Biuletyn Informacji Publicznej RPO

– Jeśli chcemy uczcić Dzień Dziecka, to najlepiej to zrobić dbając o godne warunki życia i dorastania najmłodszych. Warto, aby w tym dniu – obok prezentów, zabaw i życzeń – pojawiła się refleksja na temat przestrzegania praw małych obywateli. Czy jako państwo, jako szkoła i jako rodzice robimy dostatecznie dużo, aby żadne dziecko nie było głodne, dyskryminowane, pozbawione wsparcia w trudnych chwilach? Czy ma ono odpowiednie warunki do rozwoju i nauki? Czy czuje się bezpiecznie? Na kogo może liczyć, jeśli przyszło mu żyć z niepełnosprawnością, albo gdy dopadną je choroby, w tym te natury psychiatrycznej?

- Konsekwentna walka o przestrzeganie praw najmłodszych to dla mnie, jako Rzecznika Praw Obywatelskich, sprawa priorytetowa. Dotyczy to także dzieci z rodzin migrujących do Polski. I muszę stwierdzić z ogromną troską, że jest to obszar ciągle niedostatecznie chroniony, wymagający wielu zmian prawnych i finansowego wsparcia. Będę więc czynił starania, aby rozwiązywanie tych problemów stało się jednym z najważniejszych i najpilniejszych zadań dla całego naszego systemu społecznego i państwowego – mówi Marcin Wiącek z okazji Dnia Dziecka.

Prawa dziecka a prawa człowieka

20 listopada 1989 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Konwencję o prawach dziecka. Polska była inicjatorem jej uchwalenia, a nasz kraj ratyfikował ją w 1991 r.

Konwencja nakazuje gwarantowanie zapisanych w niej praw bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Ponadto zakazuje dyskryminacji lub karania dziecka ze względu na status prawny, działalność, poglądy, przekonania religijne rodziców, członków rodziny lub opiekunów. Nakazuje także, by we wszelkich działaniach dotyczących dziecka kierować się jego najwyższym dobrem.

Piecza naprzemienna

Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Ministra Sprawiedliwości pismo o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu zdefiniowania w polskim systemie prawnym opieki naprzemiennej. Jest to reakcja na napływające do BRPO od lat prośby obywateli i organizacji obywatelskich o wprowadzenia do polskiego systemu prawnego instytucji pieczy (opieki) naprzemiennej. Marcin Wiącek wskazał, że najlepszym miejscem takiej definicji byłby Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zajmujący się kompleksowo kwestiami władzy rodzicielskiej, opieki, kontaktów rodziców i dzieci.

Ochrona praw dzieci z Ukrainy

W obliczu napływu uchodźców z objętej wojną Ukrainy Marcin Wiącek wyraził zainteresowanie dostępem ukraińskich dzieci do edukacji w Polsce. W związku z tym występował do władz publicznych uwzględnienie o m.in. barier językowych napotykanych w polskich szkołach przez uczniów z Ukrainy, ich szczególnych potrzeb psychologicznych oraz oraz potrzebę uznawania przez polskie szkoły ukraińskich dokumentów poświadczających dotychczasowe postępy w nauce.

Inne działania RPO

Rzecznik podejmował także sprawy dotyczące m.in. odmowy transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia lub odmowy potwierdzenia obywatelstwa w sytuacji, gdy do aktu wpisano jako rodziców osoby tej samej płci.

Interweniował również w sprawie sygnałów medialnych o niewłaściwej opiece nad dziećmi i młodzieżą z zaburzeniami psychicznymi przebywającymi w jednym z ośrodków leczniczo-rehabilitacyjnych.

Zwrócił się także do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie ograniczenia kontaktów osób tymczasowo aresztowanych i osadzonych z najbliższymi, zwłaszcza z małoletnimi dziećmi wskazując, że ograniczenie to może mieć negatywny wpływ na stan psychiczny dzieci.