Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu 8 sierpnia 2018 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur wizytowali Policyjną Izbę Dziecka w Łodzi.

Placówka dysponuje łącznie 19 miejscami. Przedstawiciele KMPT pozytywnie ocenili warunki bytowe panujące w placówce. Pomieszczenia były czyste i estetyczne, a sprzęt kwaterunkowy w dobrym stanie. W trakcie wizytacji w placówce przebywało 3 chłopców umieszczonych w związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia czynu karalnego lub w związku z ucieczką z młodzieżowego ośrodka wychowawczego.  

Przedstawiciele KMPT dostrzegli kilka pozytywnych rozwiązań i dobrych praktyk:

a) Reakcja na informacje o przemocy. Funkcjonariusze PID zostali przeszkoleni w zakresie reagowania na informacje dotyczące nieletnich będących ofiarami przemocy w rodzinie lub placówce, której są podopiecznymi. Informacja ta jest przekazywana do sądu rodzinnego lub do jednostki policji właściwej dla miejsca zamieszkania celem zbadania sytuacji nieletniego i podjęcia odpowiednich działań. Wypracowanie procedury i szybka reakcja w związku z powzięciem informacji o tym, że dziecko może być ofiarą przemocy jest w ocenie KMPT dobrą praktyką pozwalającą uchronić dziecko przed dalszym złym traktowaniem.

b) Dokumentowanie obrażeń przez funkcjonariuszy policji. W wizytowanej placówce funkcjonariusze zwracają uwagę na to, czy nieletni przy przyjęciu ma jakieś obrażenia na widocznych odkrytych częściach ciała. Informacja o ewentualnych obrażeniach lub ich braku jest odnotowana w Książce przebiegu służby oraz w Kwestionariuszu przyjęcia nieletniego do PID, co należy uznać za dobrą praktykę. W ocenie KMPT pomocnym byłoby dołączenie do dokumentacji tzw. schematów ciała, z możliwością zaznaczenia wszelkich zmian (obrażeń, blizn, siniaków). Schematy takie stosowane są w wielu placówkach, dostępne są także w Protokole Stambulskim, czyli Podręczniku skutecznego badania i dokumentowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania.

c)  Postępowanie z nieletnimi wymagającymi opieki psychiatrycznej. W placówce, w razie podejrzenia u zatrzymanego zaburzeń psychicznych lub deklaracji przez niego myśli o charakterze suicydalnym funkcjonariusze wzywają lekarza, który po badaniu wstępnym zleca badanie psychiatryczne takiej osoby w pobliskim szpitalu psychiatrycznym. Ma ono stwierdzić, czy stan psychiczny i emocjonalny zatrzymanego umożliwia pobyt w PID, czy też jest przeciwwskazaniem do umieszczenia go w Izbie. W ocenie KMPT praktyka ta może stanowić gwarancję ochrony zdrowia lub życia zatrzymanych, w szczególności w przypadku postawienia niewłaściwej diagnozy dokonanej przez lekarza nie posiadającego specjalistycznego przygotowania z zakresu psychiatrii. Warto dodać, że umieszczenie w jednostce Policji osoby z zaburzeniami psychicznymi, która może stanowić zagrożenie dla siebie lub innych osób mogłoby również skutkować obarczeniem funkcjonariuszy szczególnie odpowiedzialnym i wymagającym zadaniem.

Wizytujący zidentyfikowali jednak problemy systemowe w postaci braku badań lekarskich u wszystkich doprowadzonych nieletnich oraz kontroli osobistej, podczas której muszę zdjąć bieliznę i wykonać przysiad.

KMPT wyraziło zastrzeżenia w kwestii prawa do informacji odnośnie sytuacji nieletniego cudzoziemca, w której podpisywał on protokół zatrzymania oraz kwit depozytowy bez udziału tłumacza. Ponadto, pożądane byłoby poszerzenie katalogu szkoleń dla personelu PID np. z zakresu kompetencji miękkich. KMPT rekomendował także, aby odwiedziny nieletniego oraz rozmowy telefoniczne odbywały się bez obecności funkcjonariuszy policji. Delegacja KMPT zachęciła także do określenia formalnych procedur umożliwiających nieletnim skorzystanie z prawa do złożenia skargi lub wniosku w sposób samodzielny i swobodny oraz wyeksponowanie ich w widocznym miejscu.