Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Strażak, który zmarł po wypadku podczas ćwiczeń, nie miał uroczystego pogrzebu, a rodzinie nie zwrócono jego kosztów 
• To efekt luki w przepisach ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, według której koszty pogrzebu pokrywa PSP, jeżeli śmierć strażaka nastąpiła „na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej” 
• Tymczasem w innych formacjach mundurowych obligatoryjne pokrycie kosztów pogrzebu dotyczy także ćwiczeń 

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje w sprawie zmian tych przepisów u Wojciecha Labudy, pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci.

Na tle indywidualnej sprawy badanej przez RPO pojawiła się kwestia zmiany art. 103 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Chodzi o umożliwienie pokrycia kosztów pogrzebu strażaka zmarłego wskutek wypadku w czasie pełnienia służby ze środków jednostki organizacyjnej PSP.

Z art. 103 ust. 2 ustawy o PSP wynika, że jeżeli śmierć strażaka nastąpiła „na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej”, koszty pogrzebu pokrywa się ze środków właściwej jednostki organizacyjne PSP.  Oznacza to, że obligatoryjny zwrot kosztów pogrzebu jest ograniczony jedynie do wypadku w związku z udziałem w akcji ratowniczej. 

Przepisy pozostałych formacji mundurowych są znacznie bardziej korzystne. Obligatoryjne pokrycie kosztów pogrzebu następuje po wypadkach pozostających w związku ze służbą. Obejmują zatem także ćwiczenia związane podnoszeniem sprawności fizycznej oraz  umiejętności.

Z odpowiedzi Komendanta Głównego PSP na pytanie RPO wynika, że prace koncepcyjne w zakresie ujednolicenia przepisów dotyczących zasiłków pogrzebowych i pokrywania kosztów pogrzebu zmarłych żołnierzy i funkcjonariuszy realizowane są odrębnie pod kierunkiem Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci. Podczas  wideokonferencji z 11 października 2022 r. omawiano konieczność zmiany art. 103 ust. 2 ustawy o PSP. 

Według Komendanta Głównego PSP trwają prace mające na celu uzgodnienie z MSWiA treści odpowiednich przepisów. Komendant nie jest zaś podmiotem odpowiedzialnym za przebieg procesu legislacyjnego, który mógłby określić harmonogram prac i ostateczne brzmienie nowelizacji. 

RPO Marcin Wiącek przesyła zatem pełnomocnikowi korespondencję dotyczącą sprawy, prosząc o informację o stanie prac legislacyjnych.

WZF.7044.1.2019