Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Zarząd Województwa Małopolskiego wszczął procedurę odwołania Krzysztofa Głuchowskiego ze stanowiska dyrektora Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
• Powołano się na domniemane naruszenie Prawa zamówień publicznych oraz "dobrego imienia” teatru - gdzie ostatnio wystawiono „Dziady” w reżyserii Mai Kleczewskiej 
• O szczegóły tych zarzutów Rzecznik Praw Obywatelskich pyta marszałka województwa małopolskiego Witolda Kozłowskiego
• Wskazuje, że decyzje repertuarowe nie powinny być uznawane za godzące w dobre imię teatru -  jedynym arbitrem powinna być tu nie władza administracyjna, lecz publiczność 
• AKTUALIZACJA: Rozpoczęcie procedury odwoławczej związane jest wyłącznie z zarządzaniem teatrem, a nie z wystawieniem „Dziadów - odpowiada marszałek Witold Kozłowski

- Z art. 73 Konstytucji  wynika negatywny charakter obowiązków władzy publicznej, polegający na zakazie podejmowania działań, które utrudniałyby lub przekreślały twórczość artystyczną - pisze do marszałka zastępca RPO Stanisław Trociuk.

Do RPO wpłynął wniosek dotyczący uchwały Zarządu Województwa Małopolskiego z 17 lutego 2022 r. ws. rozpoczęcia procedury odwołania Krzysztofa Głuchowskiego z funkcji dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Oświadczenie w tej sprawie zamieszczono na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego.

Rzecznik monitoruje debatę publiczną toczącą się wokół tej uchwał. Dostrzega, że bezpośrednim skutkiem uchwały jest protest zespołu artystycznego oraz pozostałych pracowników teatru.

Przejrzystość działań w tej sprawie ma istotne znaczenie z punktu widzenia  zagwarantowanych w art. 73 Konstytucji RP wolności twórczości artystycznej i  wolności korzystania z dóbr kultury.

W oświadczeniu Zarządu wskazano,  że „podczas kontroli i audytu przeprowadzonych przez Biuro Audytu i Kontroli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w roku 2021 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie stwierdzono naruszenie przepisów w zakresie stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Dodatkowo Pan Krzysztof Głuchowski odstąpił od realizacji umowy z dnia 23 października 2018 r. (ze zm.) w sprawie warunków organizacyjno-finansowych działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz programu jego działania w zakresie paragrafu 4 ust. 2 umowy, tj. zobowiązania dyrektora do dbałości o dobre imię Teatru w okresie sprawowania swej funkcji”.

W oświadczeniu nie wskazano jednak, jakie konkretne działania dyrektora miały naruszać Prawo zamówień publicznych czy też dobre imię teatru. 

W ocenie RPO za działania godzące w dobre imię teatru nie powinny być uznawane decyzje repertuarowe. W tym zakresie bowiem to nie władza administracyjna, lecz publiczność powinna być jedynym arbitrem.

Z art. 73 Konstytucji wynika negatywny charakter obowiązków władzy publicznej - polega on na zakazie podejmowania działań, które utrudniałyby lub przekreślały twórczość artystyczną.

Rzecznik prosi marszałka o szczegółowe i konkretne wskazanie działań dyrekcji teatru, które - w ocenie Zarządu Województwa - doprowadziły do naruszenia przepisów Prawa zamówień publicznych oraz dobrego imienia teatru. 

Odpowiedź

Krzysztof Głuchowski piastuje stanowisko Dyrektora Naczelnego i Artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie od dnia 1 września 2016 roku, kiedy to został powołany na to stanowisko na czas określony – 3 sezony artystyczne, tj. do dnia 31 sierpnia 2019 roku. Kolejno, zgodnie z uchwałą ZWM 1975/18 z dnia 23 października 2018 r., został powołany ponownie z dniem 1 września 2019 roku na stanowisko Dyrektora Naczelnego i Artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie na czas określony do dnia 31 sierpnia 2024 roku na podstawie art. 15 ust. 1, 2 i 7 oraz art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. 

Podczas audytu przeprowadzonego przez Biuro Audytu i Kontroli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w roku 2021 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie stwierdzono naruszenie przepisów w zakresie stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. W ramach przeprowadzonych czynności ujawniono naruszenie prawa polegające na udzielaniu zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie lub procedurze określonych w przepisach o zamówieniach publicznych. Naruszenie to dodatkowo wypełnia znamiona czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych, o którym mowa w art.17 ust. 1b pkt 1) ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 

W związku z tym do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie zostało wysłane zawiadomienie z dnia 27 grudnia 2021 roku o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. 

W wypowiedzi podczas spotkania z pracownikami Teatru w dniu 17 lutego br. w obecności mediów, dyrektor Krzysztof Głuchowski odniósł się do przywołanych nieprawidłowości w następujący sposób: „Urząd Marszałkowski przysłał kontrolę rutynową na początku roku poprzedniego, która znalazła uchybienie w jednej procedurze przetargowej firmy, która zajmuje się sprzątaniem w Teatrze, którą celowo żeśmy uchybili, ponieważ w pandemii, gdybyśmy tego nie zrobili, Teatr narażony byłby na ogromne straty finansowe” – relacja zamieszczona pod adresem: https://pl-pl.facebook.com/TeatrSlowackiego/videos/konferencja-prasowa/683009552702600 ]. 

Podkreślić należy, że wskazane powyżej naruszenie prawa noszące znamiona czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie jest pierwszym przypadkiem tego rodzaju w okresie sprawowania funkcji przez dyrektora Krzysztofa Głuchowskiego. 

Ponadto pracownicy Biura Audytu i Kontroli w roku 2021 przeprowadzili również kontrolę problemowo-sprawdzającą, w ramach której wydanych zostało 12 zaleceń pokontrolnych w związku ze zidentyfikowanymi nieprawidłowościami. 

Dodatkowo zachowanie Pana Krzysztofa Głuchowskiego wskazuje na odstąpienie od realizacji umowy z dnia 23 października 2018 r. (ze zm.) w sprawie warunków organizacyjno-finansowych działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz programu jego działania, o której mowa w art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tj. zawartej przed powołaniem na stanowisko dyrektora), w zakresie paragrafu 4 ust. 2 umowy, tj. zobowiązania dyrektora do dbałości o dobre imię Teatru w okresie sprawowania swej funkcji. 

Świadczą o tym: 
•    rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o działalności Teatru, m.in.: podanie przez Pana Dyrektora Krzysztofa Głuchowskiego w mediach, iż Teatr nie złożył wniosków do Programów MKiDN 2022, natomiast w przesłanym przez Teatr zestawieniu projektów, na realizację których Teatr aplikował o środki ze źródeł zewnętrznych, ujęto 4 projekty złożone do programów MKiDN 2022; 
•    podpisanie umowy z wykonawcą na koncert w dniu 4 kwietnia br., którego – jak wynika z zapisów umowy – Teatr jest organizatorem. W programie koncertu przewidziano m.in. wykonanie utworów z wulgaryzmami. W/w umowa jest niekorzystna ze względu na wizerunek Teatru; 
•    zamieszczenie na stronie internetowej instytucji oraz w mediach społecznościowych informacji o organizacji koncertu w dniu 4 kwietnia br. pod tytułem „J*BIĘ TO WSZYSTKO. NARESZCIE WIOSNA!”. Po interwencji organizatora odnośnie organizacji koncertu w Gmachu Głównym Teatru, zmieniona została treść komunikatu o koncercie, lecz nadal pozostała informacja dotycząca promocji albumu AVE MARIA, z którego utwory, mające być zaprezentowane podczas koncertu, zawierają treści wulgarne i obelżywe. 

W ocenie organizatora Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, organizacja tego typu wydarzeń na Scenie Głównej Teatru aspirującego do miana Sceny narodowej, uderza w dobre imię Teatru i w jego wizerunek. Podkreślenia wymaga, że w dotychczasowej działalności Teatru koncerty muzyki rozrywkowej, o ile w ogóle się odbywały, miały charakter zdecydowanie incydentalny. Tym większe zdumienie wywołuje decyzja Dyrektora Teatru o organizacji koncertu jawnie obrazoburczego i konfrontacyjnego. 

Ponadto, odnosząc się do zarzutów prezentowanych w mediach oraz kierowanych w pismach różnorodnych środowisk podkreślam, że władze Województwa Małopolskiego nie wyrażały żadnego stanowiska w stosunku do przygotowanego przez Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie spektaklu „Dziady” w reżyserii Mai Kleczewskiej, ani nie uczestniczyły w jakichkolwiek debatach na ten temat. Spektakl „Dziady” nie był poddany jakiejkolwiek cenzurze czy innej ingerencji ani ze strony władz samorządu województwa małopolskiego, ani pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. 

Rozpoczęcie procedury odwoławczej w stosunku do dyrektora Krzysztofa Głuchowskiego związane jest wyłącznie z zarządzaniem przezeń Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, a nie z wystawieniem „Dziadów”. 

Równocześnie informuję, że stosownie do zapisów art. 15 ust. 1 i ust. 4, zostały skierowane zapytania o opinie w sprawie odwołania Pana Krzysztofa Głuchowskiego ze stanowiska dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie do: Wiceprezesa Rady Ministrów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wszystkich dwóch działających w Teatrze organizacji związkowych oraz do czterech stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez Teatr. 

W załączeniu przekazuję Uchwałę Nr 190/22 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 17 lutego 2022 r. w sprawie zwrócenia się do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, związków zawodowych działających w instytucji oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie z prośbą o opinię w sprawie odwołania Pana Krzysztofa Głuchowskiego ze stanowiska dyrektora naczelnego i artystycznego tej instytucji. 

VII.715.28.2022