Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Mieszkańcy osiedli romskich w Małopolsce od lat zmagają się z trudnymi warunkami socjalno-bytowymi, które negatywnie wpływają na wszystkie aspekty życia, w tym dostęp do rynku pracy, edukacji, opieki zdrowotnej oraz pogłębiają wykluczenie z lokalnego życia społecznego
• Ich sytuacja nie poprawia się mimo zaangażowania Wojewody Małopolskiego, MSWiA oraz Rzecznika Praw Obywatelskich 
• Marcin Wiącek pyta ministra Tomasza Siemoniaka, czy rozważał przeznaczenie środków z rezerwy celowej na przygotowanie diagnozy społecznej społeczności romskiej z osiedla w Koszarach oraz aktualizację diagnozy nt. mieszkańców osiedla w Maszkowicach - a w następnym kroku zlecenie planów kompleksowej rewitalizacji obu osiedli

Rzecznik od lat z uwagą monitoruje sytuację i podejmuje działania na rzecz zapewnienia praw osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych, w tym romskiej mniejszości etnicznej. Z rosnącym niepokojem RPO przygląda się warunkom socjalno-bytowych Romów i Romek z Małopolski.

Przedstawiciele Biura RPO wizytowali w ub.r. osiedla romskie w Maszkowicach (gm. Łącko) oraz w Koszarach (gm. Limanowa). RPO przedstawił uwagi ówczesnemu Ministrowi. Niestety, jak wynika ze skarg wpływających do Biura RPO, problemy pozostają aktualne.

Mieszkańcy osiedli wciąż zmagają się z trudnymi warunkami socjalno-bytowymi, które negatywnie wpływają na wszystkie aspekty ich życia, w tym dostęp do rynku pracy, edukacji, opieki zdrowotnej oraz pogłębiają wykluczenie z lokalnego życia społecznego. Sytuacja ta trwa od wielu lat i nie ulega poprawie mimo zaangażowania Wojewody, MSWiA i RPO.

Wojewoda Małopolski wznowił prace Zespołu ds. rozwiązywania problemów mieszkaniowych i sytuacji społeczno-bytowej społeczności romskiej w Maszkowicach oraz powołanie Zespołu ds. rozwiązywania problemów społeczności romskiej w Koszarach. Jednak dotychczasowe prace zespołów nie skutkowały sporządzeniem diagnozy społecznej pozwalającej na rozpoznanie sytuacji mieszkańców  i kompleksowym planem rewitalizacji osiedli. 

Przygotowanie diagnozy społecznej opisującej specyfikę potrzeb mieszkańców osiedla w Koszarach oraz aktualizacja istniejącej diagnozy społecznej mieszkańców osiedla w Maszkowicach, to konieczny do podjęcia krok w celu trwałej poprawy warunków bytowych mieszkańców i mieszkanek. Aby sformułować plan kompleksowej rewitalizacji, konieczne jest nie tylko ustalenie aktualnych danych o liczbie i charakterystyce mieszkańców, lecz także pogłębionej wiedzy o wyzwaniach, z którymi na co dzień mierzą się mieszkańcy osiedli oraz o ich potrzebach. Wydaje się, że są to działania konieczne dla trwałej poprawy sytuacji. 

Realizacja tych zadań wymaga wsparcia i zaangażowania Pana Ministra. W Programie Integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce na lata 2021–2030 wskazano, że MSWiA rocznie może przeznaczać do 2% środków z rezerwy celowej na zlecanie zadań niezbędnych do właściwego osiągania celów Programu, w tym przeprowadzenia badań, przygotowania materiałów, studiów, analiz i opracowań dotyczących różnych aspektów sytuacji społeczności romskiej w Polsce.

W związku z tym Rzecznik zwraca się do min. Tomasza Siemoniaka o informacje na temat działań podjętych w ostatnim roku oraz planowanych działań mających na celu poprawę niezwykle trudnej sytuacji bytowej mieszkańców osiedli. Pyta, czy Minister rozważał skorzystanie z uprawnień przewidzianych w Programie romskim i przeznaczenie środków z rezerwy celowej na przygotowanie diagnozy społecznej społeczności romskiej z osiedla w Koszarach oraz aktualizację diagnozy społecznej nt. mieszkańców osiedla w Maszkowicach - a w następnym kroku zlecenie planów kompleksowej rewitalizacji obu osiedli.

XI.816.27.2023