Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Samorzecznicy w spektrum autyzmu spotkali się dzisiaj z Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Okazją do spotkania jest Dzień Świadomości Autyzmu, który przypada 2 kwietnia.

- Dziękuję za to, że działacie, żeby uczynić świat lepszym – powiedział prof. Marcin Wiącek. - Będę Was w tym wspierać. Będę wzmacniać Wasz głos.

Rzecznik mówił o trzech szczegółowych kwestiach.

• RPO wspiera inicjatywę, żeby oceny z zachowania miały formę opisową.  Uznaje, że ocena w obecnej formie jest krzywdząca dla osób w spektrum. -Jak dotąd minister edukacji nie w pełni podzielił ten pogląd, będziemy dalej o to zabiegać. Będziemy wspierać wasze petycje – powiedział RPO.
• W szkole wszyscy pracownicy powinni sobie zdawać sprawę, że są wśród uczniów i uczennic osoby, które mają szczególne potrzeby. W kursach doskonalenia nauczycieli te kwestie powinny być szczególnie obecne. 
• Do RPO  trafiają sygnały o przemocy w szkole wobec dzieci w spektrum. - Zrobimy wszystko, aby nie zdarzały się w przyszłości tak dramatyczne sytuacje, jak ta w Łodzi, w której ostatnio interweniowaliśmy. W każdym przypadku, który do nas trafi, będziemy podejmowali interwencje – zapewnił RPO.

Samorzecznicy dziękowali Rzecznikowi za wspieranie postulatów środowiska. Szczególnie dziękowali za interwencję w przypadku przemocy w szkole wobec dziecka w spektrum. Mówili o nasilaniu się przemocy w szkole, szczególnie stosowania siłowego przytrzymania (holding).

Świętujemy rok współpracy

Spotkanie było także okazją do podsumowania roku współpracy grup samorzeczników i samorzeczniczek w spektrum autyzmu z Biurem RPO. Rzecznik wręczył podziękowania wszystkim organizacjom i grupom, które wspierały Biuro RPO w przygotowaniu cyklu sześciu spotkań lokalnych - w Łodzi, Kutnie, Kowalu, Chełmie, Warszawie i Poznaniu.

Samorzecznicy i samorzeczniczki mówili o tym, jak ważne były dla nich warsztaty nt. zgłaszania spraw do RPO. Przedstawiali też swoje sukcesy. Kacper z Kutna opowiedział o likwidacji dzwonków w Szkole Podstawowej nr 4. Koordynatorki z Chełma podkreśliły, że w wyniku spotkania lokalnego powstała grupa wsparcia rodziców dzieci w spektrum autyzmu, a kilka miesięcy później rodzice zawiązali organizację.  Ola z Włocławka podkreśliła, że dla niej ważny był udział w targach edukacyjnych i spotkania w gronie samorzeczników, w tym szczególnie przyjemne było spotkanie z panią weterynarz z Kowala.

Stop przemocy! #przyjaźnie dla autyzmu

Samorzecznik Jan Gawroński wspólnie z Anną Duniewicz przedstawili  kampanię „Stop przemocy! #przyjaźnie dla autyzmu.” Kampania będzie prowadzona w kwietniu przez Kluby Świadomej Młodzieży z kilku miast, Inicjatywę „Nasz Rzecznik” oraz koalicję organizacji partnerskich - pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich.

- Chcę  zabrać głos, w imieniu tych, których tutaj nie ma, osób niewerbalnych, z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Oni są teraz bardziej odważni, panie Rzeczniku - są wzmocnieni przez spotkania z RPO. Ich rysunki i hasła, towarzyszą naszej kwietniowej Kampanii – dodała Sylwia Kowalska z Fundacji Autism Team.

Historie przemocy

Kampania opiera się na świadectwach osób w spektrum i ich rodziców. Zapowiadają ją historie osób, które doświadczyły przemocy (wiek i imiona zostały zmienione).

Trzynastoletnia Maja w spektrum autyzmu po raz drugi w tym roku trafia do szpitala psychiatrycznego. Przeżyła załamanie. Szkoła twierdzi, że jej autyzm to wymysł poradni i lekarzy, a dziewczyna – „histeryzująca, dziwaczna” – powinna wreszcie zabrać się do pracy.

Ośmioletni chłopiec z diagnozą zespołu Aspergera jest poddawany „wzmocnieniom” w szpitalu psychiatrycznym. Mamie odmawia się kontaktów z dzieckiem częstszych niż dwa razy w miesiącu, jeśli chłopiec „nie odrobi zaległych wzmocnień”, czyli wielokrotnie nie przepisze i nie zapamięta pięciu linijek tekstu. W ramach kary za „złe zachowanie” nie może też pomachać mamie przez okno. Jeżeli znów będzie protestował, trafi do izolatki.

Babcia opiekująca się wnuczkiem w spektrum autyzmu bezskutecznie upomina się o realizację w szkole zaleceń z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Chłopiec funkcjonuje coraz gorzej, doświadcza przemocy rówieśniczej. Przeżywa załamanie psychiczne. Wycofuje się, nie chce chodzić do szkoły. Ciągłe prośby babci irytują dyrekcję, która licznymi pismami grozi, że wnuk będzie usunięty ze szkoły, a „niewydolna wychowawcza” rodzina podana do sądu.

Dziewięcioletni Karol w spektrum autyzmu nie zareagował na kilkukrotnie powtórzone polecenie nauczyciela. Gwałtownie przytrzymany za ramię, próbował się wyrwać i został przez nauczyciela obezwładniony. Skutkiem siłowego unieruchomienia były poważne obrażenia twarzy i trauma dziecka. Karol boi się chodzić do szkoły. Sprawa trafiła do prokuratury.

Głos samorzeczników i rzeczników

Osoby w spektrum autyzmu obecne na spotkaniu opowiedziały także swoje historie:

- Przeżyłam przemoc psychiczną. Koleżanka groziła mi, że jeśli nie będę robiła tego, czego ode mnie chce, powie całej klasie o moim zespole Aspergera.

- Nauczyciele śmiali się ze mnie razem z dziećmi. Chciałabym, żeby nauczyciele mieli większą świadomość.

- Szkoda, że nauczyciele nie akceptują autyzmu. Nauczycielka mojego syna zamiast pomóc mu zrozumieć trudną sytuację i jego emocje – ukarała go, przyznała punkty ujemne z zachowania.

- Kolega z klasy zaczął być agresywny. Mówiłem mu kilka razy, żeby dał mi spokój, ale to nie skutkowało. Kiedyś uderzyłem go, żeby się ode mnie odczepił, aż się przewrócił na podłogę. Dostałem za to uwagę do dzienniczka. Mama poprosiła o nagranie z monitoringu. Kiedy nauczyciele je zobaczyli, uznali, że miałem prawo się bronić.

- Mój nastoletni syn słabo mówi, z trudem się porozumiewa. Prosiłam wielokrotnie o monitoring w klasach. Osoby takie jak mój syn nie mogą nam dokładnie opowiedzieć, kto i co ich gnębi.

Twoje zmysły ratują życie!

- Prowadzę Społeczne Pogotowie Interwencyjne. Trafia do nas coraz więcej spraw. Kiedyś kilkanaście, teraz ponad sto miesięcznie – powiedziała Sylwia Kowalska z Fundacji Autism Team. - Ważna jest edukacja, działania prewencyjne, dlatego szkolimy rady pedagogiczne.

- Przemoc dotyczy też tych, którzy widza, słyszą, ale nie reagują, milczą. Przemoc karmi się milczeniem. Twoje zmysły ratują życie. Jeśli widzisz, słyszysz, to reaguj! Zatrzymaj czas przemocy! - zaapelował samorzecznik Maciej Ryszawy .

Na koniec spotkania uczestnicy podnieśli do góry kartki z hasłami przeciw przemocy – wspierającymi kampanię „Stop przemocy #przyjaźnie dla autyzmu”.