Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zapewnienie niezbędnej opieki osobom bezdomnym, które opuszczają placówki służby zdrowia, a ze względu na swoją niesamodzielność wymagają dalszej opieki medycznej, było głównym tematem posiedzenia Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności działającej przy RPO.

W spotkaniu wzięli udział nie tylko członkowie tej Komisji, ale także przedstawiciele Komisji Ekspertów ds. Zdrowia - dr n. med. Marek Balicki oraz Ewa Osińska z Biura RPO. W posiedzeniu uczestniczyli również przedstawiciele Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia, a także  przedstawiciele Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego oraz Szpitala Chirurgii Urazowej św. Anny w Warszawie oraz dr Maria Sielicka-Gracka z organizacji Lekarze Nadziei.

- Spotkaliśmy się dziś po to, by dyskutować o problemach, które występują na styku pomocy społecznej i ochrony zdrowia, bo od pewnego czasu wyraźnie widać, że na tym polu brakuje odpowiedniej współpracy i koordynacji – mówił Adam Bodnar otwierając posiedzenie Komisji Ekspertów do spraw Przeciwdziałania Bezdomności. Rzecznik zauważył również, że o problemach osób bezdomnych bardzo dużo mówi się zimą, kiedy są mrozy zagrażające ich zdrowiu i życiu, jednak o tych osobach, o ich problemach należy pamiętać cały czas. – To teraz jest czas by wypracować kompleksowe rozwiązania i wprowadzać je w życie – dodał RPO.

Główny temat spotkania

Możliwość przebywania osób niesamodzielnych (i potrzebujących opieki medycznej) w placówkach dla osób bezdomnych budziła wiele wątpliwości w związku z nowelizacją przepisów ustawy o pomocy społecznej. W tej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich skierował wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy  i Polityki Społecznej.

Podczas posiedzenia Komisji Ekspertów do spraw Przeciwdziałania Bezdomności omówiono działania podejmowane przez Minister Rodziny, Pracy  i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Zdrowia na rzecz zapewnienia niezbędnej pomocy osobom niesamodzielnym opuszczającym instytucje systemu ochrony zdrowia. Dyskutowano również o kwestiach dotyczących koordynacji tych działań przez pracowników służby zdrowia i pomocy społecznej.

O tym, jak ważne jest stworzenie systemu przekazywania opieki nad osobami niesamodzielnymi pomiędzy szpitalami a pomocą społeczną, Rzecznik Praw Obywatelskich pisał już w październiku 2016 r. do Prezesa Rady Ministrów. Zapewnienie takiej opieki jest szczególnie istotne w odniesieniu do osób bezdomnych, które będąc osobami dotkniętymi skrajnym wykluczeniem społecznym, są najbardziej narażone na dotkliwe skutki braku opieki.

W odpowiedzi na to wystąpienie, Wiceminister  Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewniła, że  zarówno Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jak i Minister Zdrowia, mają świadomość co do konieczności podjęcia działań w celu zapewnienia odpowiedniej współpracy pomiędzy pracownikami służby zdrowia i pomocy społecznej oraz budowy spójnych mechanizmów przepływu informacji o pacjentach opuszczających instytucje systemu ochrony zdrowia.

W styczniu 2017 r. RPO uzyskał też informację z Ministerstwa Zdrowia, że szef resortu wystąpił do dyrektorów szpitali o podjęcie działań zmierzających do zapewnienia przekazywania służbom pomocy społecznej informacji o pacjentach, którzy takiej opieki nie mogą uzyskać w miejscu dotychczasowego pobytu, bądź opieki tej nie mogą zapewnić im osoby bliskie.

Podczas posiedzenia Komisji Ekspertów do spraw Przeciwdziałania Bezdomności szczegółowo omówiono wątpliwości dotyczące wykładni art. 48a ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, a także działań podejmowanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakresie zapewnienia odpowiedniej opieki osobom niesamodzielnym. Swoje stanowiska mogli zaprezentować m.in. lekarze i przedstawiciele organizacji, którzy na co dzień pracują z osobami, które takiej opieki potrzebują, a także przedstawiciele administracji publicznej.