Biuletyn Informacji Publicznej RPO

- Mam problem z sądem. A ja mam problem z zachowaniem prokuratury w sprawach o użycie broni przez policję. Prokuratura zatrzymała mi samochód do sprawdzenia. I od siedmiu lat mnie nie przesłuchała! A ja mam problem z sądem: zostałem skazany za zabranie pasa przydrożnego, a tam nie ma żadnego pasa. Tylko geodeta wydał taką opinię.... 

Tak przedstawiali się uczestnicy spotkania w Kraśniku. Do sali konferencyjnej przy Hali Sportowej Zespołu Szkół nr 3 przyszło dziesięć osób. Całe spotkanie poświęcone było omawianiu przykładów konkretnych kłopotów obywateli w relacjach z wymiarem sprawiedliwości. Adam Bodnar wyjaśniał więc, na czym polegają uprawnienia RPO i co może w danej sprawie zrobić. Notatki i dokumenty zostały zabrane do analizy w Biurze RPO.

- Najdalej idąca kompetencja RPO to wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Jeśli uważam, że jakiś przypis jest niekorzystny dla obywateli, to mogę skierować sprawę do rozpatrzenia - tłumaczył. - Ale to rzecz ostateczna. Zazwyczaj kierujemy pisma do ministrów. Zwracam w nich uwagę na problem, wskazuję problem prawny, przedstawiam argumenty merytoryczne. Było ich w ciągu ostatniego roku prawie 500. Podejmujemy też interwencje jednostkowe. Prosimy o wyjaśnienia, tłumaczymy, dlaczego jakieś konkretne lokalne rozwiązanie jest problemem dla ludzi.

A co w sprawie sądów i prokuratur?

- RPO może przystępować do spraw w sądach, albo składać skargi kasacyjne. W sprawach karnych nie może do spraw przystępować, ale może składać kasację. Szczególnie ważne jest jego uprawnienie do składania kasacji w sprawach, które zakończyły się karą inną niż kara bezwzględnego więzienia. I takich wniosków o kasację jest 3000 rocznie, a prawników, którzy się tym zajmują - dziesięciu... To jest trudna, czasochłonna  praca, wymaga znajdowania nowych argumentów prawnych. Dlatego kasacji nie składamy tak dużo.

Ale najważniejsza rzecz to taka, że Rzecznikowi potrzebny jest komplet materiałów, by sprawę zbadać, to jest bardzo ważne.

- To właśnie badając dokumenty prawnik może zadać dodatkowe pytania, oddzielić opinie od faktów. Dlatego to jest takie ważne - podkreślił Henryk Wujec, członek Rady Społecznej RPO. Jeden z uczestników spotkania pojechał więc po swoje dokumenty.

- Prawo naprawdę jest skomplikowane, a Rzecznik nie czyni cudów. Jeśli ktoś nie dopilnował terminów składania odwołań, to Rzecznik ich nie przywróci. Bardzo często odpowiadamy, że nie jesteśmy w stanie sprawą się zająć. Ale wcześniej te sprawy badamy. Jeśli się nie da, to nie ma rady - dodał Adam Bodnar.