Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 22 i 29 kwietnia 2021 r.  przedstawicielka Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) wizytowała Dom Pomocy Społecznej (DPS) „Dom Kombatanta” w Mocieszach. W związku z wprowadzonym w Polsce stanem pandemii wizytacja przeprowadzona została w formie zdalnej, za pośrednictwem komunikatora internetowego.

W zainteresowaniu KMPT pozostawał stopień realizacji tzw. minimalnych gwarancji antytorturowych oraz traktowanie mieszkańców placówki, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji epidemicznej w DPS i wprowadzonych w jej wyniku obostrzeń. W trakcie wizytacji przeprowadzono rozmowy z dyrekcją placówki, wybranymi mieszkańcami oraz przedstawicielami personelu. 

Placówka przeznaczona jest dla 49 osób, w tym dla osób w podeszłym wieku - 28 miejsc i osób przewlekle somatycznie chorych - 21 miejsc. W czasie wizytacji w Domu był komplet mieszkańców (21 kobiet i 28 mężczyzn). Sześcioro mieszkańców zostało umieszczonych w DPS na mocy postanowienia sądu. Trzy osoby były ubezwłasnowolnione całkowicie, ich opiekunami prawnymi zostali pracownicy DPS.

Wizytująca nie otrzymała sygnałów dotyczących złego traktowania mieszkańców. Z przeprowadzonych rozmów wynikało, że osoby zamieszkujące DPS traktowane są z szacunkiem i troską, a personel placówki wykazuje się w swej codziennej pracy profesjonalizmem i empatią. Szczególnie trudnym okresem dla mieszkańców i pracowników placówki była druga fala epidemii koronawirusa, gdy większość mieszkańców i część personelu została zakażona. Pracę w systemie zmianowym pełnili wówczas zdrowi pracownicy DPS z wykorzystaniem środków ochrony osobistej w postaci m.in. kombinezonów, masek z filtrem, rękawic. Do pomocy w placówce skierowano także dwoje żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Były to osoby, które w przeszłości współpracowały już z tym DPS m.in. rehabilitantka. Osoby te mogły udzielić realnego wsparcia, znały bowiem specyfikę pracy w placówce, pomagały więc w opiece nad mieszkańcami.

Pensjonariusze w czasie zachorowań byli zobligowani do przebywania w swoich pokojach, tam też dostarczano im posiłki, pomagano w czynnościach higienicznych. Mieszkańcy podkreślali, że w każdej chwili mogli także korzystać z systemu przyzywowego. Jak wskazała dyrektorka placówki, nie było konieczności hospitalizowania mieszkańców, nikt nie zmarł z powodu zakażenia. Dużym wsparciem była także wymiana doświadczeń z innymi dyrektorami DPS z województwa podlaskiego, która od początku pandemii przyjęła formę cotygodniowych telekonferencji. Pozwoliło to lepiej przygotować się na sytuację zakażeń w placówce.

Z rozmów wynikało, że mieszkańcy mają wiedzę na temat pandemii i obostrzeń jakie obowiązują. Większość z nich wyraziła chęć zaszczepienia i przyjęła już dwie dawki szczepionki. Część osób niezaszczepionych ma status ozdrowieńców. Placówka mogła liczyć na wsparcie finansowe ze strony wojewody. Ze środków tych zakupiono m.in. kabinę do odkażania, która wykorzystywana jest m.in. w przypadku odwiedzin. Mogą się one bowiem odbywać z zachowaniem  reżimu sanitarnego w wyznaczonym pomieszczeniu. Rodziny zwykle wcześniej umawiają się na termin takiej wizyty. Mieszkańcy mają możliwość rozmowy raz w tygodniu z psycholożką, która przyjeżdża do placówki. W czasie, gdy mieszkańcy byli zakażeni mogli telefonicznie uzyskać wsparcie psychologiczne.
 
Szczegółowe obserwacje i rekomendacje Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, uwzględniające także analizę przesłanej dokumentacji zostaną przedstawione w raporcie z wizytacji.