Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Nie jest wiedzą powszechną, że w granicach Warszawy znajduje się fragment dawnej puszczy - Park Natoliński
• Wynika to m.in. z faktu, że dostęp do tego dobra kultury dla większości obywateli jest bardzo ograniczony - w ocenie RPO: wręcz zbyt restrykcyjny
• Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w której zarządzie pozostaje XVIII-wieczny pałac w Natolinie wraz z parkiem 

Rezerwat leśny - obszar Natura 2000 - obejmuje tam całe piętro dolne oraz część obszaru na skarpie, z wyłączeniem pałacu i terenów do niego przylegających. Liczy on w sumie 103 ha. Jest tam ponad 100 pomników przyrody,  wiele drzew ma kilkaset lat. To także cenne siedlisko licznych owadów i grzybów oraz 90 gatunków ptaków.

Rzecznikowi znana jest debata dotycząca dostępności parku, w tym argumenty KPRM oraz administrującej terenem Fundacji Centrum Europejskie Natolin, dotyczące funkcjonowania tam Kolegium Europejskiego oraz konieczności ochrony rezerwatu przyrody.

Ostatnio Rada Dzielnicy Wilanów ogłosiła, że zamierza podjąć rozmowy z KPRM na temat zmian w udostępnianiu parku. W ocenie Rzecznika inicjatywa ta zasługuje na poparcie.

Możliwość zwiedzania Parku Natolińskiego – z uwagi na jego znaczenie historyczne i wyjątkowy charakter – mieści się w granicach prawa równego dostępu do dóbr kultury wyrażonego w art. 73 Konstytucji. Wolność ta nie jest ograniczona podmiotowo, co oznacza, że przysługuje każdemu. Może ona też, jak każde z konstytucyjnych praw, podlegać ograniczeniom przy zachowaniu zasady proporcjonalności zawartej w art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Obecny sposób reglamentowania dostępu do Parku Natolińskiego wydaje się zbyt restrykcyjny i stanowi de facto całkowite ograniczenie dostępu do tego dobra kultury dla większości obywateli, w tym zwłaszcza Warszawy i okolic.

Park Natoliński można zwiedzać jedynie w ramach zorganizowanych wycieczek, które odbywają się w sezonie letnim – jedynie w niedziele. Liczebność grup zwiedzających jest limitowana. W praktyce oznacza to, że zwiedzanie obiektu należy planować z dużym wyprzedzeniem, co może stanowić barierę m.in. dla osób spoza Warszawy.

Rzecznik zwrócił się do dyrektorki Biura Dyrektora Generalnego KPRM Patrycji Zasępy o stanowisko i  informację o podjętych działaniach.

VII.715.21.2021