Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 21-23 czerwca 2022 r. przedstawicielki Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadziły wizytację w Schronisku dla Nieletnich w Dominowie. 

Celem wizytacji było sprawdzenie traktowania i warunków detencji nieletnich umieszczonych w placówce oraz rekomendowanie rozwiązań, które wzmocnią ich ochronę przed ryzykiem złego traktowania. Przedstawicielki KMPT przeprowadziły na osobności rozmowy z personelem oraz wychowankami, dokonały oglądu placówki oraz analizy wybranej dokumentacji.

W Schronisku dla Nieletnich w Dominowie funkcjonują dwie grupy interwencyjne i jedna zwykła. W zwykłej grupie są chłopcy, w przypadku których sąd zdecydował o umieszczeniu w schronisku, bowiem zachodziła uzasadniona obawa ukrycia się lub zatarcia śladów. W grupach interwencyjnych mogą zostać umieszczeni chłopcy stwarzający poważne zagrożenie społeczne albo zagrażający bezpieczeństwu schroniska zwykłego, a także nieletni którym zarzucono popełnienie określonych czynów karalnych np. zabójstwa, spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zgwałcenia czy rozboju.

Placówka w Dominowie posiada 32 miejsca. W trakcie wizytacji przebywało w niej 16 chłopców, dwóch było umieszczonych w izbach przejściowych. W grupie zwykłej było 6 chłopców, w grupach interwencyjnych odpowiednio 3 i 5 wychowanków. Najmłodszy z wychowanków we wrześniu skończy 15 lat, najstarszy miał 19 lat. 

W placówce panowała bardzo dobra atmosfera, wizytujące nie zidentyfikowały występowania przejawów tzw. drugiego życia. Wychowankowie w większości pozytywnie wypowiadali się o kadrze placówki. Nieletni mieli możliwość brania udziału w zajęciach kulinarnych, nagrywania własnych piosenek. Schronisko jest też odwiedzane przez wolontariuszy, którzy wspólnie z wychowankami spędzają czas i podejmują różne aktywności. Dodatkowo placówka współpracuje z Fundacją Tęczowy Kocyk. 

Schronisko zapewnia dobre warunki bytowe. W pokojach chłopców znajdowały się maskotki, zdjęcia bliskich, wykonane przez nich prace plastyczne. Na terenie placówki są trzy siłownie, w tym jedna zewnętrzna. Remontu wymagają łazienki – w części prysznicowej widoczne były zawilgocenia, ponadto chłopcy uskarżali się na toalety typu tureckiego. Są one zabudowane częściowo, w taki sposób, że widać stopy kucającego. Jest to o tyle problematyczne, że toalety te znajdują się na wprost przeszklonych drzwi, co jest dla chłopców bardzo niekomfortowe i wywołuje w nich poczucie poniżenia. Dyrektor deklarował, że zdaje sobie sprawę z niedogodności, jakie chłopcy odczuwają i wyraził wolę zmiany obecnych rozwiązań przy okazji najbliższych modernizacji.

W ocenie wizytujących, placówka w sposób wyróżniający podchodzi do kwestii dokumentowania obrażeń. Wychowankowie przy przyjęciu mają kontakt z pielęgniarką, w ciągu kilku dni odbywa się także konsultacja z lekarzem. Informacje o obrażeniach są szczegółowo opisywane w karcie medycznej i zaznaczane na mapach ciała. Przy rozmowie wstępnej dyrektor odnotowuje informacje na temat ewentualnych obrażeń, które powstały np. w wyniku doprowadzenia przez Policję. Co miesiąc wychowankowie przechodzą kontrolę stanu skóry. Jeśli dochodzi do urazów wówczas sporządzana jest szczegółowa dokumentacja medyczna uzupełniana o wypełnione mapy ciała, wyniki badań, a także zdjęcia obrażeń. Jeśli zachodzi potrzeba materiały te są przekazywane organom ścigania. 

Problemem w zakresie opieki medycznej jest jednak fakt, że w tym roku pielęgniarka zrezygnowała z pracy w placówce. Obecnie świadczy usługi w oparciu o umowę cywilno-prawną, w związku z tym jest obecna w placówce dużo rzadziej. Dyrektor wskazywał, że nie ma chętnych na to stanowisko.

W kontekście realizacji prawa do informacji, pozytywnie należy ocenić, że w wielu miejscach w placówce dostępne są informacje i dane teleadresowe instytucji stojących na straży praw człowieka. W budynku wyodrębniony został pokój, gdzie znajduje się telefon, z którego chłopcy mogą dzwonić na infolinię Rzecznika Praw Dziecka, tam też umieszczono skrzynkę na ewentualne skargi i wnioski wychowanków. 

Pozytywnie należy także ocenić ofertę doskonalenia zawodowego pracowników. Comiesięcznej superwizji podlegają psycholożki. Pozostali członkowie kadry pedagogicznej także mogą korzystać z superwizji. Najbliższe spotkanie dla tej części personelu odbędzie się wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego.

Szczegółowe informacje oraz rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.