Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Ludzie skarżą się na ograniczony dostęp do akt administracyjnych swoich spraw  w sądach administracyjnych
• Muszą nieraz pokonywać kilkaset kilometrów, aby zapoznać się z aktami w sądzie, gdzie udostępnia im się komputer i akta w wersji elektronicznej
• Jeden ze skarżących dostał z Naczelnego Sadu Administracyjnego odpowiedź, że trwają prace zmierzające do uruchomienia zdalnego udostępniania akt 

Rzecznik Praw Obywatelskich występuje w tej sprawie do NSA. 

Obywatel zwrócił się do RPO o interwencję m.in. w sprawie ograniczonego dostępu obywateli do akt administracyjnych w sądach administracyjnych.

Wskazał on na trudności techniczne uniemożliwiające zapoznanie się z aktami administracyjnymi dostępnymi w wersji elektronicznej. Jak przekonuje, nawet jeśli wojewódzki sąd administracyjny ma udostępnione przez organ akta sprawy administracyjnej w wersji elektronicznej to i tak nie ma możliwości udostępnienia ich stronie.

Na swoim przykładzie wskazuje, że musiał pokonać kilkaset kilometrów, aby móc zapoznać się z aktami sprawy administracyjnej, po czym udostępniono mu komputer i akta w wersji elektronicznej. 

Wnioskodawca wystąpił do prezesa NSA. W październiku 2020 r. dostał odpowiedź, że „trwają prace zmierzające do uruchomienia usługi zdalnego udostępniania akt administracyjnych". Wnioskodawca twierdzi, że minął  ponad rok od jego interwencji, a usługa nadal nie została udostępniona.

Rzecznik podkreśla, że w celu realizacji prawa strony dostępu do akt postępowania (zwłaszcza w okresie epidemii) powinny być podejmowane takie działania, aby ułatwić stronie dostęp do akt, bez konieczności wizyty w sądzie, w tym poprzez zapewnienie dostępu do akt elektronicznych. 

Zastrzeżenia budzi zaś sytuacja, gdy akta administracyjne są w sądzie dostępne w wersji elektronicznej, a strona nie może skorzystać z nich w takiej formie. Należy tu przede wszystkim mieć na względzie gwarancje wynikające z art. 51 ust. 3 Konstytucji („każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa”).

Zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi zatem szefa Kancelarii Prezesa NSA Hieronima Kulczyckiego o informacje w tej sprawie. Pyta też, czy obecnie w systemie PASSA udostępniane są elektroniczne akta administracyjne - ewentualnie na jakim etapie są prace zmierzające do uruchomienia usługi zdalnego udostępniania akt administracyjnych.

VII.520.5.2022