Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Osoby pozbawione wolności kwestionują w skargach do Rzecznika Praw Obywatelskich sposób realizacji prawa do otrzymywania paczek. Zastrzeżenia dotyczą zakazu otrzymywania w paczkach owoców i warzyw oraz przyjętej praktyki składania oświadczeń o zgodzie na zastąpienie brakującego artykułu innym, w tej samej cenie, wybranym przez realizującego paczkę. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej o wyjaśnienia w tej sprawie.

Z informacji przekazanych przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej wynika, że paczki w zakładzie karnym realizowane są z artykułów zakupionych za pośrednictwem kantyny. Owoce i warzywa nie zostały dopuszczone do sprzedaży ze względów bezpieczeństwa. Praktykę składania oświadczeń o zgodzie na zastąpienie brakującego towaru innym oceniono natomiast jako działanie w interesie skazanego. Zgoda skazanego jest dobrowolna. Przyjęta praktyka ma zapewnić szybszą realizację paczki. Jeżeli skazany nie wyrazi zgody na zamianę artykułów, zamówienie jest realizowane w terminie dostawy brakującego towaru.

W ocenie Rzecznika utrzymywanie ograniczeń  po wprowadzeniu e-paczki nie znajduje uzasadnienia. Ponadto rozwiązanie polegające na składaniu oświadczeń o wyrażeniu zgody na zamianę brakującego produktu na inny tylko pozornie ma cechy dobrowolności. W rzeczywistości osoba pozbawiona wolności nie ma wpływu na to, co ostatecznie otrzyma w paczce, jeśli zamówione artykuły nie będą dostępne w kantynie w chwili kompletowania zamówienia. Realizujący zamówienie nie ma obowiązku uzgodnienia z osobą pozbawioną wolności artykułu zamiennego.

Rzecznik podkreślił, że do obowiązków administracji zakładu karnego należy ustalenie warunków i zasad działania podmiotu zewnętrznego, a następnie nadzorowanie przestrzegania tych ustaleń, tak aby uprawnienia osób pozbawionych wolności były realizowane we właściwy sposób.

IX.517.225.2016