Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Przygotowany przez MSWiA projekt zmian w ustawie o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej zakłada, że przy każdej jednostce straży pożarnej miałaby stacjonować karetka pogotowia
• Komisja Ekspertów ds. Zdrowia działająca przy RPO zwraca uwagę, że to zupełnie inne podejście do organizacji pomocy i udzielania świadczeń niż obecne ratownictwo medyczne
• Wskazuje, że oznaczałoby to faktyczny powrót medycyny ratunkowej do udzielania pierwszej pomocy. Taka organizacja zdublowanego systemu ratownictwa może zagrażać życiu i zdrowiu obywateli
• A z braku porozumienia MZ i MSWiA co do zaopatrzenia straży pożarnej w leki, ratownicy medyczni z PSP i OSP nie mogą podawać produktów leczniczych
• RPO interweniuje w Ministerstwie Zdrowia i Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia uwagi do projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej (UD432). Zostały one zasygnalizowane Rzecznikowi po posiedzeniu Komisji Ekspertów ds. Zdrowia przy RPO 8 grudnia 2022 r.

Obecny system ratownictwa medycznego działa sprawnie

Eksperci byli zgodni co do tego, że obecnie działający system Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM), oparty na ustawie z 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, funkcjonuje sprawnie. Jednocześnie zwrócili uwagę na nowelizację ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej wprowadzającą rozwiązanie, któremu ma przyświecać hasło – "Karetka w każdej gminie".

Projektowane rozwiązanie może zagrażać życiu i zdrowiu obywateli

Procedowany przez MSWiA projekt zakłada utworzenie w ramach organizacji straży pożarnej (Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej) systemu ratownictwa odrębnego wobec obecnego systemu PRM. Założenia projektowanego systemu to zupełnie inne podejście do organizacji pomocy, udzielania świadczeń niż obecnie obowiązujące ratownictwo medyczne.

Obecny system ratownictwa oparty jest na natychmiastowym wdrożeniu medycznych czynności ratunkowych (co do zasady już na miejscu zdarzenia). Oznacza to, że niezwłocznie po przybyciu Zespół Ratownictwa Medycznego podejmuje zabezpieczenie pacjenta i wdraża leczenie. 

Projekt oznaczałby tymczasem faktyczny powrót medycyny ratunkowej do udzielania pierwszej pomocy. Zdaniem członków Komisji Ekspertów realne jest tu naruszenie praw obywatelskich. Pojawia się obawa, że taka organizacja zdublowanego systemu może istotnie zagrażać życiu i zdrowiu obywateli.

Ratownicy medyczni nie mogą podawać leków, bo nie wykonano rozporządzenia

Członkowie Komisji Ekspertów zwrócili również uwagę, że od kilku lat ratownicy medyczni z PSP i OSP powinni podawać produkty lecznicze. Niemniej jednak rozporządzenie MZ ws. medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, nie jest wykonywane z uwagi na brak porozumienia MZ i MSWiA w sprawie zaopatrzenia tych podmiotów w leki.

Dlatego, mając na uwadze konieczność zapewnienia odpowiedniej ochrony podstawowych praw każdego człowieka, tj. prawa do ochrony zdrowia i prawa do życia, zastępca RPO Valeri Vachev pisze do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego i ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego. Prosi o podjęcie stosownych działań w celu doprecyzowania projektu w zakresie budzącym wątpliwości i poinformowanie o prowadzonych w tym zakresie pracach.

V.7011.6.2023