Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nałożyła obowiązek rejestracji na twórców treści wideo, publikowanych w serwisach społecznościowych, m.in. na YouTube
• Muszą oni wtedy m.in. wprowadzić ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami, stosować zabezpieczenia dzieci przed szkodliwymi treściami, a nawet odprowadzać tzw. "podatek od VoD”
• Dla młodych, często początkujących twórców, wiąże się to ze znacznymi trudnościami i dużymi nakładami finansowymi - a może chodzić nawet o kilkadziesiąt tysięcy osób
• Budzi to wątpliwości z perspektywy wolności słowa i wolności twórczości artystycznej

Rzecznik Praw Obywatelskich pisze w tej sprawie do przewodniczącego KRRiT Witolda Kołodziejskiego. 

Chodzi o nowelizację z 11 sierpnia 2021 r. ustaw o radiofonii i telewizji oraz o kinematografii. Rozszerzyła ona katalog podmiotów dostarczających audiowizualne usługi medialne na żądanie, zobowiązanych do zgłoszenia się do prowadzonego przez KRRiT wykazu dostawców audiowizualnych usług medialnych.

12 stycznia 2022 r. KRRiT ogłosiła informację o obowiązku wpisu do wykazu podmiotów dostarczających audiowizualne usługi medialne na żądanie oraz  dostawców platform udostępniania wideo. Wskazano, że za audiowizualne usługi medialne na żądanie mogą być uznane usługi świadczone przy wykorzystaniu platform udostępniania wideo np. tzw. kanały oferowane na platformie YouTube.

Informacja ta wzbudziła obawy środowiska twórców i reprezentującego je Związku Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska. Z doniesień mediów wynika, że do porozumienia nie doprowadziły prowadzone przez KRRiT konsultacje, w których udział wzięli m.in. przedstawiciele IAB Polska. 

Rzecznik z uznaniem przyjął informację o realizacji obowiązku implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1808 z 14 listopada 2018 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych. Nakładała ona obowiązek zgłoszenia swoich usług do wykazu prowadzonego przez organy regulacyjne mediów również na twórców prowadzących działalność audiowizualną i publikujących utwory w ramach platform wideo, takich jak YouTube, TikTok, czy Facebook. 

Jednakże obecne przepisy bardzo szeroko określają liczbę podmiotów, które podlegają wymogowi rejestracji. Jak wskazują eksperci IAB Polska, problem może dotyczyć nawet kilkudziesięciu tysięcy osób, na które po rejestracji zostaną nałożone kolejne obowiązki często nie przewidujące specyfiki modelu i treści produkowanych przez twórców. 

A obecność w rejestrze wiąże się z takimi obowiązkami jak: 

• raportowanie nt. prowadzonych działań, 
• wprowadzanie ułatwień dla osób z niepełnosprawnościami, 
• stosowanie zabezpieczeń technicznych chroniących małoletnich przed szkodliwymi treściami, 
• promowanie treści w języku polskim, 
• w niektórych przypadkach konieczność uiszczania opłaty audiowizualnej (tzw. "podatek od VoD"). 

Dopełnienie tych zobowiązań dla znaczącej większości twórców wiąże się z dodatkowymi obciążeniami logistycznymi, technicznymi, prawnymi i finansowymi. 

Tymczasem wśród twórców treści wideo są zarówno profesjonaliści, początkujący artyści, jak i tysiące amatorów, hobbystów i osób, dla których przychody z działalności internetowej są tylko dodatkiem do podstawowej działalności lub sposób na finansowanie pasji, którymi dzielą się w mediach społecznościowych. 

W opinii RPO nałożenie na twórców szczególnie trudnych do zrealizowania obowiązków może stanowić naruszenie wolności słowa oraz wolności twórczości artystycznej zagwarantowanej w Konstytucji oraz innych aktach normatywnych.

Marcin Wiącek prosi o odniesienie się do wątpliwości zgłaszanych przez środowiska twórców. 

VII.712.1.2022