dotyczące sposobu organizacji świadczeń przez świadczeniodawców w związku z wprowadzanymi przez Ministerstwo Zdrowia aktami prawnymi jak również wdrażanymi rekomendacjami.

Wprowadzono m.in. wycenę świadczeń dla pacjentów hospitalizowanych i leczonych w związku z leczeniem COVID-19, opłatę ryczałtową za gotowość do transportu sanitarnego, zasady finansowania testów na obecność wirusa SARS-CoV-2, finansowanie wstępnej kwalifikacji pacjenta typu pretriage czy opłatę za pobyt pacjentów w izolatorium jak również wycenę świadczeń za gotowość punktu pobrań materiału biologicznego do przeprowadzenia testu na obecność wirusa SARSCoV-2. Dodatkowo wprowadzono opłatę ryczałtową za utrzymanie stanu gotowości do udzielania świadczeń w reżimie sanitarnym uwzględniającym wprowadzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii dla poszczególnych rodzajów świadczeń o wartość 3% świadczeń wynikających z rachunku za dany okres sprawozdawczy.

15 września 2020 r. weszło w życie nowe zarządzenie Nr 140/DSOZ/2020 Prezesa NFZ z 10 września 2020 r. w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID19 (z późn. zm. ), które jest zgodne z aktualną strategią walki z pandemia COVID-19 opracowaną przez Ministerstwo Zdrowia. Wprowadzono m. in. wycenę porad i teleporad udzielanych przez lekarzy na rzecz pacjentów z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2, wprowadzono zróżnicowane opłaty za gotowość do wykonywania testów na obecność wirusa SARS-CoV-2.

Umożliwiono kierowanie na wykonanie testów diagnostycznych w kierunku SARS-CoV-2 przez lekarzy rodzinnych. Efektem tych zmian jest rosnąca liczba punktów pobrań (ponad 530) na obecność wirusa jak również wykonywana dobowa liczba testów. Należy podkreślić, że Zespół wypracował m. in. sposób przekazywania dodatkowych środków finansowych dla personelu medycznego walczącego na pierwszej linii frontu z pandemią.

3. prowadzenie i monitorowanie polityki informacyjnej.

Na stronach NFZ zamieszczane są aktualne informacje zarówno dla pacjentów jak i dla świadczeniodawców odnośnie sytuacji, w tym wykaz podmiotów leczniczych, w których można uzyskać pomoc medyczną w czasie pandemii. Dodatkowo intensywnie działa Telefoniczna Informacja Pacjenta, gdzie nasi konsultanci odpowiadają na wszelkie pytania pacjentów. Jednocześnie NFZ rozpoczął emisję cyklu filmów edukacyjnych „Bezpieczni w czasie epidemii”. Każdy z 10 odcinków dotyczy właściwych zachowań w różnych obszarach codziennego życia w dobie pandemii. Zaproszeni do projektu eksperci odpowiadają na najczęściej zadawane pytania. Prowadzimy akcję promującą zasłanie nosa i ust w przestrzeni publicznej pod hasłem „Maskuj się”.

4. współpraca z podmiotami leczniczymi oraz właściwymi organami i podmiotami mająca na celu optymalizację postępowania związanego z przypadkami podejrzenia lub zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Zespół ściśle współpracuje z Ministerstwem Zdrowia, Głównym Inspektoratem Sanitarnym a także z Urzędami Wojewódzkimi

Jednocześnie zarządzeniem Nr 103/2020/GPF Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 7 lipca 2020 r. powołano Zespół do spraw opracowania planu przywracania pełnej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ograniczonej w związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

W odniesieniu do funkcjonowania szpitalnych oddziałów ratunkowych wskazać należy, że zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, szpitalny oddział ratunkowy udziela świadczeń opieki zdrowotnej polegających na wstępnej diagnostyce oraz podjęciu leczenia w zakresie niezbędnym dla stabilizacji funkcji życiowych osób, które znajdują się wstanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

W związku z nieocenioną rolą jaką szpitalne oddziały ratunkowe pełnią w systemie Państwowe Ratownictwo Medycznego, podstawowym zadaniem i jednocześnie celem personelu tam pracującego jest dążenie do stabilizacji stanu klinicznego pacjenta w SOR i jak najszybszego przekazania go na właściwy oddział, celem kontynuowania specjalistycznej terapii, bez przedłużania czasu pobytu pacjenta w SOR, gdy nie ma do tego wskazań. Zatem, sytuacja dotycząca dostępności wolnych łóżek w szpitalnych oddziałach ratunkowych jest bardzo dynamiczna, szczególnie obecnie, gdy mamy do czynienia z wykładniczą eskalacją pandemii zakażeń wirusem SARS-CoV-2.

V.7010.199.2020