Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W przypadku gwałtów ważne jest to, by ofiarom nie przysparzać dodatkowych cierpień z powodu przedłużającego się i źle zorganizowanego postępowania. Ofiary zgwałcenia powinny być przesłuchane w sądzie raz (a nie wiele razy) i to w miarę szybko, bo oczekiwanie w takich sytuacjach jest dodatkową udręką.

Przepisy wskazują więc, że w takich przypadkach przesłuchania należy przeprowadzić ze szczególnym poszanowaniem praw pokrzywdzonych (art. 185c  kodeksu postępowania karnego). Problem w tym, że w przepisach tych nie ma mowy o terminie, w jakim powinno się odbyć przesłuchanie. W efekcie – jak wynika z badań przeprowadzonych przez RPO - bardzo często od przestępstwa do chwili przesłuchania upływają nawet trzy miesiące.

RPO alarmował w tej sprawie już na początku 2016 r. Dla przykładu.: 

• od momentu zawiadomienia do czasu posiedzenia sądowego minęło przeszło 90 dni (np. sygn. akt 1 Ds. 212/14 Prokuratury Rejonowej Katowice – Północ w Katowicach: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało złożone w dniu 28 lipca 2014 r. – posiedzenie sądu odbyło się w dniu 31 października 2014 r.); 

• od momentu zawiadomienia do czasu posiedzenia sądowego minęło przeszło 60 dni (sygn. akt 3 Ds. 72/15 Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało złożone w dniu 15 stycznia 2015 r. a posiedzenie sądu odbyło się w dniu 24 marca 2015 r.); 

• od momentu zawiadomienia do czasu posiedzenia sądowego minęło przeszło 50 dni (sygn. akt 2 Ds. 1017/14 Prokuratury Rejonowej w Będzinie: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało złożone w dniu 11 lipca 2014 r. a posiedzenie Sądu odbyło się w dniu 3 września 2014 r.;sygn. akt 1 Ds. 2119/14 Prokuratury Rejonowej Bielsko Biała Południe w Bielsku–Białej: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało złożone w dniu 20 grudnia 2014 r. a posiedzenie sądu odbyło się w dniu 17 lutego 2015 r.). 

Stąd wielokrotne wystąpienia RPO o taką zmianę przepisów, która poprawiłaby sytuację ofiar.

Ministerstwo Sprawiedliwości w odpowiedzi na pismo Rzecznika (BPK.518.5.2015) zgodziło się właśnie, że rozwiązanie problemu wymaga zmian ustawowych. Resort podjął więc prace nad zobligowaniem sądów do przeprowadzenia przesłuchania pokrzywdzonych przestępstwami z art. 197-199 k.k. nie później niż w terminie 14 dni od daty wpłynięcia wniosku.

- Projekt – jak napisał wiceminister Marcin Warchoł - znajduje się na zaawansowanym etapie prac koncepcyjnych.

BPK.518.5.2015