Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Czy pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników, że jeden z nich ma pozytywny wynik testu?

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że pracownik ma obowiązek informowania pracodawcy o swoim zakażeniu. Wynika to z norm ogólnych Kodeksu pracy - pracownik jest obowiązany przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 100 § 2
pkt 3), a także dbać o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4)[1].

W kwestii dalszego przekazywania tej informacji należy natomiast rozróżnić dwie różne procedury – tą prowadzoną przez sanepid w ramach dochodzenia epidemiologicznego oraz wewnętrzną procedurę w zakładzie pracy, zależną od pracodawcy.

Informacja o dodatnim wyniku badania zostanie przekazana do powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Następnie, po pojawieniu się informacji w systemie, stacja ta rozpoczyna procedurę dochodzeniową. Zostanie przeprowadzony wywiad, w którym osoba zakażona zostanie m.in. poproszona o sporządzenie listy osób, z którymi się ostatnio kontaktowała. Następnie zostanie podjęta decyzja o objęciu, lub nie, tych osób kwarantanną lub nadzorem epidemiologicznym. W związku z powyższym możliwe jest, że część pracowników i tak się dowie o pozytywnym wyniku testu danej osoby, ponieważ otrzyma tę informację od pracownika sanepidu.

Natomiast odnosząc się do obowiązków pracodawcy należy mieć na uwadze, że według art. 2092 Kodeksu pracy w przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany m.in. niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony. Takim działaniem powinno być na przykład odpowiednie zabezpieczenia miejsca pracy pracownika w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się wirusa. Wydaje się, że pracodawca powinien poinformować pozostałych pracowników, ale wyłącznie tych, którzy mogli mieć styczność z osobą zarażoną, w celu eliminacji ryzyka lub dalszego ryzyka rozpowszechniania się wirusa w zakładzie pracy. Jest to, o czym była mowa wyżej, w istocie zadanie inspekcji sanitarnej, jednakże zwłaszcza w sytuacji znacznych opóźnień, ze względu na liczbę wykonywanych zadań, wydaje się właściwe i mieszczące w zadaniach oraz obowiązkach ciążących na pracodawcy, w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, z jednoczesnym ograniczeniem zakresu ingerencji w prawo prywatności pracownika zarażonego.

Czy pracodawca może przekazywać klientom sklepu, że sprzedawczyni jest na zwolnieniu w związku z podejrzeniem COVID?

Dzwoniąca pracuje w małej miejscowości, w sklepie, gdzie są tylko dwie pracownice, więc łatwo można zidentyfikować, o kogo chodzi. Ponoć pracodawca przekazał jej, że musi być ostrożny i uczciwy wobec klientów.

Informacje dotyczące (choćby potencjalnego) zakażenia koronawirusem to dane dotyczące stanu zdrowia, które należą do szczególnej kategorii danych osobowych w rozumieniu RODO[2]. Informowanie o przypadkach zachorowań w miejscu pracy musi odbywać się z zachowaniem zasady proporcjonalności[3], a pracodawca nie powinien podawać danych umożliwiających identyfikację konkretnego pracownika bez poinformowania go o tym i gdy nie jest to niezbędne np. w celu ustalenia osób które miały z nim kontakt[4]. Należy uznać, iż ujawnienie danych pracownika przez pracodawcę klientom nie spełnia kryterium proporcjonalności oraz nie mieści się w żadnej z dozwolonych podstaw przetwarzania danych szczególnych.

Czy człowiek układający samodzielnie kostkę brukową musi zasłaniać twarz w czasie pracy?

Mąż dzwoniącej do RPO prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, układa kostkę brukową; dzwoniąca pyta czy jej mąż podczas pracy musi zasłaniać usta i nos, kiedy maseczka w pracy ?

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, do odwołania nałożony został obowiązek zakrywania ust i nosa, przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego.

Zasada ta obowiązuje w miejscach ogólnodostępnych, w tym:

• na drogach i placach, na terenie cmentarzy, promenad, bulwarów, miejsc postoju pojazdów, parkingów leśnych,
• na terenie nieruchomości wspólnych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali,
• w zakładach pracy oraz w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny,
• w obiektach handlowych lub usługowych, placówkach handlowych lub usługowych i na targowiskach (straganach).

Jeden z wyjątków zwalniających z noszenia maseczki, wskazanych w rozporządzeniu dotyczy osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach), wymienionych w pkt. c i d., z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania.

Z przywołanych zasad należy wywnioskować, że obowiązek zakrycia nosa i ust podczas prac brukarskich, będzie zależeć od miejsca ich wykonywania.