Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• RPO otrzymał skargę na przepis regulaminu korzystania z tężni solankowej w Gliwicach, który zabrania wprowadzania na jej teren zwierząt
• Gmina ustanowiła zakaz na podstawie ogólnego upoważnienia ustawowego do regulacji zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej zawartej w Ustawie o samorządzie gminnym
• Tymczasem przepisy dot. obowiązków właścicieli zwierząt powinny być oparte na umocowaniu z Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
• Ten drugi przepis pozwala na ustalenie obowiązków właścicieli zwierząt domowych w celu utrzymania czystości i porządku na gminnych terenach wspólnych. Orzecznictwo wskazuje jednak, że nie dopuszcza on całkowitego zakazu wprowadzania zwierząt
• Zastępca RPO Valeri Vachev zwraca się do przewodniczącego Rady Miasta Gliwice z prośbą o zmianę wadliwych w ocenie przepisów

Valeri Vachev przytacza orzecznictwo sądów administracyjnych wskazujące, że powołany jako podstawa zakazu art. art. 40 ust. 2 pkt 4 Ustawy o samorządzie gminnym obejmuje tylko takie sprawy, które nie są objęte delegacją ustawową wynikającą z art. 4 ust. 2 pkt 6 Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a dotyczą zasad i trybu korzystania z urządzeń i obiektów użyteczności publicznej.

Wydanie aktu prawa miejscowego w oparciu ogólne umocowanie z Ustawy o samorządzie gminnym polega bowiem na wprowadzeniu do porządku prawnego nowych przepisów, które albo w ogóle nie mają odpowiednika w przepisach już obowiązujących, albo nie powinny być oparte o przepis uszczegółowiający zakres regulacji w ramach ustawowych upoważnień.

Innymi słowy, jeżeli obowiązki właścicieli zwierząt domowych powinny zostać ustanowione w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, to niedozwolone jest regulowanie tej samej materii w oparciu o ogólne umocowanie z Ustawy o samorządzie gminnym.

NSA zakazy wprowadzania zwierząt już uchylał

Sądy administracyjne wielokrotnie zajmowały się sprawami związanymi z wprowadzaniem zakazów przyprowadzania zwierząt domowych na gminne tereny wspólne. Wskazują, że samorządy wprowadzając takie zakazy przekraczają kompetencje nadane im przez Ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Gmina może nakładać konkretne obowiązki na właścicieli zwierząt, jednak muszą one zmierzać do zapewniania ochrony przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku. Mogą być to nawet ograniczenia co do miejsc przebywania zwierzęcia na terenie np. parku, zakazując aby zwierzęta np. wchodziły do piaskownic lub innych wydzielonych miejsc. Natomiast wprowadzenie generalnego zakazu wprowadzania zwierząt na cały obszar parku nie jest dopuszczalne i stanowi przekroczenie delegacji ustawowej do stanowienia aktu prawa miejscowego (wyr. NSA II OSK 726/17).

V.7204.62.2022.TS