Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Bardzo dziękuję za możliwość uczestniczenia w projekcie dotyczącym promowania ustawy o petycjach. Cieszę się, że poprzez uchwalenie tej ustawy został uzupełniony katalog możliwości działania, które przysługują obywatelom na podstawie art. 63 Konstytucji – mówił Adam Bodnar podczas konferencji „Doświadczenia stosowania ustawy o petycjach. Dobre i złe praktyki, znaki zapytania, propozycje zmian”, która odbyła się w Senacie RP.

Dzisiejsze wydarzenie zakończyło ogólnopolską kampanię informacyjno-edukacyjną PETYCJA – TWOJE PRAWO, prowadzoną przez Kancelarię Senatu wspólnie z Instytutem Spraw Publicznych i Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich.

Adam Bodnar przypomniał, że zanim ustawa weszła w życie, samo prawo do petycji było określone w Konstytucji, jednak brakowało ustawowych przepisów regulujących m.in. tryb ich rozpatrywania. Na takie poważne zaniedbanie ustawodawcy zwracała uwagę zarówno doktryna prawa, Rzecznik Praw Obywatelskich, jak również instytucje państwowe oraz organizacje pozarządowe.

Po wielu latach wspólnych starań, 11 lipca 2014 roku została uchwalona ustawa o petycjach (Dz. U. poz. 1195), które weszła w życie 6 września 2015 roku.

- W Biurze RPO z jednej strony monitorujemy wykonanie tej ustawy, a z drugiej sami jesteśmy adresatem różnych petycji – wskazywał rzecznik. Adam Bodnar przypomniał, że jedna z pierwszych petycji w sprawie funkcjonowania Biura Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczyła stworzenia rejestru umów zawieranych przez BRPO. Dziś taka lista jest dostępna w Biuletynie Informacji Publicznej.

W przypadku monitorowania ustawy, Rzecznik zauważył, że jednym z problemów był m.in. pomysł, by petycja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej była opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem elektronicznym potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Zdaniem RPO mogłoby to znacznie utrudnić obywatelom możliwość korzystania z przysługującego im prawa.

Adam Bodnar zwrócił również uwagę, że choć w 2016 roku do Biura RPO wpłynęło blisko 100 petycji, to jednak w odniesieniu do większości z nich Rzecznik nie jest podmiotem właściwym do ich rozpatrzenia i są one przesyłane do właściwych instytucji (najczęściej – ministerstw).

RPO podkreślił też, że niektóre petycje składane m.in. przez obywateli do innych organów, zawierają przywołanie postulatów i stanowisk Rzecznika Praw Obywatelskich. Dla przykładu petycja złożona przez dwóch obywateli do Senatu RP w sprawie tzw. krajowych obserwatorów wyborów została oparta na wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich w tej sprawie (http://www.senat.gov.pl/petycje/wykaz-tematow-petycji/petycja,158.html ).

W ramach konferencji odbył się panel dyskusyjny z udziałem m.in. przedstawicieli Senatu, Biura RPO i organizacji pozarządowych. Uczestnicy zastanawiali się m.in. nad tym, jakie zmiany są potrzebne, aby zwiększyć skuteczność i użyteczność składania i rozpatrywania petycji.