Biuletyn Informacji Publicznej RPO

27 kwietnia 2023 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w Zakładzie Diagnostyczno-Obserwacyjnym (ZDO) Miejskiego Centrum Terapii i Profilaktyki Zdrowotnej (MCTiPZ) przy ul. Przybyszewskiego 253 w Łodzi. Centrum jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej i działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

W ZDO pacjenci - osoby będące w stanie intoksykacji alkoholowej - hospitalizowani są krótkoterminowo. Oferowane im zabiegi to: zabiegi sanitarno-higieniczne, medyczna kontrola trzeźwienia, przerywanie ciągów alkoholowych, postępowanie ukierunkowane na identyfikację cech uzależnienia oraz wczesne wykrywanie współistniejących schorzeń u osób z problemem alkoholowym. Wszystkie te usługi są świadczone bezpłatnie.
W praktyce do tej placówki doprowadzane są przez policję lub straż miejską osoby w celu wytrzeźwienia, tak jak ma to miejsce w przypadku osób umieszczanych w izbach wytrzeźwień. Należy więc przyjąć, że przebywają tam osoby faktycznie pozbawione wolności, w rozumieniu art. 4 Protokołu dodatkowego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku w dniu 18 grudnia 2002 r. (Dz. U. Nr 150, poz. 1253).

Celem wizytacji KMPT było sprawdzenie, czy warunki, w jakich umieszczono te osoby, oraz sposób ich traktowania nie niosą ze sobą ryzyka występowania tortur, nieludzkiego, poniżającego traktowania lub karania.
W placówce wyznaczono 27 pojedynczych sal dla mężczyzn oraz 8 dla kobiet, z czego 2 sale wyznaczone są do stosowania środków przymusu bezpośredniego w postaci unieruchomienia. Do ZDO nie są przyjmowane osoby poniżej 18 roku życia. W trakcie wizytacji w placówce przebywało dwóch pacjentów.

Przedstawiciele KMPT odbyli rozmowy z kierownikiem ZDO i personelem, dokonali oglądu placówki i zapoznali się z dostępną na miejscu dokumentacją. W celu zapoznania się z dokumentacją m.in. dotyczącą zastosowania środków przymusu bezpośredniego i analizy monitoringu udali się do głównej siedziby Centrum Terapii i Profilaktyki Zdrowotnej w Łodzi przy ul. Niciarnianej. Zastępcy dyrektora i kierownik działu organizacyjnego MCTiPZ odmówili jednak dostępu do dokumentacji oraz nagrań z monitoringu twierdząc, że delegacja KMPT nie ma do tego uprawnień, mimo że na początku rozmowy wizytatorzy okazali legitymacje służbowe i stosowne upoważnienia wydane przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Kierownictwo MCTiPZ nie przyjęło ponadto argumentów i wyjaśnień, które delegacja KMPT starała się przedstawić na miejscu. Kierownictwo MCTiPZ zwróciło się do radcy prawnego obecnego w placówce, z prośbą o opinię czy KMPT może mieć dostęp do żądanych dokumentów i nagrań. Odpowiedź potwierdzająca uprawnienia KMPT została przekazana po 1,5 godziny oczekiwania, gdy zbliżał się koniec czasu pracy administracji MCTiPZ. W związku z nieznajomością mandatu KMPT przez kierownictwo MCTiPZ i konieczność oczekiwania na przedstawienie stanowiska przez radcę prawnego jednostki, zaplanowane przez wizytujących czynności nie zostały zrealizowane na miejscu, co stanowiło utrudnianie realizacji zadań Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur. Niezbędna dokumentacja i nagrania monitoringu mają zostać przesłane do Biura RPO.

Szczegółowe informacje oraz rekomendacje KMPT zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.