Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Nadal wpływają skargi do RPO na odmienne stawki podatku od podziemnych stanowisk garażowych w budynkach wielorodzinnych 
• Podatek zależy od tego, czy jest to odrębna własność, czy tzw. pomieszczenie przynależne do lokalu mieszkalnego
• Marcin Wiącek zwraca uwagę na ten problem minister finansów Magdalenie Rzeczkowskiej

Od dłuższego czasu ludzie skarżą się Rzecznikowi Praw Obywatelskich na brak jednolitej stawki w podatku od nieruchomości w odniesieniu do garaży/miejsc postojowych w budynkach wielomieszkaniowych. Chodzi o  odmienne stawki podatku od nieruchomości w przypadku podziemnych stanowisk garażowych z uwagi na wyodrębnienie pod względem prawnym.  Gdy takie  garaże stanowią odrębną nieruchomość (mają odrębną księgę wieczystą), obowiązuje wyższa stawka podatku. Podatnicy mający jedną księgę wieczystą na mieszkanie i miejsce postojowe w tym samym budynku, mogą płacić niższy podatek.

Stosowanie dwóch różnych stawek jest usankcjonowane w orzecznictwie sądów administracyjnych. W uchwale w składzie siedmiu sędziów NSA  uznał, że garaż stanowiący odrębną własność podlega innemu (wyższemu) opodatkowaniu, niż garaż  przynależny do  lokalu.

Obywatele nie mogą jednak pogodzić się ze stanem, który w ich ocenie narusza zasadę sprawiedliwości podatkowej. W skargach do RPO wyrażają sprzeciw wobec prawodawstwa, które pozwala na opodatkowanie odmiennymi stawkami. Podkreślają, że niezależnie, czy garaż jest nieruchomością odrębną, czy nie,  w rzeczywistości pełni tę samą funkcję. Wskazują, że to do dewelopera należy decyzja, czy miejsce postojowe będzie stanowiło lokal mieszkalny jako pomieszczenie przypisane do lokalu mieszkalnego, czy też jako udział we współwłasności garażu stanowiącego odrębną nieruchomość. Skarżących niepokoi również fakt, że jest to kolejny przykład sprawy, która od dawna oczekuje na rozstrzygnięcie w Trybunale Konstytucyjnym.

Problemem jest także brak definicji garażu oraz regulacji przewidującej określenie stawki w podatku od nieruchomości dla tej kategorii obiektów. W poprzednich latach podejmowano  próby ujednolicenia stawek co do garaży. Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewidywał, że za garaż uznano by  budynek lub jego część do przechowywania lub niezawodowej obsługi samochodów osobowych – w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. 

Wówczas ustawodawca (w wersji przed skierowaniem projektu do Sejmu) zaproponował wyłączenie stosowania stawki od budynków mieszkalnych zasadniczo w stosunku do wszystkich garaży. Takie rozwiązanie miało spowodować usunięcie wątpliwości co do opodatkowywania garaży w budynkach wielomieszkaniowych stawką jak dla budynków pozostałych (z wyjątkiem garaży związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) i stanowiło w istocie odzwierciedlenie niekorzystnej dla podatników uchwały NSA z 27 lutego 2012 roku (sygn. akt II FPS 4/11). 

Ostatecznie na etapie sejmowym propozycję definicji garażu całkowicie usunięto. Z opinii prawnej do druku nr 2656 wynika, że definicja ta nie była jasna, zwłaszcza w zakresie, w jakim odwołuje się do uregulowań prawa budowlanego.

Cały problem był już sygnalizowany Ministerstwu Finansów za poprzedniej kadencji RPO. Wówczas resort wyszczególnił listę przeszkód wobec  jednolitej stawki dla garaży. Sugerował, że problem mógłby zostać rozwiązany w kontekście uprawnień gmin w zakresie ustalania stawek podatkowych w ramach ich  autonomii. MF podawało też, że z uwagi szeroki wydźwięk społeczny sprawy, w przypadku prowadzenia prac legislacyjnych dotyczących ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, kwestia ta zostanie ponownie przeanalizowana we współpracy ze stroną samorządową.

Rzecznik zwraca się zatem do pani minister o stanowisko, w tym o dane co do realizacji samodzielnej polityki podatkowej przez gminy w tym zakresie. Pyta także, czy planowane są prace legislacyjne nad definicją  garażu oraz wprowadzeniem jednolitej stawki podatku od  miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych.

V.511.386.2019