Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi, w niedzielę 30 czerwca od godziny 15:00 do godziny 18:00 nie będzie dostępny serwis Biuletyn Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.
System świadczeń dla rodzin z dziećmi, osób z niepełnosprawnością oraz osób i rodzin w trudnej sytuacji życiowej i materialnej powinien być realną osłoną socjalną. Tymczasem do RPO wpływają skargi na niewystarczającą wysokość świadczeń rodzinnych i opiekuńczych, z funduszu alimentacyjnego, z pomocy społecznej - a także ograniczony do nich dostęp z uwagi na zbyt niskie kryteria dochodowe.
Marcin Wiącek zwraca uwagę Pani Minister na ten problem, przypominając że pisał w tej sprawie 23 czerwca 2023 r. do MRiPS, ale nie otrzymał odpowiedzi.
W obecnych realiach społeczno-gospodarczych - przy znacznym wzroście kosztów utrzymania, spadku wartości pieniądza i perspektywie wzrostu cen energii - wysokość świadczeń dla osób i rodzin wymagających osłony socjalnej jest niewystarczająca. Określone na zbyt niskim poziomie kryteria dochodowe powodują natomiast, że już dzisiaj wiele osób i rodzin potrzebujących pozostaje poza systemem wsparcia.
W związku z tym duży niepokój Rzecznika wzbudziły rządowe propozycje dla Rady Dialogu Społecznego, dotyczące kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej oraz kryteriów i świadczeń rodzinnych.
Z informacji w przestrzeni publicznej wynika, że planowane jest podniesienie wysokości kryteriów dochodowych w pomocy społecznej dla:
Propozycja kwot kryteriów dochodowych w świadczeniach rodzinnych skupia się na „zamrożeniu" tych progów, tj. pozostawienia ich na obecnym poziomie:
Bez zmian pozostawiono także świadczenia rodzinne, zasiłki i dodatki do zasiłków rodzinnych. Wśród argumentów za takim rozwiązaniem przedstawiono m.in. funkcjonowanie programu 800+, świadczenie „Dobry Start" w wysokości 300 zł oraz nowy Program „Aktywny Rodzic" .
Świadczenia rodzinne i opiekuńcze, świadczenia z funduszu alimentacyjnego i świadczenia z pomocy społecznej stanowią istotny element systemu wsparcia. Umożliwiają osobom i rodzinom potrzebujących złagodzenie finansowych trudności, z jakimi muszą się mierzyć w trudnej sytuacji społeczno-gospodarczej, wobec znacznego wzrostu kosztów utrzymania i spadku wartości pieniądza.
W tym kontekście określone w ustawach o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz o pomocy społecznej mechanizmy, tryby i terminy weryfikacji zarówno kryteriów dochodowych jak i wysokości świadczeń wymagają przeglądu i odpowiedniej modyfikacji.
Nie uwzględniają one bowiem czynników mających wpływ na sytuację finansową osób i rodzin, takich jak np. inflacja czy skokowy wzrost cen energii i ogrzewania. Powoduje to, że duża grupa osób w obliczu kryzysowej sytuacji pozostaje poza wsparciem, a udzielana pomoc finansowa - ze względu na spadek jej wartości - nie tylko nie spełnia swych zadań, ale nie zaspokaja elementarnych potrzeb pozwalających na zabezpieczenie godności człowieka. Rolą państwa jest stworzenie instrumentarium służącego zaspokajaniu niezbędnych potrzeb obywateli, a regulacje ustawowe powinny gwarantować efektywną pomoc.
W swoim piśmie RPO szczegółowo odnosi się do kwestii:
Marcin Wiącek zwraca się do Pani Minister o przeanalizowanie przedstawionych uwag i podjęcie działań naprawczych zabezpieczających osłonę socjalną osób potrzebujących i zagrożonych ubóstwem. Prosi też o stanowisko w sprawie.
III.7065.165.2022
