Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatele skarżą się, że ograniczenia pandemiczne nie pozwalają uprawiać sportu wobec zamknięcia basenów, aquaparków siłowni, centrów fitness itp.  
• Wpłynęło to negatywnie na ich dobrostan fizyczny i psychiczny
• Koncentrując się na sporcie zawodowym, państwo nie powinno zapominać o ułatwianiu amatorskiej aktywności sportowej, zwłaszcza najmłodszym

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się w tej sprawie do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego.  Wystąpienie wiążę się z zapowiedzią ministra z 14 kwietnia 2021 r. co do zmian w obostrzeniach epidemicznych w zakresie sportu.

RPO prosi o wyjaśnienie kwestii osób, które dotychczas uczęszczały na zajęcia sportowe, a nie spełniają kryteriów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii oraz w rozporządzeniach zmieniających.

Zaniepokojeni obywatele w skargach do Rzecznika wskazują, że wskutek ograniczeń osoby  amatorsko uprawiające sport pozbawiono dostępu do infrastruktury sportowej i zajęć sportowych. Doprowadziło to do pogorszenia ich kondycji, zniweczenia dotychczasowych wyników w sporcie oraz pogorszenia stanu zdrowia - i fizycznego, jak i psychicznego. Skargi podkreślają, że także dzieci i młodzież pozbawiono dostępu do infrastruktury sportowej i zajęć sportowych.

Art. 73 Konstytucji gwarantuje każdemu wolność korzystania z dóbr kultury. W świetle zaś art. 31 ust. 3 Konstytucji ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane wyłącznie w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Jednym z aspektów realizacji prawa dostępu do dóbr kultury jest dostęp do kultury fizycznej. A jej rozwój służy celowi nadrzędnemu, tj. profilaktyce zdrowotnej, która ma znaczenie dla ogólnego poziomu zdrowia w społeczeństwie. Z tego względu priorytetem państwa powinna być stawianie sportu amatorskiego, zwłaszcza dzieci i młodzieży, ponad potrzeby sportu zawodowego. Zgodnie bowiem z art. 68 Konstytucji każdy ma prawo do ochrony zdrowia, a władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Zgodnie zaś z art. 32 ust. 1 Konstytucji wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

Rzecznik z zadowoleniem przyjął ogłoszoną 28 kwietnia 2021 r. zapowiedź zmian w obostrzeniach w zakresie sportu amatorskiego. Niemniej jednak zaniepokojenie Rzecznika budzi przedłużanie ograniczeń, nakazów i zakazów, których konsekwencją jest brak pełnego dostępu do usług, zwłaszcza związanych z poprawą kondycji fizycznej i psychicznej dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych.

Zapewnienie jak najlepszych warunków treningowych dla polskich sportowców powinno być priorytetem nie tylko w odniesieniu do olimpijczyków i osób uprawiających sport zawodowo, ale również w stosunku do osób uprawiających sport w sposób amatorski. To szczególnie ważne, gdy odpowiedni stan zdrowia fizycznego i psychicznego jest podstawą zachowania właściwego funkcjonowania organizmu.

Dlatego zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi Ministra Zdrowia o informacje o planach działań dla zapewnienia osobom uprawiającym sport amatorsko dostępu do infrastruktury sportowej. Ponadto pyta:

• kiedy przewidywane jest zapewnienie pełnego dostępu do infrastruktury sportowej dla osób uprawiających sport w sposób amatorski;
• jakie działania zostaną podjęte w celu wzmocnienia sprawności fizycznej, poprawy samopoczucia fizycznego i psychicznego oraz poprawy odporności dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych, które zostały pozbawione na długi czas dostępu do sportu oraz obciążone stresem związanym z wprowadzonymi ograniczeniami;
• jakie kryteria były, są brane i będą brane pod uwagę przy wprowadzaniu nakazów i zakazów w odniesieniu do dostępu do infrastruktury sportowej (w tym dostępu do basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness itd.) dla sportu amatorskiego;
• na podstawie jakich danych, badań tworzone są rekomendacje, które stanowią podstawę wprowadzania nakazów i zakazów w odniesieniu do dostępu do infrastruktury sportowej (w tym dostępu do basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness itd.) dla sportu amatorskiego;
• czy ministerstwo oszacowało, jakie konsekwencje w zdrowiu fizycznym i psychicznym może spowodować izolacja, nadmierne spędzanie czasu przed monitorem u dzieci, młodzieży i dorosłych oraz brak dostępu do sportu amatorskiego oraz jakiej części społeczeństwa dotyczy powyższa kwestia;
• jakie inicjatywy zamierza podjąć ministerstwo w celu minimalizacji negatywnych skutków nauczania zdalnego oraz braku dostępu do sportu amatorskiego;
• czy w sytuacji pojawienia się ewentualnej kolejnej fali zakażeń ministerstwo będzie rekomendowało nakazy i zakazy, dotychczas wdrażane.

VII.7037.3.2021