Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich przeanalizowało informacje z prokuratur regionalnych dotyczące terminów przesłuchań świadków w sprawach przestępstw o charakterze seksualnym. Okazuje się, że w części z nich pomiędzy datą złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, a przesłuchaniem pokrzywdzonego przez sąd na posiedzeniu, w którym mają prawo wziąć udział prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego, mija zbyt długi okres – w niektórych przypadkach są to nawet trzy miesiące.

Tymczasem w myśl art. 185c k.p.k. przesłuchanie pokrzywdzonego przestępstwami przeciwko wolności seksualnej powinno być przeprowadzone bez nieuzasadnionej zwłoki. Ustawodawca zwraca tu uwagę na stan psychiczny świadka, a także na prawidłowy przebieg postępowania, który wymaga zebrania możliwie szybko informacji dotyczących okoliczności i sprawcy czynu. Regulacja wynikająca z art. 185c k.p.k. jest wyrazem troski o pokrzywdzonego i ma ograniczyć do minimum wtórną wiktymizację. Może to być zrealizowane jedynie wówczas, gdy przesłuchanie przez sąd pokrzywdzonego w charakterze świadka  nastąpi niezwłocznie po złożeniu przez niego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Wynika to również z aktów prawa międzynarodowego, w których m.in. podkreśla się: konieczność unikania wtórnej wiktymizację (Konwencja Rady Europy), obowiązek przesłuchania ofiar bez nieuzasadnionej zwłoki (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady).

Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z prośbą o zbadanie przedstawionego problemu i podjęcie działań, które zapewnią skuteczną ochronę wolności i praw ofiar przestępstw na tle seksualnym.