Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wciąż nie jest wykonany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2016 r., który uznał za niekonstytucyjne pozbawienie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji udziału w powoływaniu i odwoływaniu władz TVP i Polskiego Radia 
• Nadal decyduje o tym Rada Mediów Narodowych z pominięciem konstytucyjnego organu, jakim jest KRRiT 
• A senacki projekt z 2020 r., który wykonywałby ten wyrok, dotychczas nawet nie wszedł pod obrady Sejmu 
• Rzecznik Praw Obywatelskich występuje w tej sprawie do marszałek Sejmu Elżbiety Witek

13 grudnia 2016 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok (sygn. akt K 13/16) ws. przepisów ustawy z 30 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. TK uznał za niezgodną z art. 213 ust. 1 w związku z art. 14 i art. 54 ust. 1 Konstytucji RP regulację pozbawiającą KRRiT kompetencji do powoływania i odwoływania członków zarządów i rad nadzorczych spółek publicznej radiofonii i telewizji. Kompetencje te przyznano nowo powołanemu organowi władzy publicznej - Radzie Mediów Narodowych.

Zdaniem TK, szeroki zakres swobody regulacyjnej ustawodawcy odnoszącej się do funkcjonowania KRRiT, nie oznacza, że ustawodawca ma pełną swobodę i może dowolnie kształtować pozycję i kompetencje tego organu. Granicą tej swobody jest zapewnienie możliwości efektywnego wykonywania zadań przez konstytucyjny organ państwa, „ustawodawca ma zatem wprowadzić takie unormowania, które pozwolą KRRiT czuwać nad poszanowaniem wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji". 

Oznacza to, że ustawodawca nie może pozbawić KRRiT kompetencji służących bezpośrednio wykonywaniu zadań określonych w art. 213 ust. 1 Konstytucji RP. Efektywne ich wykonywanie wymaga rozwiązań, które zapewnią wpływ KRRiT na działalność podmiotów w sferze mediów publicznych. Włączenie KRRiT w procedurę powoływania i odwoływania organów spółek publicznej radiofonii i telewizji jest formą, w jakiej organ ten może wpływać na kierunek działania takich spółek, zaś „całkowite wyłączenie tego mechanizmu sprawia, że brak jest jakiegokolwiek powiązania między sferą funkcjonowania spółek publicznej radiofonii i telewizji a funkcjami KRRiT wynikającymi z wykonywania zadań określonych w Konstytucji". Wykreowanie nowego organu nie znosi zaś obowiązku wprowadzenia przez ustawodawcę instrumentów umożliwiających wykonywanie przez KRRiT jej konstytucyjnie określonych funkcji.

Z  uzasadnienia wyroku wynika, że standardu zgodności z Konstytucją RP nie spełnia również regulacja wynikająca z przepisów ustawy z 22 czerwca 2016 r. o Radzie Mediów Narodowych, zwłaszcza  tych, które dokonują zmian w ustawie z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji.

Pomimo wyroku TK, który wskazywał konieczność udziału KRRiT w procedurze obsadzania organów spółek publicznej radiofonii i telewizji, o ich obsadzie decyduje obecnie inny organ - RMN, z pominięciem organu powołanego w Konstytucji RP do stania na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji (art. 213 ust. 1 Konstytucji RP). Dla zapewnienia zgodności z Konstytucją RP i spójności systemu prawnego konieczne jest dokonanie zmiany przepisów ustawowych przez włączenie KRRiT w procedury powoływania i odwoływania władz mediów publicznych.

Dotychczas wyrok TK nie został wykonany przez ustawodawcę. W tym właśnie celu Senat RP uchwalił projekt ustawy o uchyleniu ustawy o Radzie Mediów Narodowych (druk senacki nr 152). Projekt ten wpłynął do Sejmu  3 grudnia 2020 r.  Dotychczas nie nadano mu numeru druku sejmowego oraz nie skierowano do pierwszego czytania na posiedzeniu plenarnym.

Marcin Wiącek zwraca się zatem do Pani Marszałek o informację co do  tanu prac zmierzających do doprowadzenia obwiązującego stanu prawnego do zgodności z orzecznictwem TK w obszarze mediów publicznych.

Z uwagi na znaczenie sprawy dla możliwości realizowania przez Krajową Radę zadań określonych w art. 213 ust. 1 Konstytucji RP, RPO przekazał kopię pisma Przewodniczącemu KRRiT.

VII.603.1.2016