Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Nieoczekiwany kierunek i dynamika zmian z początku 2020 r. stworzyły wiele wyzwań zarówno dla gospodarki i społeczeństwa, jak i samego środowiska naukowego. Wiele ról ekonomicznych przestało istnieć, inne zaś wymagały zredefiniowania.

RPO wziął  udział w Konferencji PolEcon’21, która odbyła się 17 i 18 marca 2021 r., a jej tematem przewodnim były „Wyzwania rynku pracy w realiach gospodarki postcovidowej”. Podczas 4 paneli dyskusyjnych rozmawiali o zagadnieniach związanych z popularyzacją pracy zdalnej, przyszłością studentów na rynku pracy oraz szansami i zagrożeniami płynącymi z rewolucji informatycznej.

Rzecznik wziął udział w panelu IV „Jakie działania możemy podjąć, aby zminimalizować społeczne skutki rewolucji technologicznej”. W panelu z Rzecznikiem wzieli udział:

• dr Dominik Owczarek – dyrektor Programu Polityki Społecznej Instytutu Spraw Publicznych
• dr Justyna Pokojska – Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
• prof. Arkadiusz Sobczyk – założyciel i Prezes Kancelarii Sobczyk i współpracownicy
• dr Anna Waligóra - Katedra Socjologii i Etyki Gospodarczej UEP

RPO mówił o problemach rynku pracy, jakie narastały w ostatnich latach i będą miały wpływ na przyszłość.

Zwrócił uwagę, że konstytucyjna ochrona pracy jest szeroka – nie dotyczy tylko zatrudnienie pracowniczego i obejmuje np. zatrudnienie przy pomocy platform.

Zatrudnienie przy pomocy platform. To jest ta dziedzina, która będzie się rozwijać: nowe technologii wymusi zatrudnienie przez platformy, a to zmieni sposób ochrony pracownika. - Dziś jesteśmy na początku dyskusji na ten temat – zauważył, przypominając swoje najnowsze wystąpienie do wicepremiera-ministra rozwoju, pracy i technologii. -  Mam nadzieję na debatę o pracy za pośrednictwem platform – powiedział.

Praca zdalna – nawet po zakończeniu pandemii z nami zostanie. Z punktu widzenia łączenia ról zawodowych i rodzinnych uelastycznienie pracy będzie zjawiskiem pozytywnym (jeśli dzieci wrócą do szkół). Prawdopodobnie zwiększy się też dostępność rynku pracy dla osób z niepełnosprawnościami.

Negatywny wpływ zjawisko to będzie miało na ochronę grupowych interesów pracowniczych. A związkom zawodowym i tak jest trudno, zwłaszcza w nietradycyjnych branżach. Jest też poważnym zagrożeniem dla życia spolecznego i umiejętności społecznych.

Jednocześnie wychodzeniu z pandemii będzie towarzyszyło czasie wdrażania dyrektywy unijnej o łączeniu życia rodzinnego i zawodowego (a zawiera ona prawo do żądania elastycznego czasu pracy, dłuższy urlop ojcowski).

Praca prosta i konflikty społeczne. Praca umysłowa w warunkach gospodarki 4.0 zyska na wartości, ale ktoś będzie musiał wykonywać też prace mniej złożone i niżej płatne. To oznacza migracje ludzi, którzy takiej pracy zechcą się w Polsce podjąć, a w konsekwencji – konflikty na tym tle. Dlatego tak ważna jest edukacja antydyskryminacyjna.

Osoby starsze – nasz system wypycha te osoby z runku pracy. Trzeba jednak inwestować w kompetencje cyfrowe osób starszych – to jest wielkie wyzwanie dla Polski – zauważył RPO Adam Bodnar.