Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Za przestępstwa narkotykowe obywatela skazano w 2012 r. na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 5 lat próby
• W tym czasie popełnił on jednak kolejne przestępstwo, za które prawomocnie skazano go w 2016 r.
• Jeszcze przed upływem okresu próby sąd rejonowy zarządził wykonanie zawieszonej kary - ale sąd okręgowy o 8 dni za późno prawomocnie to utrzymał 
• W ten sposób naruszył prawo, bo orzeczenie o skierowaniu do więzienia musi się stać wykonalne przed upływem dopuszczalnego terminu

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację na korzyść obywatela, którą uwzględnił Sąd Najwyższy.

W listopadzie 2012 r. obywatel został skazany za przestępstwa narkotykowe na kare łączną 2 lat pozbawienia wolności. Jej wykonanie warunkowo zawieszono na okres 5 lat próby (oznacza to odwieszenie kary, jeśli w tym czasie popełni się kolejne przestępstwo). Skazanego oddano pod dozór kuratora sądowego.

W czerwcu 2013 r. mężczyzna dokonał rozboju. W kwietniu 2016 r. sąd wymierzył mu za to karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Po tym wyroku, na wniosek kuratora, sąd rejonowy w grudniu 2017 r. zarządził wykonanie zawieszonej kary z 2012 r. Obrona odwołała się do sądu okręgowego, który 13 czerwca 2018 r. utrzymał zaskarżone postanowienie.

Rzecznik złożył kasację, ponieważ sąd okręgowy rażąco naruszył prawo. Zgodnie z art. 75 § 4 Kodeksu karnego, zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Czas próby, na jaki zawieszono karę obywatelowi, upłynął 5 grudnia 2017 r., a okres kolejnych 6 miesięcy – 5 czerwca 2018 r.

Sąd rejonowy zarządził wykonanie kary jeszcze przed upływem terminu. Natomiast sąd okręgowy rozpoznał zażalenie już po upływie tego okresu.

Określając ostateczny termin, do którego powinno nastąpić zarządzenie wykonania kary, art. 75 § 4 Kk wymaga wydania go przed upływem tego terminu. Dla oceny, czy nastąpiło skuteczne zarządzenie, decydujące są przepisy, które określają, z jaką chwilą orzeczenie staje się wykonalne.

W tym przypadku decydujący jest zaś moment uprawomocnienia się postanowienia o takim zarządzeniu. Sąd okręgowy orzekł o tym 8 dni po upływie terminu. Nie mógł zatem skutecznie utrzymać postanowienia sądu rejonowego.

Dlatego RPO wniósł, by SN uchylił zaskarżone postanowienia obu sądów i umorzył postępowanie wykonawcze w stosunku do skazanego.

30 października 2019 r. troje sędziów SN w Izbie Karnej (sygn. akt II KK 148/19) uwzględniło kasację RPO i orzekło zgodnie z jej wnioskami.

II.511.796.2018