Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do RPO wciąż wpływają skargi obywateli na awizowanie przez listonoszy przesyłek sądowych, mimo otrzymywania informacji o niezamieszkiwaniu adresata pod danym adresem
• Praktyka ta jest trudna do zaakceptowania z punktu widzenia prawa do sądu
• Listonosze w takiej sytuacji powinni zwracać przesyłkę z wyraźną adnotacją, że adresat nie mieszka pod tym adresem
• Marcin Wiącek ponownie pisze do Prezesa Poczty Polskiej

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż wpływają skargi obywateli na praktykę awizowania przesyłek przez listonoszy, mimo otrzymywania informacji o niezamieszkiwaniu adresata pod danym adresem. 

Takie postępowanie rodzi problemy nie tylko dla sądów oraz osób, którym przesyłka sądowa ma zostać doręczona. Powoduje także dyskomfort osób zamieszkujących pod adresem, pod który następuje próba doręczenia przesyłki sądowej. Nie chodzi tylko o przypadki wyprowadzenia się adresata, ale również o przypadki, w których adresat nigdy nie mieszkał pod danym adresem. 

Ponad 2 lata temu RPO wystąpił do Poczty Polskiej S.A. w tej sprawie, ale nadal brakuje systemowego rozwiązania tego problemu. 

Aktualna praktyka awizowania przesyłek jest trudna do zaakceptowania z punktu widzenia prawa do sądu (art. 45 Konstytucji), którego podstawowym elementem jest prawo do otrzymywania informacji na temat przebiegu postępowania. Doręczanie przesyłek pod nieaktualny lub błędny adres, ich awizowanie i zwracanie do sądu ze skutkiem doręczenia, całkowicie pozbawia jednostkę tego prawa.

Listonosze w takiej sytuacji powinni zwracać przesyłkę z wyraźną adnotacją, że adresat nie mieszka pod podanym adresem. Byłoby to dla sądu jednoznacznym sygnałem, że niedopuszczalne jest przyjęcie w danym przypadku fikcji doręczenia. 

3 lipca 2023 r. ówczesny Wiceprezes Poczty Polskiej informował, że „prowadzona jest nadal komunikacja z Centrum Zakupów dla Sądownictwa – Instytucja Gospodarki Budżetowej mająca na celu wypracowanie systemowych zasad postępowania”. Od tego czasu BRPO nie otrzymało żadnych nowych informacji z Poczty Polskiej.  

Rzecznik prosi więc prezesa Poczty Polskiej S.A Sebastiana Mikosza o:

• ustosunkowanie się do postulatu zobowiązania listonoszy do zaprzestania zwracania przesyłek do sądu ze skutkiem doręczenia w przypadku, gdy adres okazuje się nieaktualny (adresat już tam nie mieszka) albo błędny (adresat nigdy tam nie mieszkał); 
• przedstawienie informacji na temat systemowych zasad postępowania, jakie Poczta Polska S.A. miała wypracować we współpracy z Centrum Zakupów dla Sądownictwa - Instytucja Gospodarki Budżetowej, co zapowiadał wiceprezes zarządu w pismach z 12 września 2022 r. oraz z 3 lipca 2023 r.; 
• wyjaśnienie, w jaki sposób Poczta Polska S.A. wypełnia obowiązki wynikające z §11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 6 maja 2020 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnymoraz z §9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 10 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczania pism organów procesowych w postępowaniu karnym, a także z pkt 4 lit. b formularza w załącznikach nr 1 do obu tych rozporządzeń; 
• wyjaśnienie, w jakich przypadkach listonosze podają w formularzach pokwitowania odbioru informację o przyczynach niemożności doręczenia.

VII.501.36.2022