Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby zatrudnione na podstawie umów prawa cywilnego oraz samozatrudnione nie mają prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych. 2 czerwca 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności takiego ograniczenia wolności tworzenia i wstępowania do związków zawodowych (sygn. akt K 1/13). Dlatego Rzecznik zwrócił się do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o informację na temat przewidywanego terminu wykonania wyroku TK.

W odpowiedzi Ministerstwo poinformowało, że projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw został uwzględniony w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Istotą nowych rozwiązań będzie rozszerzenie prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych na osoby wykonujące pracę zarobkową, które mają wszystkie cechy pracowników w rozumieniu konstytucyjnym i pozostają w zatrudnieniu na innej podstawie niż w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy (np. na podstawie umów cywilnoprawnych, czy jako tzw. osoby samozatrudnione).

Ponadto, projekt zakłada doprecyzowanie przepisów karnych regulujących odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych tak, aby spełniały one wymóg określoności. Zmienione zostaną przepisy dotyczące reprezentowania przez organizacje związkowe praw i interesów zbiorowych innych niż pracownicy kategorii zatrudnionych oraz przepisy określające reprezentatywność organizacji związkowej.

Projektowana regulacja ma charakter kompleksowy i polega na zmianach wielu przepisów ustawy o związkach zawodowych, które są konsekwencją rozszerzenia prawa koalicji związkowej na nowe podmioty. W projekcie zostaną również zaproponowane inne zmiany (głównie o charakterze porządkującym i doprecyzowującym), niezwiązane wprost z wykonaniem wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Minister przewiduje, że w okresie marzec - czerwiec br. propozycje zmian ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw będą przedmiotem prac Zespołu ds. prawa pracy Rady Dialogu Społecznego.

III.7040.6.2016