Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Gdy kierowca powtórnie popełni określone wykroczenie drogowe, będzie ukarany mandatem o podwójnej wysokości  
• Taka „recydywa” jest jednak możliwa tylko jeśli chodzi o wykroczenia po 17 września 2022 r., czyli po wejściu w życie nowych przepisów 
• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk występuje w tej sprawie do komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka

Z mediów i wniosków obywateli do RPO docierają informacje o problemach związanych z wejściem w życie nowych przepisów dotyczących kierowców i niewłaściwą interpretacją tzw. „recydywy wykroczeniowej".

Z artykułu prasowego wynika, że w październiku 2022 r. policjanci zatrzymali kierowcę, który przekroczył dopuszczalną prędkość o 42 km/h. Po sprawdzeniu w policyjnych systemach okazało się, że takie wykroczenie popełnił on także w czerwcu 2022 r. Funkcjonariusze potraktowali zatem wykroczenie jako „recydywę wykroczeniową" - zgodnie z przepisami, które obowiązują od 17 września 2022 r. Ukarali kierowcę 11 punktami karnymi oraz  podwójnym mandatem 2 tys. zł za recydywę.

Choć w artykule wyjaśniono, że Policja uznała postępowanie funkcjonariuszy za błędne i sprzeczne z zasadą niedziałania prawa wstecz, a represja wobec obywatela została złagodzona, to RPO powziął wątpliwość, czy przypadek ten był jedynie incydentem oraz czy funkcjonariuszy odpowiednio przygotowano do egzekwowania nowych przepisów.

Wydaje się, że opisana sytuacja nie zaistniałaby, gdyby stosowanie instytucji „recydywy wykroczeniowej" nie rodziło kontrowersji u samych funkcjonariuszy, a w bazie danych przewidziano algorytm jednoznacznego wyszczególniania, które wykroczenie popełnione po wejściu w życie nowych przepisów można kwalifikować do surowszej odpowiedzialności.

Rzecznik zwraca się zatem do KGP o informacje wskazujące: 

• ile Komenda Główna Policji zna przypadków niewłaściwego zastosowania instytucji tzw. „recydywy wykroczeniowej"; 
• czy każdorazowo podjęto z urzędu kroki prawne zmierzające do uwolnienia kierującego od surowszej (niewłaściwie nałożonej) sankcji karnej; 
• czy (i w jakiej skali) funkcjonariusze zostali przeszkoleni w zakresie prawidłowego stosowania nowych przepisów o „recydywie wykroczeniowej"; 
• czy są prowadzone (lub planowane) działania nakierowane na uszczegółowienie policyjnego systemu teleinformatycznego, aby automatycznie korelował przypadki konieczności skorzystania z sankcji za „recydywę wykroczeniową"  z uwzględnieniem, że jest to możliwe dopiero w przypadku wykroczeń po wejściu w życie nowych regulacji.

Drugi wątek pisma dotyczy zmiany definicji skrzyżowania. Ponieważ Policja wysłała do Ministra Infrastruktury pismo z wątpliwościami co do jej interpretacji, RPO  prosi o przekazanie wyjaśnień MI oraz poinformowanie, czy wszystkie wątpliwości zostały nimi rozwiane.

II.565.3.2022