Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• RPO przekazał bezpośrednio sądowi administracyjnemu skargę na decyzję premiera, polecającą Poczcie Polskiej przygotowanie wyborów na Prezydenta RP w trybie korespondencyjnym
• Wynika to z braku pewności co do niezwłocznego przekazania skargi wraz z aktami sprawy do sądu przez KPRM
• Rzecznik wnosi, aby do czasu wyroku w sprawie sąd wstrzymał wykonanie tej decyzji Mateusza Morawieckiego z 16 kwietnia 2020 r.
• Aby rozpoznać wniosek o wstrzymanie, sąd nie musi dysponować aktami postępowania przekazanymi przez premiera

Zgodnie z prawem, skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na daną decyzję kieruje się do organu administracji, który ja wydał. Ten dopiero przekazuje ją sądowi, wraz z aktami swego postępowania.

Z uwagi jednak na uzasadnione obawy oraz ogromne ryzyko związane z brakiem pewności co do niezwłocznego przekazania tej skargi wraz z aktami sprawy do WSA w Warszawie, Rzecznik Praw Obywatelskich zdecydował  przekazać skargę również bezpośrednio samemu sądowi.

Powołał się na potrzebę skutecznej ochrony praw obywatelskich, wywodzoną z art. 208 ust. 1 ("Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych") oraz art. 184 Konstytucji ("sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej"), w związku z art. 8 Konstytucji ("przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio").  

W ocenie Rzecznika do rozpoznania wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie jest konieczne, by WSA dysponował aktami postępowania przekazanymi przez Prezesa Rady Ministrów.

W piśmie do prezesa WSA Adam Bodnar wskazał, że decyzja Prezesa Rady Ministrów narusza porządek prawny  i wpływa negatywnie na prawa obywatelskie. Niewstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji narazi zaś zdrowie publiczne oraz zniweczy skutki osiągnięte poprzez wprowadzone w ostatnich tygodniach ograniczenia w celu zwalczania pandemii.

Ponadto nie wiadomo, jak organizacyjnie miałyby przebiegać wybory w trybie korespondencyjnym na tak szeroką skalę - w związku z brakiem przepisów powszechnie obowiązującego prawa w tym zakresie. Wydawanie poleceń w tym przedmiocie przez Prezesa Rady Ministrów Poczcie Polskiej S.A. - w czasie gdy pandemia nie została jeszcze zatrzymana - naraża obywateli na dramatyczne niebezpieczeństwo zdrowotne i może doprowadzić do nieodwracalnych skutków w sferze prawnej i faktycznej. Realizacja niezgodnej z prawem decyzji administracyjnej może w tym przypadku być tragiczna w skutkach zarówno w odniesieniu do całego polskiego społeczeństwa, jak i każdej z osób i rodzin z osobna.

- Mając na uwadze powyższe, wnoszę uprzejmie o przyjęcie skargi oraz rozpoznanie wniosku przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie o wstrzymanie w całości zaskarżonej decyzji na podstawie przekazanych przeze mnie dokumentów – napisał Adam Bodnar do Wojciecha Mazura, prezesa WSA.

29 kwietnia 2020 r.  Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł by sąd stwierdził  nieważność decyzji Prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 r. Polecała ona Poczcie Polskiej realizację działań w zakresie przeciwdziałania COVID-19 -polegających na podjęciu i realizacji czynności niezbędnych do przygotowania przeprowadzenia wyborów powszechnych na Prezydenta RP w 2020 r. w trybie korespondencyjnym. Na tej podstawie Poczta wystąpiła do władz samorządowych o przekazanie jej spisów wyborów.

VII.511.26.2020