Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO Adam Bodnar zabrał głos na posiedzeniu senackich komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawczej. Komisje zajmowały się nową ustawą wyborczą. RPO przekazał senatorom obszerna opinię do prawa przyjętego przez Sejm.

W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że – choć zdaniem rządu - gospodarka jest odmrażana więc można organizować wybory, to nadal zawieszone jest prawo do zgromadzeń. A bez tego trudno mówić o prawdziwie wolnych wyborach. RPO nie postuluje zniesienia wszystkich ograniczeń, jednak między całkowitym zakazem a pełną wolnością zgromadzeń jest wiele rozwiązań. Można by umożliwić obywatelom korzystanie z tej konstytucyjnej wolności.

RPO zwrócił też uwagę, że argument „trzeba robić pośpieszne wybory, by zdążyć przed końcem kadencji prezydenta”, jest wątpliwy. Ciągłość kadencji prezydenta można zapewnić ogłaszając jeden ze stanów nadzwyczajnych. Wtedy kadencja prezydenta uległaby przedłużeniu – a wybory można by przeprowadzić bez nadzwyczajnych rozwiązań.

Obecna ustawa przywraca rolę PKW w organizacji wyborów, co jest krokiem we właściwą stronę, ale przewiduje też skracanie kluczowych dla procesu wyborczego terminów. A to grozi naruszaniem praw obywateli. Najpoważniejszy problem dotyczy szans kandydatów. Ustawa przewiduje, że kandydaci, którzy startowali w wyborach, które się nie odbyły 10 maja, zachowują swoje uprawnienia. Ale w takim razie ci, którzy teraz zgłoszą kandydatury, nie mogą być traktowani gorzej. Skrócony na zbieranie podpisów czas może wystarczyć kandydatom zgłaszanym przez partie polityczne. Ale co ze zwykłymi obywatelami, którzy takim zapleczem nie dysponują?

- To nie jest kwestia gry politycznej, ale tego, czy nie będziemy potem mieli zasadnych protestów wyborczych, które mogą doprowadzić do unieważnienia tych wyborów – ostrzegł Adam Bodnar.