Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W zapisie cyfrowym wyroku sąd wskazał, że wymierza oskarżonemu 160 stawek dziennych grzywny, natomiast w zapisie słownym – 100 stawek
• Taki błąd nie może być sprostowany przez sam sąd 
• A uniemożliwia on wykonanie wymierzonej kary grzywny

Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację do Sądu Najwyższego. Wniósł, by nakazał on sądowi naprawienie jego błędu. 

RPO nie kwestionuje winy sprawcy. Chodzi o to, że nie wie on, jaką grzywnę ma zapłacić.

Historia sprawy

Obywatel został oskarżony o kierowanie samochodem w stanie nietrzeźwości.

Wyrokiem nakazowym Sąd Rejonowy uznał go za winnego. Wymierzył mu grzywnę w wysokości – jak głosiła treść wyroku - „160 (sto) stawek dziennych”, przy ustaleniu stawki na 30 zł.

Ponadto sąd zakazał podsądnemu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 7 lat. Orzekł też od  niego 8 tys. zł świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się.

Kasacja RPO

Na wniosek skazanego Rzecznik zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej orzeczenia o karze grzywny.

Wyrokowi zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa procesowego -  art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. Polegało to na wymierzeniu oskarżonemu kary grzywny w sposób uniemożliwiający jej wykonanie. Stanowi to tzw. bezwzględną przyczynę odwoławczą, określoną w art. 439 § 1 pkt 7 k.p.k. Wtedy sąd musi uchylić dane orzeczenie.

W sprawie istnieje bowiem rozbieżność co do rzeczywistej wysokości stawek dziennych grzywny wymierzonej oskarżonemu, a w konsekwencji - wysokości orzeczonej grzywny. Zamieszczenie w treści wyroku dwóch odmiennych oznaczeń określających wysokość kary powoduje niemożność ustalenia, w jakim wymiarze faktycznie ją orzeczono.

Jest to nie tylko jest sprzeczne z wynikającym z art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. wymogiem redagowania orzeczenia, w tym także rozstrzygnięcia o karze, w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Powoduje również wewnętrzną sprzeczność wyroku, co uniemożliwia w tej części jego wykonanie.

Wada, jaką obciążone jest rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, nie może być potraktowana jako tzw. oczywista omyłka pisarska i sprostowana przez sam sąd w trybie art. 105 k.p.k. Ingerencja w wyrok w tym trybie nie pociąga bowiem za sobą skutków prawnych.

Kasacja wnosi o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania – by wskazał jednoznaczną wysokość.

II.510.760.2020