Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Obywatelowi uniemożliwiono nagrywanie obrad Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej 
• Tymczasem komisja rady gminy nie ma prawa ograniczać konstytucyjnego prawa obywateli do informacji o działalności organów władzy publicznej
• Naruszyła zatem uprawnienia obywatela wynikające z art. 61 ust. 2 Konstytucji
• Przedstawiając tej komisji standardy konstytucyjne i orzecznictwo sądowe, RPO wnosi, aby umożliwiła ona nagrywanie swych obrad

Obywatel poskarżył się Rzecznikowi Praw Obywatelskich, że podczas posiedzenia Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej w Ustrzykach Dolnych uniemożliwiono mu nagrywanie jej obrad. Jedna z radnych sprzeciwiła się zamiarowi nagrywania, a jej wniosek komisja przegłosowała.

Zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Obejmuje ono dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (art. 61 ust. 2 Konstytucji).

Posiedzenia kolegialnych organów pomocniczych rady gminy są jawne i dostępne, o ile stanowią tak przepisy ustaw albo akty wydane na ich podstawie lub gdy organ pomocniczy tak postanowi. Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do wstępu na posiedzenia komisji.

Orzecznictwo sądów administracyjnych i poglądy doktrynalne wskazują, że pojęcie wstępu na sesję rady gminy i posiedzenia jej komisji, użyte w artykule 11b ust. 2 ustawy z o samorządzie gminnym, podobnie, jak pojęcie dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej użyte w art. 3 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, należy interpretować szeroko, a więc także w kontekście art. 61 ust. 2 Konstytucji jako prawo obywatela do rejestracji dźwięku lub obrazu z obrad rady gminy i posiedzeń jej komisji.

Należy zatem przyjąć, że obywatel obecny na posiedzeniu komisji rady gminy dysponuje uprawnieniem do rejestrowania dźwięku i obrazu obrad (por. wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z 20 grudnia 2019 r., sygn. akt II W 286/19).

Komisja rady gminy nie ma kompetencji do ograniczania przedmiotowego uprawnienia. Ograniczenie może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (art. 61 ust. 3 Konstytucji).

Dlatego w piśmie do przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej Rzecznik stwierdził, że nie wyrażając zgody na nagrywanie przez obywatela jej obrad, dopuściła się ona naruszenia jego uprawnienia wynikającego z art. 61 ust. 2 Konstytucji. W związku z tym wniósł o respektowanie konstytucyjnego prawa obywateli do rejestracji obrazu i dźwięku z posiedzeń komisji rady gminy (miasta) i umożliwienie nagrywania obrad komisji rewizyjnej.

V.6060.22.2020